Batumi

Batumi
ბათუმი
	; Batumi
Herb	Flaga
Państwo	Gruzja
Region	Adżarska Republika Autonomiczna
Data założenia	1010
Prawa miejskie	1866
Burmistrz	Jemal Ananidze
Powierzchnia	64,9 km²
Wysokość	0 m n.p.m.
Populacja (2016); • liczba ludności; • gęstość	; 154,6 tys.; 2382,1 os./km²
Nr kierunkowy	(+995) 422
Kod pocztowy	6000-6010
	Położenie na mapie Gruzji Batumi
	Położenie na mapie Europy Batumi
	Położenie na mapie Adżarii (c) Giorgi Balakhadze z projektu Wikimedia Foundation, CC BY-SA 4.0 Batumi
	41°38′19″N 41°38′14″E/41,638611 41,637222
	Strona internetowa

Nabrzeże w Batumi

Port w Batumi

Uniwersytet i hotel Radisson

Batumi (gruz. ბათუმი) – miasto w południowo-zachodniej Gruzji, na wybrzeżu Morza Czarnego, stolica autonomicznej republiki Adżarii. Położone jest w pobliżu granicy z Turcją^[2]. Drugie co do wielkości miasto kraju (po Tbilisi). Batumi jest siedzibą Gruzińskiego Sądu Konstytucyjnego^[3]. W 2016 Batumi liczyło 154,6 tys. mieszkańców^[1].

Miasto jest dużym ośrodkiem przemysłowym i znanym uzdrowiskiem. Mieści się tutaj rafineria ropy naftowej (rurociąg z Baku). Dominuje przemysł maszynowy (maszyny i urządzenia dla przemysłu spożywczego i naftowego), stoczniowy, drzewny, elektrotechniczny oraz spożywczy. W mieście znajduje się port handlowy (głównie import ropy naftowej) i lotniczy, a także wyższa szkoła pedagogiczna^[2].

Stolica Autonomicznej Republiki Adżarii, wchodzącej w skład Republiki Gruzińskiej. Skład etniczny urozmaicony: Gruzini – chrześcijanie i Gruzini – muzułmanie, przede wszystkim w tej grupie Adżarowie; Rosjanie, Ormianie i Żydzi^[4].

Historia

Batumi powstało na miejscu wcześniejszego fortu rzymskiego Batys, jako gruzińska twierdza o nazwie Tamaryscihe. Od około XI wieku miasto nosi obecną nazwę. W XVII wieku zostało zdobyte przez Turków, a następnie zislamizowane. Po wojnie rosyjsko-tureckiej zostało w 1878 roku przyłączone do Imperium Rosyjskiego.^[5] W czasie panowania rosyjskiego miasto stało się ośrodkiem przetwórstwa ropy, powstał port naftowy, a także zostało połączone z Baku linią kolejową. Od marca 1918 r. miasto znajdowało się w ręku Turków, a następnie od grudnia tego roku — Anglików, którzy zamierzali wprowadzić w życie projekt wolnego miasta Batumi. W marcu 1921 r. Armia Czerwona obaliła gruziński rząd mienszewicki, a Batumi stało się stolicą autonomicznej Adżarskiej SRR. Od 1991 roku wchodzi w skład Gruzji, będąc stolicą Adżarskiej Republiki Autonomicznej^[2].

Zabytki

Do najważniejszych atrakcji miasta należą turecki meczet z drugiej połowy XIX wieku^[6], eklektyczna zabudowa willowa z przełomu XIX i XX wieku^[2], Park Przymorski, Uniwersytet (leżący bezpośrednio przy plaży nadmorskiej), synagoga, dawny kościół katolicki z początku XX wieku, delfinarium, a także ogród botaniczny (założony w 1912 roku) z bogatą kolekcją roślinności zwrotnikowej i podzwrotnikowej^[2]. Muzeum Józefa Stalina zostało zlikwidowane w 2013 z powodu niewielkiej liczby odwiedzających^[7].

17.03.2022 odsłonięto pomnik Lecha Kaczyńskiego, który stanął na nadmorskim bulwarze Lecha i Marii Kaczyńskich.^[8]

Kultura

W mieście znajduje się wiele instytucji kulturalnych – Adżarskie Muzeum Krajoznawcze (z działem prezentującym dzieje Adżarii, z działem etnograficznym; w stałej ekspozycji również „Złoty Skarb” – zabytki epoki antycznej), Muzeum Archeologiczne, Galeria Sztuki, teatr dramatyczny, kina. W okresie letnim miejsce licznych festiwali i spotkań o charakterze kulturalnym (m.in. festiwal muzyki klubowej, festiwal filmowy itp.)^[9].

Gospodarka

W Batumi zlokalizowany jest różnorodny przemysł, zwłaszcza petrochemiczny (połączenie ropociągiem z Baku), stoczniowy i spożywczy. Miasto jest jednak przede wszystkim znanym ośrodkiem wypoczynkowym, z dobrze zagospodarowanym pasem nadmorskim (promenada, restauracje, sala koncertowa otwarta w 2013) i bezpłatnymi, kamienistymi plażami^[10]. Są tu też pola herbaciane – obecnie tylko nieliczne^[11].

Transport

Ważny węzeł komunikacyjny kraju. Największy port na czarnomorskim wybrzeżu Kaukazu^[12]. Miasto posiada też port lotniczy^[2].

Miasta partnerskie

Bari, Włochy
Jałta, de iure Ukraina de facto Rosja
Kisłowodzk, Rosja
Pireus, Grecja
San Sebastián, Hiszpania
Trabzon, Turcja
Wanadzor, Armenia
Wolos, Grecja
Wrocław, Polska^[13]
Tarnopol, Ukraina

Zobacz też

Synagoga w Batumi

Przypisy

↑ ^a ^b National Statistics Office of Georgia: Population by municipalities for the beginning of the year. www.geostat.ge. [dostęp 2016-04-16]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Batumi, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-04-16] .
↑ Gruzja: premier Iwaniszwili potwierdza gwarancje dla niezależności Sądu Konstytucyjnego. Obserwator Konstytucyjny, 2013-06-18. [dostęp 2016-04-16]. (pol.).
↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2017-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-23)].
↑ LeonardL. Drożdżewicz LeonardL., Pocztówka z Jedwabnego Szlaku, „Znad Wilii”, nr 1 (57), 2014, s. 87, ISSN 1392-9712, indeks 327956 .
↑ About Sights – The Orta Mosque in Batumi, Georgia About, 5 marca 2014 [dostęp 2017-02-22] .
↑ Nino Khozrevanidze: Stalin Museum was abolished in Batumi. Georgian Journal, 10 lipca 2013. [dostęp 2016-08-15]. (ang.).
↑ MartaM. Gostkiewicz MartaM., W Batumi uroczyście odsłonięto pomnik prezydenta Lecha Kaczyńskiego, wp.pl, 17 marca 2022 .
↑ goBatumi.com - FESTIVALS 2016, goBatumi.com - FESTIVALS 2016 [dostęp 2017-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-23] .
↑ Beaches in Georgia, „Georgia starts here”, 24 czerwca 2016 [dostęp 2017-02-22] (ang.).
↑ Chai Mania: Tea Culture in Georgia, The Georgia Philes, 20 stycznia 2013 [dostęp 2017-02-22] .
↑ Port of Batumi, World Port Source [dostęp 2017-02-22] .
↑ Batumi miastem partnerskim Wrocławia, www.wroclaw.pl [dostęp 2019-07-17] (pol.).

Linki zewnętrzne

Plan miasta Batumi. adjara.gov.ge. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-05)].
Galeria fotografii miasta Batumi. adjara.gov.ge. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-07)].
Oficjalna strona miasta – Urząd miejski

[geostat-1] National Statistics Office of Georgia: Population by municipalities for the beginning of the year. www.geostat.ge. [dostęp 2016-04-16]. (ang.).

[pwn-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Batumi, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-04-16] .

[3] Gruzja: premier Iwaniszwili potwierdza gwarancje dla niezależności Sądu Konstytucyjnego. Obserwator Konstytucyjny, 2013-06-18. [dostęp 2016-04-16]. (pol.).

[4] Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2017-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-23)].

[5] LeonardL. Drożdżewicz LeonardL., Pocztówka z Jedwabnego Szlaku, „Znad Wilii”, nr 1 (57), 2014, s. 87, ISSN 1392-9712, indeks 327956 .

[6] About Sights – The Orta Mosque in Batumi, Georgia About, 5 marca 2014 [dostęp 2017-02-22] .

[7] Nino Khozrevanidze: Stalin Museum was abolished in Batumi. Georgian Journal, 10 lipca 2013. [dostęp 2016-08-15]. (ang.).

[8] MartaM. Gostkiewicz MartaM., W Batumi uroczyście odsłonięto pomnik prezydenta Lecha Kaczyńskiego, wp.pl, 17 marca 2022 .

[9] goBatumi.com - FESTIVALS 2016, goBatumi.com - FESTIVALS 2016 [dostęp 2017-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-23] .

[10] Beaches in Georgia, „Georgia starts here”, 24 czerwca 2016 [dostęp 2017-02-22] (ang.).

[11] Chai Mania: Tea Culture in Georgia, The Georgia Philes, 20 stycznia 2013 [dostęp 2017-02-22] .

[12] Port of Batumi, World Port Source [dostęp 2017-02-22] .

[13] Batumi miastem partnerskim Wrocławia, www.wroclaw.pl [dostęp 2019-07-17] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne