Bazyli Rogula

Bazyli Rogula
Васіль Рагуля
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 lipca 1879
Aczukiewicze k. Nowogródka, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

16 czerwca 1955
Nowy Jork, Stany Zjednoczone

Senator II kadencji (II RP)
Okres

od 1928
do 1928

Przynależność polityczna

Białoruski Klub Poselski

Burmistrz Zdzięcioła
Okres

od po 1941
do 1944

Bazyli Rogula (biał. Васіль Рагуля, Wasil Rahula; ur. 16 lipca 1879 w Aczukiewiczach w rejonie Nowogródka, zm. 16 czerwca 1955 w Nowym Jorku) – białoruski emigracyjny działacz narodowy, pisarz, poseł, senator II kadencji (1928–1930) wybrany z listy Bloku Mniejszości Narodowych z województwa nowogródzkiego[1].

Życiorys

Urodził się 16 lipca 1879 we wsi Aczukiewicze, w powiecie nowogródzkim guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego. W 1898 ukończył szkołę średnią w Mołodecznie, zaś w 1906 Instytut Pedagogiczny w Wilnie. Pracował jako nauczyciel w Smorgoniach i Mińsku. W 1906 został aresztowany przez carskie władze za udział w ruchu rewolucyjnym. Brał udział w I wojnie światowej; walczył na froncie zachodnim. W 1917 wstąpił do Rosyjskiej Partii Demokratycznej. W tym samym roku uczestniczył w Kongresie Wszechbiałoruskim w Mińsku. W 1918 ponownie uczył w Mińsku.

Latem 1920 wstąpił do armii bolszewickiej, jednak w 1921 opuścił jej szeregi i powrócił w rodzinne strony. Od 1922 był posłem do polskiego Sejmu w składzie Białoruskiego Klubu Poselskiego. W listopadzie 1925 utworzył wraz z Fabianem Jaremiczem, Usiewaładem Bildziukiewiczem i Branisławem Turonkiem nową partię polityczną pod nazwą Białoruski Związek Włościański. W grudniu tego roku był jednym z inicjatorów utworzenia Białoruskiego Instytutu Gospodarki i Kultury.

W 1928 został wybrany na senatora, jednak wkrótce aresztowany przez polskie władze z pogwałceniem immunitetu parlamentarnego i skazany na karę 2 lat więzienia. Po wypuszczeniu wrócił w rodzinne strony, gdzie mieszkał do wybuchu wojny obronnej w 1939 Po zajęciu wschodnich terenów II Rzeczypospolitej przez Armię Czerwoną pracował w miejscowej szkole. 20 czerwca 1941, 2 dni przed atakiem wojsk niemieckich na ZSRR, został aresztowany przez NKWD, ale udało mu się zbiec z więzienia. W okresie niemieckiej okupacji podjął współpracę z Niemcami. Był burmistrzem miasteczka Zdzięcioł. W czerwcu 1944 ewakuował się do Niemiec. W 1950 wyjechał do USA. Był autorem wspomnień ze swojego życia.

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Sławomir Kalbarczyk – Z badań nad losami polskich parlamentarzystów represjonowanych przez władze sowieckie w latach 1939-1941, w: Okupacja sowiecka ziem polskich 1939–1941, pod red. Piotra Chmielowca, Rzeszów – Warszawa, 2005, s. 168.

Media użyte na tej stronie