Bazylika św. Antoniego z Padwy w Radecznicy
 A/1305 z dnia 27.07.1978 | |||||||||||||
| kościół parafialny kościół konwentualny bernardynów | |||||||||||||
 (c) Zbigniew Czernik, CC BY 3.0 Bazylika św. Antoniego w Radecznicy | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | Radecznica, | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| bazylika mniejsza • nadający tytuł | od 4 lipca 2015 | ||||||||||||
| Wezwanie | św. Antoniego z Padwy | ||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 13 czerwca | ||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||
| Relikwie | Św. Antoniego | ||||||||||||
| Cudowne wizerunki | Obraz św. Antoniego | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie gminy Radecznica _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Radecznica") | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |||||||||||||
Położenie na mapie powiatu zamojskiego  | |||||||||||||
 50°45′05″N 22°49′33″E/50,751389 22,825833 | |||||||||||||
Kościół św. Antoniego z Padwy i klasztor bernardynów – zabytkowy, barokowy kościół parafialny oraz klasztor bernardynów znajdujące się w Radecznicy w powiecie zamojskim województwa lubelskiego. Zwany jest Lubelską Częstochową.
Objawienia św. Antoniego w Radecznicy
Historia klasztoru w Radecznicy zaczęła się 8 maja 1664 r., kiedy na wzgórzu zwanym Łysą Górą miał się objawić św. Antoni z Padwy Szymonowi Tkaczowi, mieszkańcowi wioski[2]. Wieści o cudownym objawieniu i o łaskach, jakie zostały tu udzielone, uczyniły to miejsce celem wielu pielgrzymek. Gdy wieści te dotarły do bpa Mikołaja Świrskiego, sufragana chełmskiego, zakupił całą wieś, a następnie zwrócił się do bernardynów z propozycją objęcia tu placówki. Bracia zostali tu ulokowani w roku 1667. Akt fundacyjny klasztoru datowany jest na rok 1670.
Szybko zaczęto wznosić drewniane zabudowania kościoła i klasztoru, a specjalna komisja teologów przesłuchała świadków zdarzeń i osoby, które doznały tu łask. Wnet wytworzyła się tradycja odpustów gromadzących ogromne rzesze obydwu obrządków.
Historia kościoła i klasztoru
Murowany kościół rozpoczęto budować na stoku Łysej Góry pod kierunkiem Jana Linka, budowniczego fortyfikacji Zamościa. Prace rozpoczęto w 1686 r., a konsekrację kościoła urządzono w 1695 r. Była to masywna, barokowa budowla z dwiema wieżami, górująca nad okolicą. W głównym ołtarzu znajdował się obraz św. Antoniego, który wnet zaczęto nazywać cudownym. W 1707 r. zakończono budowę klasztoru. W jego dostępnych dla wiernych krużgankach znajdował się zespół monumentalnych obrazów wykonanych w latach 1780–1781 przez Gabriela Sławińskiego, a przedstawiających miejscowe objawienia i cuda Antoniego Padewskiego[3].
Pod zaborem rosyjskim
Na lata 1815–1869 przypadł okres największego ruchu pielgrzymkowego. Powstało wtedy określenie Radecznicy jako „Częstochowy Lubelskiej”. Na odpusty schodziły się kilkudziesięciotysięczne tłumy. Dla wiernych obrządku greckokatolickiego odprawiano nabożeństwa według ich rytu.
Po powstaniu styczniowym władze rosyjskie skasowały klasztor w 1869 roku i przeznaczyły go dla grekokatolików. Rozgrabiono mienie kościoła. W klasztorze urządzono więzienie dla opornych księży unickich. W 1875 r. carat zniósł unię brzeską w Imperium Rosyjskim. W klasztorze urządzono wówczas parafię prawosławną, która jednak nie miała wiernych. Opustoszałe budynki niszczały, rozebrano część klasztoru. W 1882 r. sprowadzono tu prawosławnych mnichów, a w 1899 r. mniszki, tworząc monaster św. Antoniego w Radecznicy. Przebudowano wtedy kościół na cerkiew i zbudowano dwa nowe budynki na ochronkę i seminarium nauczycielskie, założono pracownię malarską, w której pisano ikony. W świątyni umieszczono ikonę św. Antoniego Pieczerskiego, ale odpusty obchodzono w dniu odpustu katolickiego.
Okres I wojny światowej
Działalność prawosławnych w Radecznicy została przerwana przez I wojnę światową. W 1915 mniszki udały się na bieżeństwo. W 1916 r. dokonano rekoncyliacji kościoła[4], a w 1919 r. przekazano go na powrót bernardynom.
Po I wojnie światowej
Podjęto się gruntownego remontu kościoła i klasztoru, a w budynku pozostałym po seminarium nauczycielskim urządzono Kolegium Serafickie. (1922 r.) Spełniło ono bardzo użyteczną rolę, wykształciwszy ok. 700 chłopców, z których ponad stu wstąpiło do Zakonu. Na krótko przed II wojną powstała tu również drukarnia. Odnowiono kaplicę św. Antoniego „na wodzie” i zbudowano nowe „gradusy” – schody prowadzące do kościoła.
Po II wojnie światowej
W 1950 r. zostali aresztowani przez UB wszyscy zakonnicy, jako że w klasztorze był punkt kontaktowy Zamojskiego Inspektoratu WiN. Gimnazjum rozwiązano, a budynki zostały przekazane pod nowo otwarty szpital psychiatryczny. Bracia dopiero w 1960 r. odzyskali część budynku klasztornego. Ten stan trwa aż do chwili obecnej. W 1981 r. bp lubelski Bolesław Pylak erygował w Radecznicy parafię. Szybko też wzniesiono kościoły dojazdowe w sąsiednich miejscowościach: Chłopkowie i Podlesiu Dużym.
W 1995 r. przypadł Rok Antoniański, 800 lat od urodzin św. Antoniego. 30 lipca potężny pożar strawił świątynię. Prace renowacyjne przebiegały jednak w ekspresowym tempie i jeszcze tego samego roku biskup zamojski Jan Śrutwa dokonał poświęcenia odnowionego prezbiterium. Nowy obraz św. Antoniego w ołtarzu głównym namalował Jerzy Kumala. Od 4 lipca 2015 roku sanktuarium, dzięki decyzji papieża Franciszka, nosi tytuł bazyliki mniejszej[5].
W bazylice znajduje się krypta Żołnierzy Niezłomnych, gdzie spoczywają trzej żołnierze zamojskiego II Inspektoratu AK: Józef Pyś ps. „Ostry”, Paweł Kalinowski ps. „Francuz” i Mieczysław Szewczuk ps. „Włoch” [6].
Galeria
Brama wejściowa
Bazylika
Ołtarz główny
Krużganek
Bazylika
Brama i schody
Przypisy
- ↑ Organy - Polskie Wirtualne Centrum Organowe, www.organy.pro [dostęp 2017-11-15].
- ↑ Elżbieta Bilska-Wodecka i inni, Kult św. Antoniego w Polsce na przykładzie wezwań parafii i ośrodków sanktuaryjnych, „Peregrinus Cracoviensis”, 16, 2005, s. 279-286.
- ↑ Magdalena Ludera, Gabriel Sławiński – późnobarokowy malarz w służbie Kościoła i Cerkwi (= Prace Muzeum Narodowego w Krakowie, red. K. Twardowska, t. 6), Kraków 2016, s. 132.
- ↑ 10 czerwca Czas 1916 nr 308
- ↑ Bazylika mniejsza w Radecznicy (pol.). Niedziela. Tygodnik katolicki. [dostęp 2015-09-15].
- ↑ Piękne pożegnanie trzech odnalezionych żołnierzy II Inspektoratu Zamojskiego AK – Wólka Panieńska-Radecznica, 29–30 września 2019 (pol.). Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-09-25].
Bibliografia
- Klasztory bernardyńskie, pod red. H.E. Wyczawskiego, Kalwaria Zebrzydowska 1985.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.35 N
- S: 50.20 N
- W: 21.52 E
- E: 24.25 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
.jpg)
Autor: Seboloidus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bazylika św. Antoniego z Padwy w Radecznicy.
Autor: Seboloidus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brama wejściowa do bazyliki św. Antoniego z Padwy w Radecznicy.
Autor: Tomasz Zugaj, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ta fotografia została przesłana w ramach projektu Wiki Lubi Zabytki będącego częścią inicjatywy Wiki Loves Monuments 2011.
.jpg)
Autor: Seboloidus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bazylika św. Antoniego z Padwy w Radecznicy.
Autor: Seboloidus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ołtarz główny w bazylice św. Antoniego z Padwy w Radecznicy.
Autor: Seboloidus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krużganek przy bazylice św. Antoniego z Padwy w Radecznicy.