Bazylika św. Balbiny na Awentynie

Bazylika św. Balbiny na Awentynie
*Basilica di Santa Balbina all'Aventino*
	Kościół tytularny
	; Fasada bazyliki
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym; Piazza Santa Balbina 8
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Saby
Bazylika mniejsza	od niepamiętnych czasów
Wezwanie	św. Balbiny
Wspomnienie liturgiczne	31 marca
Dane świątyni
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; kampanila
	Położenie na mapie Rzymu Bazylika św. Balbiny na Awentynie
	Położenie na mapie Włoch Bazylika św. Balbiny na Awentynie
	Położenie na mapie Lacjum Bazylika św. Balbiny na Awentynie
	41°52′50″N 12°29′23″E/41,880522 12,489661

Bazylika św. Balbiny na Awentynie w Rzymie (wł. Basilica di Santa Balbina all'Aventino) – rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.

Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii św. Saby oraz kościołem tytularnym, mającym również rangę bazyliki mniejszej^[2]. Jest też kościołem stacyjnym z drugiego wtorku Wielkiego Postu^[1].

Lokalizacja

Kościół znajduje się w XXI. Rione Rzymu – San Saba przy Piazza Santa Balbina.

Patronka

Patronką świątyni jest św. Balbina – rzymianka, która poniosła śmierć męczeńską za wiarę chrześcijańską w II wieku.

Historia

Według legendy kościół powstał jako miejsce modlitwy (tzw. Titulus Balbinae) dla chrześcijan w domu św. Balbiny^[3]. Titulus Balbinae został wymieniony w dokumentach po raz pierwszy w 595 roku, istnieje przypuszczenie, że wcześniej mógł nosić nazwę Titulus Tigridae (który był wzmiankowany w dokumentach w 499 roku)^[1]. Niewykluczone, że kościół został ufundowany przez kobietę o imieniu Balbina, którą późniejsza tradycja podniosła do rangi patronki^[1]. Kościół znajduje się nad starożytnym domem, wzniesionym (wg stempli na cegłach) za panowania Hadriana^[1].

Kościół został przebudowany w V w., a w VIII w. rozbudowano go^[3]. W 1489 r. został odrestaurowany^[3]. W późniejszym czasie kościół był poddawany wielu przeróbkom^[1]. W latach 1927–1930 został przywrócony do dawniejszego wyglądu przez Antonio Munoza^[3].

Obok kościoła znajdują się ufortyfikowane zabudowania klasztorne. Nie wiadomo, kto i kiedy ufundował klasztor, być może miało to miejsce w końcu VI wieku^[1]. W XIX wieku patronką klasztoru została św. Dorota^[1].

Wieża konwentu

Zabudowania klasztorne z opus listatum

Architektura i sztuka

Kościół ma charakter halowy z niszami w ścianach bocznych, zamknięty jest apsydą^[3].

Ołtarz główny pochodzący z 1742 r. zawiera urnę z relikwiami św. Balbiny, św. Felicissimo i innych męczenników^[3]. W górnej części apsydy znajduje się fresk z 1623 r.^[1] autorstwa Anastasio Fontebuoni Odkupiciel w chwale pomiędzy świętymi Balbiną, Felicissimo i Kwirynem wraz z papieżem^[3]. Za ołtarzem stoi tron biskupi z XIII wieku^[3].

W czwartej niszy po prawej stronie znajduje się marmurowy relief Ukrzyżowanie, którego autorstwo przypisywane jest Mino da Fiesole i Giovanniemu Dalmacie^[3]^[1].

Wnętrze bazyliki

Tron biskupi z XIII w. (arte cosmatesca)

Ukrzyżowanie przypisywane Mino da Fiesole i Giovanniemu Dalmacie (koniec XV w.)

Kardynałowie prezbiterzy

Bazylika św. Balbiny jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sanctae Balbinae)^[4].

Piotr (udokumentowany w 595)
Grzegorz (udokumetowany w latach 743–769)
Paweł (udokumentowany w 853)
Benedykt (udokumentowany w 879)
Leon (udokumentowany w 963–964)
Guido (kardynał w obediencji antypapieża Klemensa III, udokumentowany w 1098–1099)
Vitalis (1111–1116)
Guido (1116–1120)
Odaldus (1120–ok. 1122)
Grzegorz (1125–1139), w latach 1130–1138 w obediencji antypapieża Anakleta II
Simon de La Charite (1294–1296)
Eleazario da Sabrano (1378–1379)
Bandello Bandelli (1408–1415)
Guglielmo Carbone^[a] (1411–ok. 1416)
John Kempe (1440–1452)
Amico Agnifilo (1467–1469)
Giovanni Battista Cibo (1473–1474?)
Girolamo Basso della Rovere (1477–1479)
Juan Margarit i Pau (1484)
Juan de Vera (1500–1507)
Francisco Jiménez de Cisneros (1507–1517)
Giovanni Piccolomini (1518–1524)
Girolamo Ghinucci (1535–1537)
Gasparo Contarini (1537–1539)
Pierpaolo Parisio (1540–1545)
Jacopo Sadoleto (1545)
Otto Truchsess von Waldburg (1545–1550)
Pedro Pacheco de Villena (1550–1557)
Lorenzo Strozzi (1557–1571)
Gaspar Cervantes de Gaete (1572–1575)
Gaspar de Quiroga y Vela (1578–1594)
Pompeio Arrigoni (1597–1616)
Antonio Zapata y Cisneros (1616–1635)
Alfonso de la Cueva-Benavides (1635–1644)
Juan de Lugo (1644–1660)
Pascual de Aragón-Córdoba-Cardona (1661–1677)
Lazzaro Pallavicino (1677–1680)
José Sáenz de Aguirre (1687–1694)
Ferdinando d’Adda (1696–1714)
Antonio Felice Zondadari (1715–1731)
Girolamo Grimaldi (1731–1733)
Thomas-Philippe Wallard d’Hénin-Liétard (1733–1752)
Girolamo Spinola (1760–1775)
Alessandro Mattei (1782–1786)
Antonio Felice Zondadari (1801–1823)
Ercole Dandini (1823–1840)
Silvestro Belli (1841–1844)
Giacomo Piccolomini (1846–1847)
Giuseppe Pecci (1850–1855)
Enrico Orfei (1858–1870)
Giuseppe Andrea Bizzarri (1875–1877)
Giacomo Cattani (1880–1887)
Amilcare Malagola (1893–1895)
Donato Maria Dell’Olio (1901–1902)
Auguste-René Dubourg (1916–1921)
Jean Verdier (1929–1940)
Clément-Émile Roques (1946–1964)
Léon-Étienne Duval (1965–1996)
Péter Erdő (2003–nadal)

Uwagi

↑ Mianowany przez antypapieża Jana XXIII

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Santa Balbina na Churches of Rome. [dostęp 2018-10-26]. (ang.).
↑ Chiesa rettoria santa Balbina all'Aventino w serwisie Diocesi di Roma. [dostęp 2018-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)]. (wł.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Legendarne wzgórza Rzymu – Awentyn na Zagubieni w Rzymie. [dostęp 2018-10-21].
↑ Bazylika św. Balbiny na Awentynie w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2018-10-27]

[aj-5] Mianowany przez antypapieża Jana XXIII

[ChR-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Santa Balbina na Churches of Rome. [dostęp 2018-10-26]. (ang.).

[DR-2] Chiesa rettoria santa Balbina all'Aventino w serwisie Diocesi di Roma. [dostęp 2018-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)]. (wł.).

[LA-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Legendarne wzgórza Rzymu – Awentyn na Zagubieni w Rzymie. [dostęp 2018-10-21].

[Ch-4] Bazylika św. Balbiny na Awentynie w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2018-10-27]

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne