Bazylika św. Jerzego Męczennika i Sanktuarium Męki Pańskiej w Ziębicach

Bazylika św. Jerzego Męczennika
i Sanktuarium Męki Pańskiej
w Ziębicach
Distinctive emblem for cultural property.svg A/1684/51 z dnia 1949-03-29 29 marca 1949(dts)
kościół parafialny
sanktuarium
Ilustracja
Bazylika w Ziębicach
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Ziębice

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Jerzego w Ziębicach

Bazylika mniejsza
• nadający tytuł

od 2008-05-28 28 maja 2008(dts)
Benedykt XVI

Wezwanie

św. Jerzego

Położenie na mapie Ziębic
Mapa konturowa Ziębic, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Jerzego Męczennikai Sanktuarium Męki Pańskiejw Ziębicach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Jerzego Męczennikai Sanktuarium Męki Pańskiejw Ziębicach”
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego
Mapa konturowa powiatu ząbkowickiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Jerzego Męczennikai Sanktuarium Męki Pańskiejw Ziębicach”
Położenie na mapie gminy Ziębice
Mapa konturowa gminy Ziębice, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Jerzego Męczennikai Sanktuarium Męki Pańskiejw Ziębicach”
Ziemia50°36′00″N 17°02′32″E/50,600000 17,042222

Bazylika św. Jerzego Męczennika i Sanktuarium Męki Pańskiej – kościół parafialny w Ziębicach należący do dekanatu Ziębice archidiecezji wrocławskiej. Od 2008 bazylika mniejsza.

Portal romańsko-gotycki

Kościół dwunawowy wybudowany w XIII wieku o dwóch romańsko-gotyckich, uskokowych portalach. Prezbiterium zostało wybudowane w XVI wieku, a kaplica Mariacka pochodzi z XV wieku. W kościele znajdują się cenne średniowieczne ołtarze.

Historia

W 1270 wybudowano zachodni korpus (podczas renowacji przeprowadzonej w latach 1898–1900, w miejscu obecnego prezbiterium z II poł. XIV w. natrafiono na fragmenty romańskiej budowli z drugiej ćwierci XIII w.). W XIV w. od południa dobudowano zakrystię, którą w późniejszych latach przebudowano na kaplicę św. Jerzego. W latach 1420–1423 z fundacji księcia Jana ziębickiego dobudowano od północy kaplicę Mariacką. W drugiej połowie XV w. wybudowano gotycką wieżę wolno stojącej dzwonnicy. Główny, trzynastowieczny, północny portal jest ostrołukowy, bogato rzeźbiony. Podobny portal południowy powstał na przełomie XIX i XX w[1].

Wystrój

Na filarze chóru zawieszony jest drewniany krucyfiks z XV w. W kaplicy Mariackiej polichromowana rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XV w. przeniesiona z dawnego kościoła franciszkanów. W prezbiterium obok ołtarza gotyckie sakramentarium z drugiej połowy XV w. Na ścianach prezbiterium i w innych partiach ścian świątyni freski z XV w. (Biblia Pauperum), odnowione w 1900. Oryginalne zachowane są za ołtarzem głównym i przedstawiają sceny z Pasji. Na wschodniej stronie nawy głównej polichromia z 1530 ze scenami Pasji Chrystusa (Mycie Nóg Ubogim, Ostatnia Wieczerza, Uwięzienie, Sąd przed Piłatem). W nawie północnej zachowane zostały fragmenty dawnego, gotyckiego ołtarza z pocz. XVI w., pochodzącego z kaplicy Mariackiej z płaskorzeźbami Zwiastowania, Bożego Narodzenia, Pokłonu Trzech Króli i Wniebowzięcia. W zamknięciu nawy południowej znajdują się: późnogotycki ołtarz z 1615 z polichromią przedstawiającą sceny z Pasji, renesansowe, malowane na desce epitafium ks. Karola I Podiebradowicza z 1542, manierystyczna, kamienna ambona z ok. 1595 podtrzymywana postaciami Mojżesza i aniołów, dekorowana płaskorzeźbami Ewangelistów i Apostołów. Pod chórem sześć płaskorzeźbionych nagrobków szlacheckich z poł. XVI w., pozostałe w ścianie południowej, północnej kruchcie i na klatce schodowej[1].

Ołtarz główny w stylu barokowym z 1703 z przedstawieniem Chrystusa na Górze Oliwnej, wykonany przez A. Joerga z Kamieńca Ząbkowickiego dla Barda, sprzedany do Ziębic w 1715, bogato dekorowany rzeźbami świętych i aniołów. Razem z ołtarzem przeniesiono z Barda obrazy Michaela Willmanna[2]. W nawach bocznych wczesnorokokowe ołtarze Trójcy Świętej i Ukrzyżowania, z 1740. W ołtarzu Ukrzyżowania umieszczono gotycką rzeźbę Madonny z Aniołami z drugiej połowy XV w. W nawie głównej i bocznej liczne rzeźby barokowe i rokokowe, w tym barokowa rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z pierwszej połowy XVIII w[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk – przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 107–108.
  2. ↑ Ziębice – bazylika mniejsza pw. św. Jerzego i kościół poewangelicki. [w:] www.szlakikulturowe.dolnyslask.pl [on-line]. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. [dostęp 2022-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-22)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Bazyliki mniejsze w Polsce
Archikatedry
Katedry
Konkatedry
Kolegiaty
Klasztorne
Poklasztorne
Pozostałe

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
2014 Ziębice, kościół św. Jerzego 01.JPG
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ziębice, kościół par. p.w. św. Jerzego, 1270, 2 poł. XIV, XV, kon. XIX
Ziębice location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map.
2014 Ziębice, kościół św. Jerzego 16.JPG
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ziębice, kościół par. p.w. św. Jerzego, 1270, 2 poł. XIV, XV, kon. XIX
Ziębice (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map.