Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu

Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu

Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі

kościół parafialny
(c) sandexx, CC BY 3.0 Widok ogólny
Państwo	Białoruś
Miejscowość	Budsław
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół katolicki
bazylika mniejsza • nadający tytuł	od 11 czerwca 1993 Jan Paweł II
Wezwanie	Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Historia Data rozpoczęcia budowy 1767 Data zakończenia budowy 1783 Aktualne przeznaczenie czynny kościół
Dane świątyni Styl barok Architekt Józef Fontana Świątynia • długość • szerokość 62 m 50 m Wieża kościelna • liczba wież 2 Ołtarz • liczba ołtarzy 2 Liczba naw 3
Położenie na mapie obwodu mińskiego Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu
54,78694°N 27,45139°E/54,786944 27,451389
Strona internetowa

Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Budsławiu (biał. Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі) – katolicki pobernardyński kościół w Budsławiu (rejon miadziolski obwodu mińskiego Białorusi), pierwotnie część kompleksu klasztornego bernardynów. Ośrodek kultu Matki Boskiej Budsławskiej.

Historia

Klasztor bernardynów w Budsławiu został ufundowany przez Aleksandra Jagiellończyka w 1504. Początkowo w kompleksie klasztornym istniał jedynie kościół drewniany. Kolejna, tym razem murowana świątynia, powstała w latach 1633-1643 z fundacji hetmana wielkiego litewskiego, wojewody połockiego Janusza Kiszki i łowczego litewskiego Mikołaja Isakowskiego. Obecnie istniejący monumentalny późnobarokowy kościół powstał w latach 1767-1783, autorem jego projektu był Józef Fontana. Konsekracji świątyni dokonał biskup sufragan trocki Franciszek Alojzy Gzowski. Starszy kościół wkomponowano w znacznie większą bryłę nowej świątyni jako przylegającą do prezbiterium kaplicę św. Barbary. Równocześnie z kościołem wzniesiono nowe zabudowania klasztorne oraz szkołę prowadzoną przez zakonników^[1].

W 1787 przy sanktuarium erygowano parafię. W 1790 przy klasztorze założono szpital, a w 1793 – szkołę elementarną. W 1731–1797 w klasztorze mieściło się studium teologii moralnej i retoryki.

Klasztor bernardyński działał do 1858, gdy został zlikwidowany na polecenie władz rosyjskich. W 1864 dawne budynki mieszkalne dla zakonników przejęło rosyjskie wojsko, w końcu stulecia obiekty te zostały całkowicie rozebrane. Kościół pobernardyński pozostawał nieprzerwanie czynny^[1]. Był ośrodkiem kultu wizerunku Matki Boskiej Budsławskiej, który pozostawał silny także w dwudziestoleciu międzywojennym, zamarł w okresie radzieckim i został wznowiony w 1992^[1]. Po okresie sprawowania posługi przez księży diecezjalnych, w 1995 ponownie świątynię objęli bernardyni. W dniu 11 maja 2021 r. z niewiadomych przyczyn na poddaszu kościoła wybuchł pożar w wyniku którego spłonął cały dach, lecz dzięki sprawnej akcji strażaków uratowano sklepienie i ściany. Dach odbudowano ze środków zgromadzonych w ramach ogólnokrajowej zbiórki^[2].

Architektura

Kościół w Budsławiu jest budowlą trójnawową, wzniesioną na planie krzyża łacińskiego, o silnie rozczłonkowanej elewacji frontowej o łącznej długości ok. 50 metrów, z dwiema trójkondygnacyjnymi wieżami. Centralna część fasady kościelnej jest dwukondygnacyjna: w dolnej umieszczono portal flankowany pilastrami, w górnej – półkoliste okno z balkonem. Elewację dekoruje także parawanowy fronton, zaś wieże – szerokie gzymsy i pilastry. Znacznie prostsza jest dekoracja ścian bocznych, które są jedynie zwieńczone wolutowymi szczytami. W analogiczny sposób skonstruowana została fasada tylna^[1].

Drewniany barokowy ołtarz boczny z dawnego kościoła (XVII w.)

Ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej Budsławskiej

W kościele zachował się zespół barokowych malowideł ściennych – dziewięć iluzjonistycznych ołtarzy, czternaście stacji Drogi Krzyżowej, postacie apostołów oraz sceny cudów, jakie dokonały się za sprawą obrazu Matki Boskiej Budsławskiej. W kaplicy św. Barbary przetrwał barokowy ołtarz z czarnego drewna, z dwunastoma złoconymi figurami świętych; był to ołtarz główny siedemnastowiecznego kościoła bernardyńskiego. Ołtarz główny powstał w tym samym okresie, co sam kościół, w nim też wystawiony jest obraz Matki Boskiej Budsławskiej, namalowany w XVI w.^[1].

Ołtarze boczne

Przypisy