Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sokołach

Bazylika Mniejsza pw. Wniebowzięcia NMP
w Sokołach
Distinctive emblem for cultural property.svg 76 z dnia 30.04.1980[1]
kościół parafialny
bazylika mniejsza
Ilustracja
Neogotycki kościół parafialny w Sokołach
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

Sokoły

Adres

ul. Kościelna 1
18-218 Sokoły

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sokołach

Bazylika mniejsza

od 04.03.2012, a 10 czerwca 2012 uroczyste odczytanie dekretu papieża Benedykta XVI

Wezwanie

Wniebowzięcia NMP

Położenie na mapie gminy Sokoły
Mapa konturowa gminy Sokoły, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Bazylika Mniejsza pw. Wniebowzięcia NMPw Sokołach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bazylika Mniejsza pw. Wniebowzięcia NMPw Sokołach”
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego
Mapa konturowa powiatu wysokomazowieckiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Bazylika Mniejsza pw. Wniebowzięcia NMPw Sokołach”
Ziemia52°59′31,56″N 22°41′55,00″E/52,992100 22,698610
Strona internetowa

Kościół Wniebowzięcia NMP w Sokołachrzymskokatolicki kościół parafialny, położony w dekanacie Kobylin w diecezji łomżyńskiej[2], we wsi Sokoły przy ul. Kościelnej 1.

Historia

  • 1471 – Jan z Kruszewa założył w Sokołach kościół wraz z innymi dziedzicami z tej wsi (Kapica, Herbarz)[3].
  • 1471 – biskup łucki Jerzy Chwalczewski erygował Parafię pw. Wniebowzięcia NMP.
  • 1906–1912 – wybudowano obecny kościół murowany w stylu neogotyckim pw. Wniebowzięcia NMP według projektu łomżyńskiego architekta i inżyniera Franciszka Przecławskiego.
  • 17 maja 1931 – kościół Wniebowzięcia NMP został konsekrowany przez biskupa łomżyńskiego Stanisława Łukomskiego.
  • 30 kwietnia 1980 – wojewódzki konserwator zabytków podjął decyzję o wpisaniu kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP w Sokołach do rejestru zabytków nieruchomych pod nr. rej.: 76[1].
  • 1996–2000 – staraniem ks. proboszcza Franciszka Grabowicza wykonano ogrzewanie i nagłośnienie kościoła, remont organów i uporządkowano cmentarz przy kościele.
  • 4 marca 2012 – nadanie kościołowi Wniebowzięcia NMP tytułu bazyliki mniejszej przez papieża Benedykta XVI.
  • 9 lutego 2021 – dekretem biskupa łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego bazylika została ustanowiona jednym z 20 kościołów stacyjnych Papieskiego Roku św. Józefa w diecezji łomżyńskiej[4].

Architektura[5]

Kościół Wniebowzięcia NMP jest budowlą w stylu neogotyckim, na planie krzyża łacińskiego, trójnawową, wzniesioną z czerwonej cegły, nie tynkowaną, z dwiema wieżami. Elewacja zewnętrzna opiera się na uskokowych skarpach. Ściany świątyni przeprute są wysokimi, neogotyckimi oknami. Prezbiterium jest oddzielone od naw ozdobnym szczytem z wieżyczką pośrodku.

Wymiary kościoła:

  • długość: 55 m
  • szerokość: 22 m
  • wysokość do sklepienia: 20 m
  • wysokość wież: 50 m
Nawa główna kościoła w Sokołach

Sklepienia w kościele:

  • w nawach – gwiaździste,
  • w zakrystii i kaplicy – kryształowe,
  • w kruchcie głównej – parasolowe,
  • w lożach nad kaplicą i zakrystią – płaskie.

Jednolity wystrój wewnętrzny kościoła pochodzi z lat 1920–1930.

Ołtarze – główny i boczne

Kościół ma sześć drewnianych ołtarzy.

  • w ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Mikołaja, na zasłonie obraz Wniebowzięcia NMP, zwieńczony u góry wizerunkiem Chrystusa ukrzyżowanego w otoczeniu Matki Boskiej i św. Jana. Po bokach ołtarza umieszczone są rzeźby św. Stanisława biskupa i św. Wojciecha.

ołtarze w zamknięciu naw:

  • lewy – obraz św. Józefa z Dzieciątkiem i obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy,
  • prawy – figura Najświętszego Serca Jezusowego, po jej bokach są rzeźby św. Teresy i św. Franciszka z Asyżu,

ołtarze w ramionach transeptu:

  • lewy – ołtarz z figurą św. Antoniego, po bokach figury św. Kazimierza i św. Jadwigi Śląskiej
  • prawy – obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVIII w., po bokach rzeźby św. Stanisława Kostki i św. Alojzego a we wnękach – figury św. Franciszka z Asyżu i matki Boskiej z Lourdes
  • w kaplicy jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, na jego zasłonie – obraz Matki Boskiej Sokolskiej.

Inne obiekty zabytkowe

  • XVII w. – obrazy: Hołd Trzech Króli, Chrystus przy kolumnie, Niepokalana, św. Józef Opiekun, krucyfiks procesyjny,
  • XVIII w. – monstrancja, chrzcielnica, cztery szaty liturgiczne,
  • XIX w. – kielich.

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2010-10-02].
  2. Oficjalna strona Diecezji łomżyńskiej.Strona parafii.. [dostęp 2009-08-08].
  3. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom XV -część II. Warszawa 1902 r. s. 608 na podstawie: Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego (dopełnienie Niesieckiego), wyd. Z. Gloger - Kraków 1870 r. s. 221, 382 dostępny na stronie: Google books.
  4. Dekret ustanawiający kościoły stacyjne roku św. Józefa w diecezji łomżyńskiej [dostęp 2021-03-07].
  5. Dekanaty: Kobyliński i Łapski. Łomża: Kuria Diecezjalna w Łomży, 1990.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Powiat wysokomazowiecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu wysokomazowieckiego, Polska
Sokoły (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Sokoły, Polska
Sokoly Wniebowziecia fc01.jpg
Autor: Fczarnowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sokoły, woj. podlaskie - kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP
Sokoly Wniebowziecia fc02.jpg
Autor: Fczarnowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sokoły, woj. podlaskie - wnętrze kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP