Bazylika kolegiacka Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Pułtusku
 A-76 z dnia 20 stycznia 1959[1] | |
| bazylika mniejsza, kolegiata kościół parafialny | |
 widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Parafia | |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie Pułtuska  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego  | |
Położenie na mapie gminy Pułtusk _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Pułtusk") | |
 52°42′26,676″N 21°05′18,383″E/52,707410 21,088440 | |
| Strona internetowa | |
Bazylika kolegiacka Zwiastowania NMP w Pułtusku została ufundowana przez biskupa płockiego Pawła Giżyckiego w 1449. Od tego czasu jest drugą w hierarchii świątynią w diecezji płockiej po katedrze płockiej.
Historia i architektura
Początkowo świątynia była jednonawowa, obecnie trzynawowa. Największe zmiany w kościele zaszły w XVI wieku po 1546 r.[2] za sprawą Jana Baptysty z Wenecji, który zbudował m.in. sklepienie zdobione polichromią, kaplicę grobową fundatora przebudowy biskupa Andrzeja Noskowskiego (obecnie kaplica Najświętszego Sakramentu). Odkryte w 1994 renesansowe polichromie na sklepieniu podniosły rangę bazyliki jako zabytku, a hasło sklepienie pułtuskie weszło do historii sztuki.
W bazylice znajduje się ołtarz główny pw. Zwiastowania NMP z XVII wieku, 14 ołtarzy bocznych i posoborowy stół eucharystyczny. W kaplicy Najświętszego Sakramentu znajduje się cenny obraz Opłakiwanie z 1559 na podstawie Piety Michała Anioła.
Do najstarszych zabytków złotnictwa znajdujących się w kolegiacie można zaliczyć: monstrancję wieżyczkową i relikwiarz Krzyża Świętego z ok. 1450, kielichy gotyckie, z których najstarszy datowany jest na 1470–1480.
Ponadto obejrzeć tam można renesansowy nagrobek biskupa Noskowskiego z 1561 zapewne projektu Jana Marii Padovano, oraz płyty nagrobne innych biskupów z XV i XVI wieku, m.in. fundatora kolegiaty Pawła Giżyckiego z 1463.
W 1975 papież Paweł VI nadał kolegiacie tytuł bazyliki mniejszej.
W 2018 r. bazylika pułtuska została wpisana na listę pomników historii w ramach akcji "100 Pomników Historii na stulecie odzyskania niepodległości"[3].
Galeria
Nawa główna bazyliki
Sklepienie
Kościół na litografii z ok. 1827–1830
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
- ↑ Pułtusk - kolegiata pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl, zabytek.pl [dostęp 2022-09-01] (pol.).
- ↑ 100 Pomników Historii na 100-lecie odzyskania niepodległości MKiDN - 2018 [dostęp 2019-02-20] (pol.).
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: User:Mathiasrex Maciej Szczepańczyk, Licencja: CC BY 3.0
Pułtusk collegiate church
Autor: Marcin Białek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bazylika kolegiacka Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Pułtusku
Autor: Jolanta Dyr, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pułtusk, kościół kolegiacki pw. Zwiastowania NMP, 1443, 1546-1560, ok. 1700
Autor:
Mapa gminy Pułtusk, Polska
Autor:
Mapa powiatu pułtuskiego, Polska
.jpg)
Tytuł: Widok kościoła kollegiaty w Pułtusku
Adres wydawniczy: [Warszawa] : w Litogr. Konserwatoryum Muzyki, [między 1827 a 1830]
Gatunek: litografia
Forma i typ: grafiki i rysunki
Opis fizyczny: 1 grafika : litografia ; kompozycja 8,8x13,3 cm
Autor:
Mapa miasta Pułtusk, Polska