Bazylika większa

Bazylika większa (łac. basilica maior, l.mn. basilicae maiores) oraz bazylika papieska, bazylika patriarchalna (od łac. Patriarchium ‘Pałac Apostolski’, co sugeruje, że są one jego częścią) – tytuł honorowy nadawany niektórym kościołom w Kościele katolickim. O statusie bazylik decyduje papież.

Bazyliki większe

Bazyliki większe posiadają tron papieski i ołtarz zarezerwowany wyłącznie dla papieża albo upoważnionych przez niego prałatów. Bazyliki większe posiadają także pewne przywileje: używa się w nich konopeum i tintinnabulum. W tych świątyniach używano specjalnego baldachimu zwanego padiglione, który był noszony przed duchowieństwem. Duchowe przywileje bazylik to związanie z nimi pewnych odpustów. Widocznym znakiem szczególnych odpustów w roku jubileuszowym jest otwieranie drzwi świętych (porta sancta). Przy takich kościołach istnieją siedziby kolegiów penitencjarzy, zaś ich kanonicy mają prawo używać cappa magna oraz rokiety.

Rzymskimi bazylikami większymi są:

• arcybazylika św. Jana na Lateranie
• bazylika św. Piotra na Watykanie
• bazylika św. Pawła za Murami
• bazylika Matki Bożej Większej.

• 

  Arcybazylika św. Jana na Lateranie

• 

  Bazylika św. Piotra na Watykanie

• 

  Bazylika św. Pawła za Murami

• 

  Bazylika Matki Bożej Większej

Bazyliki patriarchalne

Opierając się na tradycji Pentarchii bazyliki patriarchalne, zarezerwowane były dla patriarchów. Uznawane były odpowiednio:

• arcybazylika św. Jana na Lateranie – zgodnie z tradycją Kościoła katolickiego uważana za Matkę i Głowę Wszystkich Kościołów Miasta i Świata (łac. Omnium Ecclesiarum Urbi et Orbi Mater et Caput), katedra papieża – Patriarchy Zachodu.
• bazylika św. Piotra na Watykanie – dla patriarchy Konstantynopola
• bazylika św. Pawła za Murami – przeznaczona dla patriarchy Aleksandrii
• bazylika Matki Bożej Większej – dla patriarchy Antiochii i Całego Wschodu
• bazylika św. Wawrzyńca za Murami – dla patriarchy Jerozolimy.

Inną genezę mają bazyliki patriarchalne, których tytuł wynika z faktu bycia siedzibami katolickich patriarchów mniejszych:

• bazylika patriarchalna św. Marka w Wenecji
• bazylika Matki Bożej Wniebowziętej w Akwilei – do momentu zniesienia patriarchatu akwilejskiego.

Bazyliki papieskie

W 2006 roku papież Benedykt XVI po rezygnacji z tytułu patriarchy zachodu zdecydował, że rzymskie bazyliki zwane dotychczas patriarchalnymi będą uznawane za papieskie.

Obecnie za bazyliki papieskie, poza pięcioma, dawnymi patriarchalnymi bazylikami rzymskimi, uznaje się poniższe kościoły:

• bazylika św. Franciszka w Asyżu
• bazylika Matki Bożej Anielskiej w Asyżu.

• 

  Bazylika św. Franciszka w Asyżu

• 

  Bazylika Matki Bożej Anielskiej pod Asyżem

• sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Pompei
• sanktuarium Santa Casa w Loreto
• bazylika św. Antoniego w Padwie
• bazylika św. Mikołaja w Bari
• bazylika św. Michała w Madrycie

Zobacz też

• bazylika
• bazylika mniejsza

Linki zewnętrzne

• Bazyliki na świecie. gcatholic.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-27)]., gcatholic.org (ang.) [dostęp 2011-07-27]
• Artykuł na temat bazylik rzymskich