Beatrice Portinari

Beatrice Portinari
ilustracja
Data urodzenia

1266

Data i miejsce śmierci

8 czerwca 1290
Florencja

Beatrice Portinari (w Polsce obowiązuje również spolszczone określenie Beatrycze[1]), zwana Bice (ur. w 1266, zm. 8 czerwca 1290 we Florencji) – Włoszka z Florencji, którą według wielu badaczy Dante Alighieri umieścił w swoim poemacie Boska komedia, powierzając jej rolę przewodniczki po niebiańskiej krainie oraz opisał jako swoją ukochaną w Życiu nowym. W utworach Dantego Beatrice odgrywa rolę ideału kobiety oraz symbolu teologii i mądrości.

Henry Holiday, Dante i Beatrice, 1883

Beatrice prowadzi Dantego do wyidealizowanego odpowiednika kultury Odrodzenia — raju — odkrywa przed nim najskrytsze tajemnice bytu i jej wizerunek odbity w duszy poety pozostaje emocjonalnym impulsem dla konstruowania zarysowanego w Boskiej Komedii obrazu świata. Odrodzenie wprowadziło do historii imiona Laury i Beatrice dlatego, że miłość stała się jednym z głównych środków prowadzających do uwolnienia jednostki od statycznej harmonii średniowiecza[1].

Beatrice Portinari była jedną z jedenaściorga dzieci (pięciu synów i sześciu córek) bogatego florenckiego bankiera Folco Portinariego (zm. 1289)[2] oraz, od 1286, żoną Simone Bardiego, również wywodzącego się z rodziny bankierów[3][2].

Według Żywota Dantego Boccaccia Dante spotkał Beatrice po raz pierwszy, kiedy oboje byli jeszcze dziećmi – w maju 1274 roku na przyjęciu w domu Portinarich. W relacji zawartej w Życiu nowym Dantego, Beatrice podczas pierwszego spotkania z przyszłym poetą ubrana była w ozdobną, karmazynową suknię przewiązaną pasem. Później spotkał ją zaledwie kilka razy[4].

Dante i Beatrice w ogrodzie, 1903, arcydzieło malarza Cesare Saccaggi z Tortony.
Dante i Beatrice w ogrodzie, 1903, arcydzieło malarza Cesare Saccaggi z Tortony.

Nie wiadomo jednak, czy nieliczne spotkania Dantego z ukochaną rzeczywiście miały taki przebieg, jaki opisał Boccaccio – pisarz ten mógł znać je jedynie z relacji krewnych Dantego, możliwe też, że były one opisywane na podstawie tego, jak sam Dante przedstawił je w Życiu nowym[5]. Nie ma też całkowitej pewności, że Beatrice Portinari była rzeczywiście pierwowzorem postaci Beatrice z utworów Dantego – sam poeta nigdy nie wymienił jej nazwiska, a personalia znane są z opinii syna poety, Pietro[5].

Przypisy

  1. ↑ a b Kuzniecow 1980 ↓, s. 221.
  2. ↑ a b Barbara Reynolds: Dante: the poet, the political thinker, the man. 2006, s. 6. ISBN 1-84511-161-3.
  3. ↑ Dante Alighieri, Mark Musa: Dante Alighieri's Divine comedy. Bloomington: Indiana University Press, 1996, s. 27. ISBN 0-253-32968-X.
  4. ↑ John Cartwright Science and Literature in the Elizabethan Renaissance. W: John Cartwright, Brian L. Baker: Literature And Science: Social Impact And Interaction (Science and Society). ABC-Clio, s. 9. ISBN 978-1-85109-458-5.
  5. ↑ a b The Dante encyclopedia. New York: Routledge, 2010, s. 89. ISBN 978-0-8153-1659-6.

Bibliografia

  • Boris Kuzniecow: Metafizyka miłości. W: Borys Kuzniecow: Historia filozofii dla fizyków i matematyków. Z ros. przeł. Zygmunt Simbierowicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 221–225. (pol.).
  • Barbara Reynolds: Dante: the poet, the political thinker, the man. 2006. ISBN 1-84511-161-3. dostęp on-line
  • The Dante encyclopedia. New York: Routledge, 2010. ISBN 978-0-8153-1659-6. dostęp on-line

Media użyte na tej stronie