Behemot

Behemot i Lewiatan, grafika Williama Blake’a.
Behemot według Słownika wiedzy tajemnej Collina de Plancy, 1863.

Behemot (hebr. בהמות Bəhēmôth, Behemot, B'hemot „bestie; zwierzęta”; arab, بهيموث albo بهموت Bahīmūth) – nieprzetłumaczone imię zwierzęcia wspomnianego w Księdze Hioba, 40,15[1]. Wraz z Lewiatanem jest on przedstawiony jako stworzenie dowodzące wielkości i mocy stwórczej Jahwe w opozycji do Hioba[2]. Przedstawiony jako postać podobna do hipopotama lub słonia.

Najprawdopodobniej, בהמות bəhēmôth to liczba mnoga słowa בהמה bəhēmāh, znaczącego „zwierzę”, „bestię” w jęz. hebrajskim[3], co sugeruje, że stworzenie to jest wielkości kilku zwierząt.

Niektóre teorie

Wśród biblistów istnieją podzielone opinie co do tego, czy Behemota należy interpretować jako rzeczywiście istniejące zwierzę czy istotę mityczną[2].

Samuel Bochart (1599-1667) w Hierozoiconie sugerował, że Behemot to hipopotam, domyślając się, że hebrajskie słowo behemoth może pochodzić od egipskiego „p'-ih-hw” – „wół wodny”[4]. Etymologiczne skojarzenie Behemota z hipopotamem okazało się nieprawidłowe, gdyż takiego słowa w języku egipskim nie było[5]. Mimo to pewne elementy opisu Behemota, jak potężne ciało i przebywanie w pobliżu wody, powodują, że ta interpretacja jest podtrzymywana przez niektórych biblistów. Wykopaliska potwierdzają występowanie hipopotamów nilowych w dolinie Jordanu do IV w. p.n.e.[2]

Według midraszu, niemożliwym jest pokonanie Behemota przez kogokolwiek, z wyjątkiem jego Twórcy – w tym przypadku Jahwe. Późniejsza tradycja żydowska głosi, że na uczcie na Końcu Świata Behemot zostanie złożony w ofierze i spożyty razem z Lewiatanem i Zizem. Hebrajski Behemot jest utożsamiany z perskim Hadhajosz.

Przez Augustyna z Hippony utożsamiany był z diabłem (O Państwie Bożym, XI,15)[6].

Niektórzy kreacjoniści młodej Ziemi, jak na przykład Alfred Palla, identyfikują Behemota z brachiozaurem bądź diplodokiem. Według nich biblijny opis zwierzęcia, np.: „jego ogon masywny i długi jak pień cedru, kości niczym metalowe rury, niemożliwość złapania go na hak” (Hi 40:16-24) pasuje do dużych lądowych dinozaurów, ale nie do hipopotama czy słonia[7].

Nawiązania w literaturze

Imię Behemot Michaił Bułhakow nadał członkowi świty Wolanda z powieści „Mistrz i Małgorzata”, występującemu pod postacią kota, mogącego zamieniać się w człowieka.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Hi 40,15 w przekładach Biblii.
  2. ↑ a b c Annette Krüger: Behemot (niem.). W: Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet [on-line]. bibelwissenschaft.de. [dostęp 2015-08-06].
  3. ↑ Jorge Luis Borges, Zofia Chądzyńska (tłum.): Księga istot zmyślonych. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000, s. 24. ISBN 83-7255-740-3.
  4. ↑ Samuel Bochart, Hierozoicon, t. 2, kol. 753-769.
  5. ↑ Karel van der Toorn, Bob Becking, Peter van der Horst, Dictionary of Deities and Demons in the Bible, s.v. „Behemoth”, str. 166.
  6. ↑ Święty Augustyn: O Państwie Bożym. Wiktor Kornatowski (tłum.). T. II. Warszawa: De Agostini, 2003, s. 33. ISBN 83-7316-057-4.
  7. ↑ Alfred Palla. Czy biblijny behemot był dinozaurem?. „Znaki Czasu”. 4/2010. 

Media użyte na tej stronie

Dictionnaire Infernal - Behemoth.jpg
Depiction of Behemoth, a heavy, stupid demon, despite his dignities, his powers are in the gluttony and the pleasure of the belly, from Collin de Plancy's Dictionnaire Infernal, 1863, first published in 1818.