Beka (województwo pomorskie)
| osada | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna | 58 |
| Tablice rejestracyjne | GPU |
| SIMC | 0996471 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Puck _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Puck") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu puckiego  | |
 54°38′38″N 18°28′10″E/54,643889 18,469444 | |
Beka (kaszb. Beka, niem. Beka)[1] – dawna kaszubska osada rybacka w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Puck nad Bałtykiem u dawnego ujścia Redy. Osada opustoszała po II wojnie światowej i jest niekiedy określana przez media jako kaszubska Atlantyda[2]. Pozostały po niej kamienne fundamenty domów, a jej miejsce wyznacza drewniany krzyż ustawiony w pobliżu kępy drzew na brzegu Zatoki Puckiej.
W latach 1975–1998 miejsce administracyjnie należało do województwa gdańskiego.
Toponimia
Nazwa osady prawdopodobnie pochodzi od kaszubskiego określenia harpuna, którego używano do zabijania fok, uważanych wówczas za szkodniki.
Historia
Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z XVI wieku, kiedy to opisano znajdujący się niedaleko Osłonina skład drewna przy ujściu rzeki Redy. Z czasem zaczęły się przy nim pojawiać budynki o kamiennych fundamentach, które nie przetrwały do dnia dzisiejszego. W XIX wieku płynący przez osadę jeden z cieków rzeki Redy uregulowano, tworząc kanał biorący swoją nazwę od osady. Od tego momentu zatrzymał się proces nanoszenia przez rzekę materiału skalnego, który do tej pory łagodził skutki abrazji. W 1921 roku w osadzie spotkać można było 2 mieszkańców trudniących się rybołówstwem i 2 zarejestrowane łodzie wiosło-żaglowe.[3] W 1959 roku w wiosce rybackiej wybuchł pożar, którego skutkiem było zniszczenie zabudowań i całkowite wyludnienie tego miejsca. Dalszego procesu zniszczenia pozostałości śladów działalności człowieka dokonała przyroda. W ciągu około 50 lat od pożaru brzeg morza przesunął się w stronę osady o około 96-98 metrów, czyniąc sztormy niebezpiecznym żywiołem dla ruin osady. Obecnie jedynymi pozostałościami po osadzie są kamienne fundamenty chałup na brzegu morza i nieliczne drzewa, niegdyś ocieniające domostwa[4]
Środowisko naturalne
Osada znajduje się na terenie rezerwatu będącego częścią obszaru Natura 2000, w którym można spotkać wiele rzadkich gatunków ptaków i halofilną roślinność.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
- ↑ Kaszubska Atlantyda, czyli w poszukiwaniu osady Beka. trojmiasto.pl. [dostęp 2014-10-04].
- ↑ Wacław Odyniec, Jerzy Godlewski, Ziemia Pucka, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1974, s. 167.
- ↑ Rezerwat przyrody Beka - przewodnik po ścieżce edukacyjnej. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, s. 29-31. ISBN 978-83-89830-08-1.
- Siedziba gminy: miasto Puck
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Autor:
Mapa gminy Puck, Polska
Autor: Welocyped, Licencja: CC BY 4.0
Widok na charakterystyczny krzyż będący jedynym niezniszczonym obiektem po osadzie Beka
Autor: LukaszKatlewa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lotnisko w Rumi na niemieckiej mapie sztabowej, przed 1939
Autor: Ciacho5, Licencja: CC BY-SA 4.0
Beka - narzędzie do łowienia fok i kociołek do wytapiania foczego tłuszczu. Używane przez rybaków z Półwyspu helskiego.Eksponat w Muzeum Rybołówstwa w Helu.
Autor:
Mapa powiatu puckiego, Polska