Belá-Dulice

Belá-Dulice

Herb Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	żyliński
Powiat	Martin
Starosta	Igor Kapusta[1]
Powierzchnia	51,17[2] km²
Populacja • liczba ludności	1266 (31 grudnia 2017)
Nr kierunkowy	043
Kod pocztowy	038 11
Tablice rejestracyjne	MT
Położenie na mapie kraju żylińskiego Belá-Dulice
Położenie na mapie Słowacji Belá-Dulice
49°00′06″N 18°58′56″E/49,001667 18,982222
Strona internetowa

Belá-Dulice – wieś (obec) w północnej Słowacji, w powiecie Martin, w kraju żylińskim. Powstała z połączenia w 1971 dwóch samodzielnych przedtem wsi: Belá i Dulice.

Położenie

Wieś leży na wschodnim skraju Kotliny Turczańskiej, u podnóży grupy górskiej Wielkiej Fatry, ok. 11 km na południowy wschód od Martina. Część zwana Belá leży na wysokości 490–500 m n.p.m. u wylotu Belianskej doliny, wzdłuż Bielańskiego potoku (słow. Beliansky potok), natomiast część zwana Dulice – na południowy wschód od Belej, nieco wyżej, bo na wysokości 500–540 m n.p.m.

Historia

Belá była wspominana po raz pierwszy w 1282, kiedy składała się z dwóch osad: Horná Bela i Dolná Bela, które już na początku XIV w. połączyły się w jedną wieś. W XV w. do wsi przyłączyła się osada Očkova Lehota, wzmiankowana po raz pierwszy w 1390. Do 1848 Belá należała do feudalnego państwa Blatnica z siedzibą na zamku blatnickim. W centrum wsi zachował się dawny układ przestrzenny i nieco dawnej, głównie XIX-wiecznej zabudowy. Znaczna część dawnej zabudowy drewnianej padła ofiarą wielkiego pożaru w 1942.

Dulice powstały na terenie wsi Necpaly. Wspominane po raz pierwszy w 1357, należały do miejscowej drobnej szlachty. Ze względu na rozrzuconą zabudowę, do dziś zachowały charakter wsi górskiej. We wsi urodzili się Michal Buľovský (zm. 1771) – pedagog i twórca instrumentów muzycznych oraz Miloš Buľovský (1869–1945) – pedagog i publicysta.

Zabytki

• Kościół katolicki pw. Bożego Ciała w Białej – gotycki z końca XIII w., przebudowany w stylu renesansowym w XVII w., a następnie remontowany w l. 1749 i 1856. Wewnątrz gotyckie sklepienie krzyżowe, gotycki portal i pastoforium. Wyposażenie wnętrza w większości z XVII i XVIII w.
• Domy mieszkalne głównie z XIX w., zwykle z charakterystycznymi pawlaczami i przyczółkowymi szczytami skierowanymi ku drodze.
• Murowane spichlerzyki – tzw. sypki lub komory, zaopatrzone w kute, żelazne drzwi, a często i takież zamknięcia okien, sytuowane w wąskim pasie między drogą a potokiem.

Ogólny widok miejscowości

Przypisy

Bibliografia

• Hochmuth Zdenko a kolektív: Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR č. 3, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1980.
• Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000. Edícia turistických máp č. 121, wyd. VKÚ Harmanec 1994. ISBN 80-85510-41-3.