Bell XFL Airabonita

Bell XFL-1 Airabonita
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Bell Aircraft

Typ

pokładowy myśliwiec przechwytujący

Konstrukcja

jednosilnikowy dolnopłat o konstrukcji metalowej

Załoga

1

Historia
Data oblotu

13 maja 1940

Lata produkcji

1940

Wycofanie ze służby

1941

Liczba egzemplarzy

1

Dane techniczne
Napęd

Silnik rzędowy Allison V-1710-6

Moc

1150 KM

Wymiary
Rozpiętość

10,67 m

Długość

9,07 m

Wysokość

3,89 m

Powierzchnia nośna

21,6 m²

Masa
Własna

2341 kg

Startowa

3271 kg

Uzbrojenia

1 działko 37 mm, 2 km 7,62 lub 1 km 12,7 mm i 2 km 7,62

Osiągi
Prędkość maks.

494 km/h na 0 m,
540 km/h na 3047 m
518 km/h na 6096 m

Prędkość wznoszenia

804 m/min
9,2 min na 6096 m

Pułap

9500 m

Zasięg

1725 km

Dane operacyjne
Użytkownicy
United States Navy

Bell XFL Airabonita – pokładowy myśliwiec przychwytujący (pościgowy) zaprojektowany w zakładach Bell Aircraft na zamówienie United States Navy. Samolot stanowił rozwinięcie projektowanego wówczas myśliwca Bell P-39 Airacobra. Zbudowano tylko jeden prototyp, samolot nie wszedł do produkcji seryjnej.

Historia

Geneza

1 stycznia 1938, US Navy ogłosiła wymagania na nowy, zaawansowany samolot myśliwski przeznaczony do startów z pokładu lotniskowców mający zastąpić przestarzałe dwupłatowce będące jeszcze na służbie[1]. Na konkurs odpowiedziało kilka wytwórni, w tym Vaught-Sikorsky z Modelem V-166B (późniejszy Vought F4U Corsair), Grumman z dwusilnikowym Modelem G-34 (Grumman XF5F Skyrocket) oraz Bell z samolotem nazywanym wówczas jeszcze Model 5[1][2]. Kontrakt nr 63629 na dostawę jednego samolotu został podpisany 8 listopada 1938[1]. Nowy samolot otrzymał oznaczenie XFL-1 („X” – experimental, eksperymentalny; „F” – fighter, myśliwiec; „L” – oznaczenie wytwórni Bella, „1” – pierwszy samolot Bella projektowany dla USN) oraz nazwę t[1]. Cena kontraktu wynosiła 245.000 dolarów, w tym 125.000 za sam samolot[2].

Projekt

Samolot częściowo bazował opracowywanym wówczas samolocie Bell P-39 Airacobra, ale dokonano na nim szeregu zmian, część z nich dyktowaną innymi wymaganiami stawianymi przez myśliwcami pokładowymi[1]. Samolot miał ten sam silnik co jego wersją lądowa, chłodzony cieczą silnik rzędowy typu Aliison XV-1710, był to pierwszy myśliwiec morski z tym silnikiem[1]. Cała konstrukcja samolotu została znacznie wzmocniona aby sprostać rygorom operacji lotniczych z pokładu lotniskowca, kadłub został nieco skrócony, powiększono za to rozpiętość skrzydeł, ich szerokość i wznios[1][2]. Aby zmniejszyć prędkość minimalną powiększone klapy[1]. Zwiększono także powierzchnię sterów kierunku i wysokości aby zachować sterowalność samolotu przy dużych kątach natarcia[1]. W odróżnieniu od P-39 samolot miał klasyczny układ podwozia z kołem ogonowym i hakiem zatrzymującym do lądowań na lotniskowcu[1]. Koła podwozia głównego zostały przesunięte nieco naprzód i były przymocowane do przedniego dźwigaru skrzydła[1]. Podniesiono nieco kokpit aby poprawić pole widzenia pilota[1]. Pod kadłubem, na wysokości nasady skrzydła umieszczono małe okienko mające pomagać przy lądowaniu na lotniskowcu[1]. Uzbrojenie miały stanowić karabiny maszynowe w kadłubie i działko 37 mm strzelające przez piastę śmigła (USN wolało działko Madsen 25 mm[2]), ale nie było ono zainstalowane na prototypie[1].

Próby

Prototyp, numer seryjny Bu.No. 1558, odbył pierwszy lot 13 maja 1940[3][2]. W czasie pierwszego lotu, stosunkowo niedoświadczony pilot Brian Sparks, który wcześniej latał w USN na dwupłatowych Boeing F4B, o mało nie rozbił samolotu kiedy niechcący otworzył w locie umieszczone w skrzydłach poduszki powietrzne służące do utrzymywania samolotu na wodzie w razie wodowania[2]. Łącznie Sparks wykonał siedemnaście lotów i samolot został przekazany 29 czerwca Robertowi M. Stanleyowi[2]. Cały program testowy znacznie przeciągnął się w czasie z powodu problemów z silnikiem Allison[3][4]. W czasie oblatywania samolotu napotkano na problemy z jego wyważeniem, inżynierowie Bella sugerowali umieszczenie odpowiedniego balastu w nosie samolotu, ale inspektorzy USN nie chcieli się na to zgodzić[3][5]. Ostatecznie samolot został przekazany USN w czerwcu 1940 i po testach samolot nie otrzymał certyfikatu USN z powodu problemów z podwoziem[3]. W grudniu 1940 samolot został zwrócony do Bella z listą wymaganych zmian[3]. W styczniu 1941 USN zdecydowała na zakończenie programu XFL-1, do produkcji seryjnej został przyjęty F4U Corair[3].

Jedyny prototyp XFL-1 został przekazany do jednostki Aircraft Armament Unit gdzie służył do testów przeciwlotniczych w czasie których został poważnie uszkodzony[3]. Resztki samolotu zostały złomowane w Patuxent River Naval Air Center, gdzie znajdowały się jeszcze do połowy lat 60[3].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n A. Pelletier: Bell Aircraft. s. 40.
  2. a b c d e f g R. Dorr: Bell P-39 Airacobra. s. 19.
  3. a b c d e f g h A. Pelletier: Bell Aircraft. s. 41.
  4. R. Dorr: Bell P-39 Airacobra. s. 16.
  5. R. Dorr: Bell P-39 Airacobra. s. 20.

Bibliografia

  • Alain J. Pelletier: Bell Aircraft Since 1935. Annapolis: Naval Institute Press, 1992. ISBN 1-55750-056-8.
  • Enzo Angellucci, Peter Bowers: American Fighter: The Definitive Guide to American Fighter Aircraft from 1917 to the Present. Haynes Publishing Group, 1979. ISBN 0-85429-635-2.
  • Robert T. Dorr, Jerry Scutts: Bell P-39 Airacobra. Crowood Press (UK). ISBN 1-86126-348-1.

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
US roundel 1942-1943.svg
Roundel used by US armed forces from 6 May 1942 to 28 June 1943 when white bars and a red outline were added as the result of studies which showed that shape was more important than color from a distance.
US roundel 1943-1947.svg
Autor: NiD.29, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Roundel used by all US armed forces from 31 July 1943 to 14 January 1947, replacing roundel having red outline, or no outline, but with white bars, and was replaced some nine months before the USAF was formed, by roundel having a single lengthwise red bar inset in white bars (bisecting them), giving the insignia the trio of red-white-red stripes evocative of the non-canton areas of the Flag of the United States.
Bell XFL-1 Airabonita, Navy version.jpg
Description: Bell XFL-1 Airabonita, Navy version. (U.S. Air Force photo)
USAAC Roundel 1919-1941.svg
Roundel used by the United States armed forces from 19 August 1919 to 6 May 1942 until red dot removed to avoid confusion with Japanese insignia. Superseded very similar roundel whose colors and proportions differed slightly - the original version having the colors from the US flag, and a center dot 1/3 of the outer radius. This version has a center dot constrained by the inner vertices of the star, a size that does not translate into an even fraction.