Bella ciao

Bella ciao

Tekst muzyczny Bella ciao.
Wykonawca utworu
włoskich partyzantów
Gatunek	muzyka ludowa
Twórca	nieznany

Bella ciao (IPA: ˈbɛlla ˈtʃaːo, pol. "Żegnaj, piękna"^[1]) – pieśń włoskich partyzantów antyfaszystowskich w na początku XIX wieku. Melodię zapożyczono z pieśni ludowej śpiewanej przez najemnych robotników rolnych, autor słów pozostaje nieznany. Obecnie Bella ciao należy do najbardziej znanych na świecie pieśni antyfaszystowskich. Jest również często śpiewana w parlamencie włoskim przez deputowanych partii.

Pieśń jest motywem muzycznym serialu Dom z papieru^[2].

Historia

Pieśń „Bella Ciao” była pierwotnie śpiewana jako „Alla mattina appena alzata” przez pracowników sezonowych na polach ryżowych, zwłaszcza we włoskiej dolinie rzeki Pad od końca XIX wieku do pierwszej połowy XX wieku, z różnymi tekstami^[3].

Pracujące kobiety na polach we Włoszech.

Pielili oni chwasty na pola ryżowe w północnych Włoszech. Miało to miejsce podczas zalewania pól, od końca kwietnia do początku czerwca każdego roku, kiedy delikatne pędy wymagały ochrony w pierwszych fazach ich rozwoju przed różnicami temperatur między dniem a nocą. Ich praca składała się z dwóch części: przesadzania roślin i przycinania chwastów.

Włoski partyzant we Florencji 14 sierpnia 1944 roku.

Monda (pielenia chwastów) była niezwykle męczącym zadaniem, wykonywanym głównie przez kobiety zwane mondinas z najuboższych warstw społecznych. Spędzali całe dni w pracy z bosymi stopami w wodzie po kolana i zgiętymi plecami. Okropne warunki pracy, długie godziny pracy i bardzo niskie płace prowadziły do ciągłego niezadowolenia, a niekiedy do buntowniczych ruchów i zamieszek we wczesnych latach dwudziestego wieku. Walki z nadzorującymi były jeszcze trudniejsze, a wielu robotników gotowych było jeszcze bardziej pójść na kompromis i tak niskie płace tylko po to, by dostać pracę. Oprócz Bella ciao, do podobnych piosenek robotników należały Sciur padrun da li beli braghi bianchi(wł.) i Se otto ore vi sembran poche(wł.).

Inne podobne wersje do „Bella ciao” pojawiły się na przestrzeni lat. Była to na przykład pieśń „Alla mattina appena alzata”, która powstałą w drugiej połowie XIX wieku^[4]. Najwcześniejsza pisemna wersja pochodzi z 1906 roku i pochodzi z okolic Vercelli w Piemoncie^[5].

„Bella ciao” została wskrzeszona przez antyfaszystowski ruch oporu we Włoszech w latach 1943-1945. W tym okresie został zmieniony także tekst utworu, jednak jego autor pozostaje nieznany.

(c) Bundesarchiv, Bild 183-L0602-0334 / CC-BY-SA 3.0

1. Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów

Szersza publiczność usłyszała pieśń dopiero w 1947 roku w Pradze, kiedy to włoska delegacja zaprezentowała ją w pierwszej edycji(ang.) Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów^[6].

W kolejnych latach była śpiewana między innymi przez kubańskich rewolucjonistów (którzy zamienili włoskie słowo partigiano na hiszpańskie guerrillero), a także w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, jako Proszczaj krasawica^[6].

Po II wojnie światowej „Bella ciao” stała się popularna na terenie Jugosławii. Pieśń śpiewano podczas zajść w Iranie, występuje jako hymn kurdyjskich partyzantów. Znana jest także na terenie Turcji, pod tytułem „Çav bella”^[6].

Najbardziej popularna stała się jednak dopiero w 2018 roku, kiedy została użyta jako motyw muzyczny w hiszpańskim serialu Dom z papieru (hiszp. La casa de papel), gdzie śpiewał ją Profesor (Álvaro Morte) oraz Berlin (Pedro Alonso)^[7]. Następnie została zremiksowana przez francuskiego DJ pod pseudonimem Hugel. Obie wersje dostały się na światowe listy przebojów^[8].

Melodia

	Bella ciao Bella ciao (wersja instrumentalna), stworzona na Linux MultiMedia Studio
Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Włoska piosenkarka ludowa Giovanna Daffini nagrała pieśń w 1962 roku^[9].

Tekst pieśni

Wersja robotników sezonowych

Wersja partyzantów

Wersje

Wersja Yvesa Montanda (1964)

Jednym z pierwszych wersji „Bella ciao” był, wydany w 1964 roku, singel francuskiego aktora i piosenkarza Yvesa Montanda o tym samym tytule^[16][17]. Utwór zdobył dużą popularność, opublikowany w 2018 roku na serwisie YouTube ma prawie milion wyświetleń^[18].

Notowania

• Tygodniowe

Terytorium	Notowanie	Pozycja	Źr.
Belgia	Ultratop 50 Wallonia	–[a]	[19]

Wersja do serialu Dom z papieru (2018)

W 2018 roku, wraz z powstaniem 2. sezonu serialu Dom z papieru (La casa de papel), został opublikowany utwór „Bella ciao” w wydaniu Manu Pilara. Wersja ta nie dostała się do oficjalnych list przebojów, jednak zajęła wysokie miejsca w listach mediów streamingowych^[21], m.in. Spotify^[22].

W wielu państwach, m.in. w Polsce czy Niemczech szczególnie popularny stał się remiks niemieckiego DJ Hugla^[23].

Notowania

Najwyższe pozycje na listach tygodniowych Spotify^[22][24]

Terytorium	Oryginał	Hugel Remix
Austria	–	2
Belgia	–	44
Bułgaria	114	–
Cypr	–	64
Czechy	31	–
Egipt	84	–
Filipiny	117	–
Francja	–	13
Grecja	185	98
Indie	30	–
Izrael	–	125
Litwa	70	–
Luksemburg	–	35
Malezja	197	–
Malta	47	–
Niemcy	–	4
Polska	60	124
Rumunia	57	–
Serbia	–	135
Słowacja	87	148
Szwajcaria	–	37
Turcja	137	–
Węgry	95	–
Włochy	–[b]	–
Zjednoczone Emiraty Arabskie	91	–
„–” oznacza, że singiel nie był notowany na danej liście.

Uwagi

Przypisy