Bengt Hambraeus

Bengt Hambraeus
Data i miejsce urodzenia29 stycznia 1928
Sztokholm
Pochodzenieszwedzkie
Data i miejsce śmierci21 września 2000
Apple Hill
Instrumentyorgany
Gatunkimuzyka poważna, muzyka współczesna
Zawódkompozytor, organista, muzykolog

Bengt Hambraeus (ur. 29 stycznia 1928 w Sztokholmie[1][2][3], zm. 21 września 2000 w Apple Hill w stanie Ontario[4]) – szwedzki kompozytor, organista i muzykolog.

Życiorys

W latach 1944–1948 uczył się gry na organach u Alfa Lindera[1][2][3]. Od 1947 do 1956 roku studiował także muzykologię na Uniwersytecie w Uppsali[2][4]. Podczas studiów prowadził także wykłady i pracował jako bibliotekarz[3]. W latach 1951–1955 uczestniczył w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadcie[1][2]. Od 1947 roku występował z recitalami organowymi w krajach skandynawskich, Niemczech i Francji[1]. W latach 1954–1964 był współredaktorem czasopisma Musikrevy[1]. Pracował w studiach muzyki elektronicznej w Kolonii (1955), Mediolanie (1959) i Monachium (1963)[1]. W latach 1957–1972 był pracownikiem działu muzycznego radia szwedzkiego[1], w latach 1965–1968 jako kierownik jego sekcji muzyki kameralnej, a 1968–1972 kierownik produkcji[1][2]. W 1967 roku został członkiem Królewskiej Akademii Muzycznej[1][2]. Od 1972 roku był profesorem kompozycji na Uniwersytecie McGilla w Montrealu[1][2][3][4].

Był autorem licznych prac i artykułów, m.in. Codex Carminum Gallicorum (Uppsala 1961), Portrait av Bach (Sztokholm 1968) i Om Notskrifter (Sztokholm 1970)[2].

Twórczość

Należał do pionierów awangardy muzycznej w Szwecji, jego Doppelrohr na taśmę z 1955 roku należy do pierwszych szwedzkich utworów elektronicznych[1][2]. Podczas pracy w radio szwedzkim jako pierwszy zaprezentował publiczności w tym kraju utwory Antona Weberna i Edgara Varèse’a[1]. Jako kompozytor był w dużej mierze autodydaktą[1]. Początkowo pozostawał pod wpływem neoromantycznej stylistyki Maxa Regera i Paula Hindemitha, po uczestnictwie w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadcie zmienił swoją orientację muzyczną, ulegając wpływom Messiaena, Bouleza i Stockhausena[1]. Eksperymentował w zakresie barwy dźwięku i elektronicznego przetwarzania barw, tworzył serie utworów podejmujących ten sam problem kompozytorski w różnym naświetleniu kolorystycznym, próbował projektować dźwięki przestrzenne[1]. Prowadził badania nad możliwościami organów, studiując dawny i współczesny repertuar organowy, przeprowadzając elektroniczną analizę i syntezę dźwięku tego instrumentu[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[2])

Utwory orkiestrowe

  • Koncert na organy i smyczki (1948)
  • Kleine Musik na obój, smyczki i kotły (1949)
  • Rota na 3 grupy orkiestrowe, perkusję i taśmę (1956–1962)
  • Transfiguration (1962–1963)
  • Rencontres (1968–1971)
  • Pianissimo in due tempe na 20 instrumentów smyczkowych (1970–1972)
  • Invocation (1971)
  • Continuo a partire de Pachelbel na organy i orkietrę (1974–1975)
  • Ricordanza (1975–1976)
  • Parade na orkiestrę dętą (1977)
  • That Harmony na zespół dęty (1983)
  • Quodlibet re BACH (1984)
  • Litanies (1988–1989)
  • Koncert fortepianowy (1992)
  • Koncert na róg (1995–1996)
  • koncert kameralny Quatre tableaux na obój, smyczki i perkusję (1998)

Utwory kameralne

  • Koncert na organy i klawesyn (1947–1951)
  • Music for Ancient Strings na 5 wiol da gamba i klawesyn (1948)
  • 3 kwartety smyczkowe (1948–1967)
  • Musique na trąbkę (1949)
  • Kammarmusik na flet, obój, klarnet, saksofon altowy, altówkę i klawesyn (1950)
  • Recitativ och Koral na skrzypce i fortepian (1950)
  • Giuco del Cambio na flet, rożek angielski, klarnet basowy, wibrafon, klawesyn, fortepian i 3 perkusje (1952–1954)
  • Komposition for Studio II na wibrafon, dzwony rurowe, 3 perkusje, fortepian, klawesyn i organy (1955)
  • Introduzione-Sequenze-Coda na 3 flety i 6 perkusji (1958–1959)
  • Segnali na gitarę elektryczną, harfę, skrzypce, altówkę, wiolonczelę i kontrabas (1959–1960)
  • Mikrogram: 7 Aphorisms na flet altowy, altówkę, wibrafon i harfę (1961)
  • Notazioni na klawesyn, 3 flety, rożek angielski, klarnet basowy, 3 trąbki, 3 puzony, czelestę i 6 perkusji (1961)
  • Notturno de vecchi strumenti na flet sopranowy, krummhorn, fagot alrowy, violę d’amore, violę da gamba, klawikord, dzwonki i tamburyn (1961)
  • Transit II na róg, puzon, gitarę elektryczną i fortepian (1963)
  • Advent: Veni redemptor gentium na organy, 4 trąbki, 4 puzony i perkusję (1975)
  • Jeu de cinq na kwintet dęty (1976)
  • Relief–haut et bas na 2 flety, 3 rogi, puzon, 2 perkusje i 2 kontrabasy (1979)
  • Strata na 2 oboje, 2 klarnety 2 rożki basetowe, 2 fagoty, 2 rogi i kontrabas (1979–1980)
  • Sheng na obój i organy (1984)
  • Monologo na flet (1984)
  • Sonata triowa na akordeon, puzon i fortepian preparowany (1985)
  • Mirrors na obój i taśmę (1986–1987)
  • Night Music na gitarę i perkusję (1988)
  • Dos recercadas na gitarę i wiolonczelę (1988)
  • Cinque studi canonici na 2 flety (1988)
  • Nazdar M J na 3 trąbki, 4 rogi, 3 puzony, tubę, kotły i dzwony rurowe (1989)
  • Archipel na 15 instrumentów (1997)
  • Kwartet klarnetowy (1997–1998)

Utwory fortepianowe

  • Toccata (1947–1949)
  • Cerdes (1948)
  • Klockspel (1968)
  • Carillon: Le Recital oublié na 2 fortepiany (1972–1974)
  • Tre intermezzi (1984)
  • Vortex na 2 fortepiany (1986)

Utwory organowe

  • Koralforspel (1948)
  • Toccata pro tempore pentecostes (1948)
  • Introitus et Triptychon (1949–1950)
  • Musik (1950)
  • Liturgia (1951–1952)
  • Permutations and Hymn: Nocte surgentes (1953)
  • Constellations: I (1958), II z taśmą (1959), III z taśmą (1961), IV z perkusją (1978)
  • Interferenzen (1961–1962)
  • Tre pezzi (1966–1967)
  • Nebulosa (1969)
  • Toccata pro organo: Monumentum per Max Reger (1973)
  • Ricercare (1974)
  • Icons (1974–1975)
  • Extempore (1975)
  • Antiphonie (1977)
  • Livre d’orgue (4 zeszyty, 1981)
  • Voluntary on a Swedish Hymn Tune from Dalecarlia (1981)
  • Variations sur un theme de Gilles Vigneault (1984)
  • La Passacaille errante-autour Haendel 1985 (1984)
  • Pedalexercitium (1985)
  • Apres-Sheng (1988)
  • Cadenza (1988)
  • Riflessioni (1999)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Cantigas de Santa Maria na sopran, alt, baryton i 3 grupy instrumentalne (1949), także wersja na chór i organy 1950)
  • Triptychon na chór (1950)
  • Spectrogram na sopran, flet, wibrafon i perkusję (1953)
  • Antiphonies en rondes na sopran i orkiestrę (1953)
  • Psalmus CXXI and CXXII na sopran i organy (1953)
  • Gacelas y casidas de Federico García Lorca na tenora, flet, rożek angielski, klarnet basowy, wibrafon, dzwony i perkusję (1953)
  • Crystal Sequence na chór sopranów, 2 trąbki, wibrafon, dzwony, perkusję i 12 skrzypiec (1954)
  • Responsorier na tenora, chór, wiernych i 2 organy (1964)
  • Praeludium, Kyrie, Sanctus na 2 chóry, solistów, 2 organy i wiernych (1966)
  • Motectum archangeli Michaelis a chór i organy (1967)
  • Nonsens na chór (1970)
  • Inductio na sopran, mieszany chór altów, 3 trąbki i 3 puzony (1979)
  • Alpha-Omega na chór i organy (1982)
  • Constellations V na soprany z amplifikacją, chór i organy (1982–1983)
  • Symphonia sacra in tempore passionis na solistów, chór, instrumenty dęte i perkusję (1986)
  • Apocalipsis cum figuris secundum Duerer 1498 na chór i organy (1987)
  • 5 Psalmów na chór (1987)
  • Echoes of Loneliness na 4 chóry (1988)

Opery

  • opera liturgiczna Experiment X (1968–1969, wyst. Sztokholm 1971)
  • opera liturgiczna Se mäinnisken (1970, wyst. Sztokholm 1972)
  • opera radiowa Sagan (1978–1979, wyk. radio szwedzkie 1980)
  • L’Oui-dire (1984–1986)

Utwory elektroniczne

  • Doppelrohr (1955)
  • Fresque sonore (1956–1957)
  • Visioner over en svensk folkvisa (1959)
  • Intrada (1976)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 23–24. ISBN 83-224-0453-0.
  2. ↑ a b c d e f g h i j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1427–1428. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. ↑ a b c d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 349. ISBN 0-674-37299-9.
  4. ↑ a b c Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 334–335. ISBN 978-83-01-13410-5.
Międzynarodowe Letnie Kursy Nowej Muzyki w Darmstadcie
wykładowcy
uczestnicy