Beniamin z Tudeli

Mapa wędrówki.

Beniamin z Tudeli (ur. Tudela, Nawarra) – żyjący w XII wieku żydowski podróżnik^[1].

Pomiędzy rokiem 1159 a 1163^[2] wyruszył w podróż do miejsc zamieszkania ludności wyznania mojżeszowego, by ustalić jej liczbę. Z Saragossy przez Katalonię udał się do południowej Francji. Stamtąd – po odwiedzeniu kilku prowansalskich miast – skierował się do Włoch. Przemierzywszy Italię z północy na południe, popłynął statkiem do Grecji i rozpoczął wędrówkę po miastach Półwyspu Bałkańskiego, potem wyruszył do Konstantynopola. Następnie udał się do Syrii, zwiedzając po drodze Rodos i Cypr.

Najwięcej czasu spędził w Palestynie. Notował nazwy miasteczek i niewielkich wsi, wizytował i spisywał także miejsca biblijne. Z Palestyny Beniamin udał się przez Arabię i Mezopotamię do Persji. W samym Bagdadzie przebywał przez trzy lata^[2].

Jego droga powrotna wiodła przez Arabię, Egipt, Sycylię, Włochy i południowe Niemcy, skąd przez Francję dotarł do domu.

W jego dziele nie ma ścisłych informacji geograficznych; zbierał różne wiadomości i legendy o zwiedzanych miejscach. Jego informacje o liczebności Żydów w zwiedzanych miejscach bywają nieścisłe, gdyż np. liczbę żydowskich mieszkańców Samarkandy szacuje na 50 000 i taką samą liczbę podaje dla mniejszych miast w Persji – Hamadan i Arabii – Cheibar.

Ze swej podróży wrócił do rodzinnego miasta w 1173 roku^[2].

Przypisy