Benicio del Toro

Benicio del Toro
Ilustracja
Benicio del Toro (2014)
Imię i nazwisko

Benicio Monserrate Rafael del Toro Sánchez

Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1967
San Juan (Portoryko)

Zawód

aktor, producent filmowy, scenarzysta

Lata aktywności

od 1985

Strona internetowa

Benicio del Toro, właśc. Benicio Monserrate Rafael del Toro Sánchez[1][2] (ur. 19 lutego 1967 w San Juan w Portoryko[3]) – portorykański[4] aktor i producent filmowy, scenarzysta[5].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w San Juan[6] w Portoryko jako syn pary prawników – Fausty Genovevy Sánchez Rivery i Gustavo Adolfo del Toro Bermúdeza[7]. Został wychowany w wierze rzymskokatolickiej[8]. Jego matka zmarła, gdy miał dziewięć lat, a cztery lata później jego ojciec przeniósł się z rodziną do Mercersburga, w stanie Pensylwania, gdzie zamieszkali na farmie[9]. Ukończył Mercersburg Academy. Uczęszczał na University of California w San Diego na kierunku biznesu[10]. Po pierwszym roku studiów zmienił kierunek z ekonomicznego na teatralny. Występował w studenckich produkcjach, m.in. na festiwalu Lafayette Theatre w Nowym Jorku, gdzie zdecydował się pozostać, żeby studiować aktorstwo w The Square Acting School. Otrzymał też stypendium do Stella Adler Conservatory[11]. Następnie przeniósł się do Los Angeles, żeby kontynuować naukę w Actors Circle Theater[12].

Kariera

Del Toro podczas 61. MFF w Cannes (2008)

Pierwszą rolę głównego bandyty i dilera narkotykowego otrzymał w telewizyjnym serialu NBC Miami Vice (1984). Jego debiutem filmowym była rola Dario w komedii Randala Kleisera Big Top Pee-Wee (1988) u boku Krisa Kristoffersona, Susan Tyrrell i Valerii Golino. Następnie pojawiał się w niewielkich rolach w dużych produkcjach – jako henchman w filmie o agencie 007 Licencja na zabijanie (Licence to Kill, 1989) z Timothy Daltonem, dramacie kryminalnym Seana Penna Indiański biegacz (The Indian Runner, 1991) z Davidem Morse i Viggo Mortensenem czy komediodramacie Petera Weira Bez lęku (Fearless, 1993). W dreszczowcu Porcelanowy księżyc (China Moon, 1994) zagrał czarny charakter – amoralnego i skorumpowanego policjanta, który prześladuje Madeleine Stowe i Eda Harrisa.

W 1995 roku jego kariera nabrała rozpędu, po charakterystycznej kreacji mamroczącego Freda Fenstera w thrillerze kryminalnym Bryana Singera Podejrzani (The Usual Suspects)[13], za którą otrzymał Independent Spirit Award dla najlepszego aktora drugoplanowego. W 1995 roku aktor także wyprodukował, wyreżyserował i napisał scenariusz do filmu „Submission” (1995). W 1997 roku ponownie go uhonorowano Independent Spirit Award za rolę Benny’ego Dalmau w filmie biograficznym Basquiat – Taniec ze śmiercią (Basquiat, 1996)[14].

Grywał także w filmach komercyjnych. W dreszczowcu Fan (The Fan, 1996) zagrał baseballistę Juana Primo, którego morduje tytułowy fan (Robert De Niro), żeby „wspomóc” w grze swojego faworyta (Wesley Snipes). Nietypową rolę złodzieja samochodów, który przypadkiem porywa nastolatkę (Alicia Silverstone) powierzono jemu w komedii Nadbagaż (Excess Baggage, 1997). W kultowym dziele Terry’ego Gilliama Las Vegas Parano (Fear and Loathing in Las Vegas, 1998) wystąpił obok Johnny’ego Deppa jako lubujący się we wszelkiego rodzaju narkotykach Dr Gonzo. W komedii gangsterskiej Guya Ritchiego Przekręt (Snatch, 2000) zagrał hazardzistę Franky'ego Foura Fingersa, którego gubi własny nałóg. W dreszczowcu Desperaci (The Way of the Gun, 2000) razem z Ryanem Phillippe porywa ciężarną Juliette Lewis i zostaje ścigany przez Jamesa Caana. Za rolę gliniarza w Stevena Soderbergha Traffic (2000), o mechanizmach handlu narkotykami, otrzymał Złoty Glob, Oscara i nagrodę National Society of Film Critics.

Wystąpił w dramacie kryminalnym Seana Penna Obietnica (The Pledge, 2001) z Jackiem Nicholsonem, Helen Mirren i Mickeyem Rourkiem, dramacie Alejandro Gonzáleza Iñárritu 21 gramów (21 Grams, 2003) jako Jack Jordan. W filmie Roberta Rodrigueza Sin City: Miasto grzechu (Sin City, 2005) wcielił się w postać skorumpowanego gliniarza − Jacka Rafferty’ego. W dramacie Susanne Bier Druga szansa (Things We Lost in the Fire, 2007) zagrał Jerry’ego Sunborne'a – narkomana, partnerując Halle Berry i Davidowi Duchovnemu.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 63. MFF w Cannes (2010). Przewodniczył obradom jury sekcji "Un Certain Regard" na 71. MFF w Cannes (2018).

Życie prywatne

Ze związku z Kimberly Stewart ma córkę, Delilah (ur. 2011)[15].

Filmografia

RokTytułRolaReżyser
1988Big Top Pee-weeDuke, chłopiec o twarzy psaRandal Kleiser
1989Licencja na zabijanie (Licence to Kill)DarioJohn Glen
1991Indiański biegacz (The Indian Runner)MiguelSean Penn
1992Kolumb odkrywca (Christopher Columbus: The Discovery)Alvaro HaranaJohn Glen
1993Bez lęku (Fearless)Manny RodrigoPeter Weir
1994Szkoła Buddy’ego (Swimming with Sharks)RexGeorge Huang
Porcelanowy księżyc (China Moon)Lamar DickeyJohn Bailey
1995Podejrzani (The Usual Suspects)Fred FensterBryan Singer
1996Fan (The Fan)Juan PrimoTony Scott
Basquiat – Taniec ze śmiercią (Basquiat)Benny DalmauJulian Schnabel
1997Nadbagaż (Excess Baggage)Vincent RocheMarco Brambilla
1998Las Vegas Parano (Fear and Loathing in Las Vegas)dr GonzoTerry Gilliam
2000Przekręt (Snatch)Franky Cztery PalceGuy Ritchie
Desperaci (The Way of the Gun)LongbaughChristopher McQuarrie
TrafficJavier Rodriguez – Oscar za rolę drugoplanowąSteven Soderbergh
2001Obietnica (The Pledge)Toby Jay WadenahSean Penn
200321 gramów (21 Grams)Jack JordanAlejandro González Iñárritu
Nożownik (The Hunted)Aaron HallamWilliam Friedkin
2005Sin City: Miasto grzechu (Sin City)Jack 'Jackie Boy' RaffertyRobert Rodriguez, Frank Miller, Quentin Tarantino
2007Druga szansa (Things We Lost in the Fire)Jerry SunborneSusanne Bier
2008Che. Rewolucja (Che: Part One)Ernesto 'Che' GuevaraSteven Soderbergh
Che. Boliwia (Che: Part Two)Ernesto 'Che' GuevaraSteven Soderbergh
2010Wilkołak (The Wolfman)Lawrence TalbotJoe Johnston
2012Savages: Ponad bezprawiem (Savages)Miguel „Lado” ArroyoOliver Stone
2013Thor: Mroczny świat (Thor: The Dark World)KolekcjonerAlan Taylor
Jimmy P. (Jimmy P: Psychotherapy of a Plains Indian)Jimmy PicardArnaud Desplechin
2014Strażnicy Galaktyki (Guardians of the Galaxy)Taneleer Tivan / KolekcjonerJames Gunn
Escobar: Historia nieznana (Escobar: Paradise Lost)Pablo EscobarAndrea Di Stefano
Wada ukryta (Inherent Vice)Sauncho Smilax, adwokatPaul Thomas Anderson
2015SicarioAlejandro GillickDenis Villeneuve
2017Gwiezdne wojny: Ostatni JediDJRian Johnson
2018Avengers: Wojna bez granicTaneleer Tivan / KolekcjonerAnthony i Joe Russo
SoldadoAlejandro GillickStefano Sollima
2019Dora i Miasto ZłotaSwiper the FoxJames Bobin

Nagrody

Przypisy

  1. Personalidade: Benicio Del Toro (Puerto Rico) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2016-03-05].
  2. Benicio Del Toro (ang.). Listal. [dostęp 2016-03-05].
  3. This Is My Life: Benicio Del Toro - Memories of a bittersweet childhood., beniciodeltoro.ca [dostęp 2021-04-12].
  4. Serafin Méndez-Méndez i inni, Notable Caribbeans and Caribbean Americans: A Biographical Dictionary, Greenwood Publishing Group, 2003, ISBN 978-0-313-31443-8 [dostęp 2021-04-12] (ang.).
  5. Oscar winner Benicio del Toro, singer Ricky Martin become Spanish citizens, USATODAY.COM [dostęp 2021-04-12].
  6. Benicio Del Toro (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-03-05].
  7. Benicio Del Toro Biography (1967-) (ang.). filmreference.com. [dostęp 2016-03-05].
  8. Benicio Del Toro – Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2016-03-05].
  9. Benicio Del Toro – Biography – Movies & TV (ang.). The New York Times. [dostęp 2016-03-05].
  10. Benicio Del Toro (19 de Fevereiro de 1967) (port.). Filmow. [dostęp 2016-03-05].
  11. Benicio Del Toro News, Pictures, and Videos (ang.). TMZ.com. [dostęp 2016-03-05].
  12. Benicio Del Toro (ang.). Starpulse.com. [dostęp 2016-03-05].
  13. Benicio Del Toro (wł.). MYmovies. [dostęp 2016-03-05].
  14. Overview for Benicio Del Toro (ang.). Turner Classic Movies. [dostęp 2016-03-05].
  15. Benicio Del Toro został ojcem (pol.). Onet.pl. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-17)].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Golden Globe icon.svg
Autor: User:Bryan Derksen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stylized silhouette of the Golden Globe award, for use as an icon.
Benicio Del Toro - Guardians of the Galaxy premiere - July 2014 (cropped).jpg
Autor: Mingle Media TV, Licencja: CC BY-SA 2.0
Actor Benicio Del Toro at the Premiere of Guardians of the Galaxy at the El Capitan Theater in Hollywood on July 21, 2014
Benicio del Toro2.jpg
Autor:

Étienne ANDRÉ,cropped by

MachoCarioca, Licencja: CC BY-SA 3.0
Del Toro at Cannes 2008