Berkut (jednostka specjalna)

Berkut
Беркут
«Безпека народу — найвищий закон»
«Перемагає сильніший»
«Вище беркута ніхто не літає»
Ilustracja
Funkcjonariusze Berkutu przed budynkiem Rady Ministrów Ukrainy, 24 listopada 2013
Historia
Państwo

 Ukraina
 Republika Krymu

Sformowanie

1992

Rozformowanie

2014 (poza Krymem)

Tradycje
Rodowód

OMON

Konflikty zbrojne
Euromajdan,
kryzys krymski
Organizacja
Dyslokacja

Kijów i inne miasta obwodowe Ukrainy

Podległość

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy

Berkut (ukr. Беркут) – wyspecjalizowana jednostka ukraińskiej milicji podległa Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Nazwa jednostki pochodzi od ukraińskiej nazwy orła przedniego. Jednostka została utworzona w miejsce radzieckich służb OMON, po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości i miała skupiać się głównie na walce z przestępczością zorganizowaną, zabezpieczaniem zgromadzeń i manifestacji.

Jednostka brała udział w stłumieniu strajków górników w Donbasie w latach 1989–1990[1][2] i pobiciu uczestników pogrzebu patriarchy Włodzimierza na placu Sofijskim w Kijowie 18 lipca 1995 roku[3][4]. Podczas Euromajdanu w latach 2013–2014 Berkut brał bezpośredni udział w pobiciach[5], torturach[6][7] i zabójstwach protestujących[8]. Pierwszy zabity przez Berkut został programista Pawło Mazurenko(ukr.) (zmarł 22 grudnia 2013 w szpitalu). 18 lutego 2014 po zabójstwach 15 protestujących został zabity pierwszy funkcjonariusz Berkutu[9].

Rozkazem MSW nr 144 z dnia 25 lutego 2014 roku o likwidacji oddziałów specjalnych milicji bezpieczeństwa publicznego, Berkut został rozwiązany[10]. Rozpoczęto postępowanie karne[11], skomplikowane przez zniszczenie dowodów rzeczowych w lipcu 2014[12]. 80% kierownictwa i 30% szeregowych byłego oddziału Berkut zostało zwolnionych z MSW[13].

Część byłych pracowników Berkut uciekła do okupowanego Krymu i Rosji[14], gdzie w roku 2014 utworzono z nich jednostkę o tej samej nazwie w składzie MSW Rosji, od roku 2016 w składzie Rosgwardii. Były naczelnik kijowskiego oddziału Berkut Serhij Kusjuk brał udział w rozegnaniu demonstracji przeciwko korupcji w Moskwie 13 czerwca 2017[15].

Przypisy

  1. ↑ Влад Азаров, Олександра Чернова, Тетяна Столярова: Шахтарські протести. Шлях до Незалежності (ukr.). Ukraińska prawda, 16.10.2021. [dostęp 2022-05-09].
  2. ↑ Альона Вишницька, Анастасія Власова: Страйк. Що пам’ятають шахтарі Донбасу про протести 90-х (ukr.). Hromadśke.TV, 24.08.2019. [dostęp 2022-05-09].
  3. ↑ Тетяна Євсєєва: Похорон патріарха Володимира (Романюка) (ukr.). Цей день в історії, 18.07.2018. [dostęp 2022-05-09].
  4. ↑ Чорний вівторок: на похоронах священика беркутівці били вірян (ukr.). Gazeta.ua. [dostęp 2022-05-09].
  5. ↑ Как "Беркут" избивал журналистов (ukr.). Факти ICTV, 2013-12-03. [dostęp 2018-08-01].
  6. ↑ Ukraina. Wbijano mu gwoździe w ręce. Bułatow był torturowany. 31.01.2014. [dostęp 2022-05-09].
  7. ↑ Виталий Червоненко: Совет Европы: пытки "майдановцев" и российский след. BBC, 14.01.2015. [dostęp 2022-05-09].
  8. ↑ Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані (ukr.). Deutsche Welle, 30.11.2016. [dostęp 2018-08-01].
  9. ↑ Справи Майдану. Похвилинна відеореконструкція 18 лютого: перші силовики були убиті після того, як загинуло 15 протестувальників (ukr.). nebesnasotnya.in.ua, 11.02.2018. [dostęp 2018-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-05)].
  10. ↑ "Беркут" ліквідовано (ukr.). Ukraińska prawda, 26.02.2014.
  11. ↑ Наталія Мехед, Максим Сидоржевський: Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані (ukr.). Deutsche Welle, 30.11.2016. [dostęp 2018-08-01].
  12. ↑ У МВС знищені докази проти катів Майдану (ukr.). OBOZREVATEL, 7.07.2014. [dostęp 2018-08-01].
  13. ↑ Большинство бывших сотрудников "Беркута" продолжают службу в МВД. ДОКУМЕНТ (ros.). Цензор.НЕТ, 19.08.2015. [dostęp 2018-08-01].
  14. ↑ "Россия не бросила": как живется сотрудникам "Беркута" после переезда в Москву (ros.). RIA Nowosti, 21.11.2014. [dostęp 2018-08-01].
  15. ↑ Опубликовано видео с экс-беркутовцем Кусюком, который командует силовиками в Москве (ros.). ТСН.ua, 2017-06-13. [dostęp 2018-08-01].

Media użyte na tej stronie