Berlin (wschodni)
 Berlin | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Powierzchnia | 403[1] km² | ||||
| Populacja (1989) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Tablice rejestracyjne | I | ||||
| Podział miasta | 11 dystryktów | ||||
 | |||||
Położenie na mapie Niemieckiej Republiki Demokratycznej  | |||||
 52°31′N 13°30′E/52,516667 13,500000 | |||||
Portal  Niemcy | |||||
Berlin (niem. Berlin, Hauptstadt der DDR)[3] – miejska jednostka administracyjna istniejąca w latach 1949–1990, pokrywająca się z sektorem radzieckim Berlina obejmująca centrum i wschodnie dzielnice miasta. Była stolicą Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
Historia
Zimna wojna
6 września 1948 członkowie SED zajęli Ratusz Miejski, nie dopuszczając do zebrania się dotychczasowej Rady Miejskiej. Wtedy to większość radnych zadecydowała o przeniesieniu jej siedziby z sektora radzieckiego do amerykańskiego (ratusz w Schönebergu). 30 listopada 1948 zgromadzenie radnych pozostających w starej siedzibie, zdominowane przez członków SED, wybrało nowy zarząd miejski, na którego czele stanął Friedrich Ebert młodszy, który objął stanowisko nadburmistrza Berlina wschodniego[4].
5 grudnia 1948 władze radzieckie nie dopuściły do wyborów miejskich na terenie swojego sektora. Natomiast w tym samym czasie w sektorach zachodnich SPD odniosła zwycięstwo, a Ernst Reuter objął stanowisko nadburmistrza Berlina Zachodniego. Od tego czasu Berlin faktycznie został podzielony na dwa niezależne miasta[4].
Berlin wschodni był stolicą NRD od 7 października 1949 do 3 października 1990 roku. Od 13 sierpnia 1961 do 9 listopada 1989 wschodnia część miasta była oddzielona od zachodniej Murem Berlińskim.
3 października 1990 RFN, NRD oraz Berlin Zachodni zjednoczyły się. Od tego dnia Berlin jest jednolitym miastem.
Dziś
Od zjednoczenia rząd niemiecki wydał ogromne fundusze na scalenie dwóch części Berlina i dostosowanie infrastruktury we wschodniej części miasta do standardów ustanowionych w Berlinie Zachodnim.
Mimo to nadal istnieją wyraźne różnice między Berlinem wschodnim i jego zachodnią częścią (np. tzw. Ampelmännchen na sygnalizatorach ulicznych[5]). Dawna wschodnia część miasta ma też wyraźnie inny aspekt architektoniczny, z powodu bloków mieszkalnych o zróżnicowanym standardzie oraz częściowo ze względu na charakterystyczny wielkomiejski styl, obecny w byłej NRD. Pozostawiono też niewielką liczbę nazw z czasów Niemiec Wschodnich upamiętniających bohaterów socjalistycznych, takich jak Karl-Marx-Allee, Rosa-Luxemburg-Platz, Karl-Liebknecht-Straße.
Władze
Nadburmistrzowie Berlina (wschodniego)
| Lp. | Nadburmistrz | Partia | Kadencja | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Friedrich Ebert jun. | SED | 30 listopada 1948 – 5 lipca 1967 | |
| 2. | Herbert Fechner | SED | 5 lipca 1967 – 11 lutego 1974 | |
| 3. | Erhard Krack | SED | 11 lutego 1974 – 15 lutego 1990 | |
| 4. | Ingrid Pankraz | SED | 15 lutego 1990 – 23 lutego 1990 | komisarz |
| 5. | Christian Hartenhauer | SED | 23 lutego 1990 – 30 maja 1990 | |
| 6. | Tino Schwierzina | SPD | 30 maja 1990 – 11 stycznia 1991 | |
| 7. | Thomas Krüger | SPD | 11 stycznia 1991 – 24 stycznia 1991 | komisarz |
I sekretarze SED okręgu Berlin
| Lp. | I sekretarz | Kadencja |
|---|---|---|
| 1. | Hans Jendretzky | 1948–1953 |
| 2. | Alfred Neumann | 1953–1957 |
| 3. | Hans Kiefert | 1957–1959 |
| 4. | Paul Verner | 1959–1971 |
| 5. | Konrad Naumann | 1971–1985 |
| 6. | Günter Schabowski | 1985–1989 |
| 7. | Heinz Albrecht | 1989 |
Geografia
Podział administracyjny
Berlin wschodni początkowo był podzielony na osiem okręgów administracyjnych. W latach 70. i 80. XX w., ze względu na nowe budownictwo, granice miasta zostały rozszerzone na wschód. W 1990, tj. do zjednoczenia RFN i NRD, Berlin Wschodni składał się z jedenastu okręgów administracyjnych zwanych Stadtbezirk (w odróżnieniu od okręgów administracyjnych Berlina Zachodniego zwanych Bezirk):
- Friedrichshain
- Hellersdorf (powstały w 1986 r., wydzielony z Marzahn)
- Hohenschönhausen (powstały w 1985 r., wydzielony z Weißensee)
- Köpenick
- Lichtenberg
- Marzahn (powstały w 1979 r., wydzielony z Lichtenberga)
- Mitte
- Pankow
- Prenzlauer Berg
- Treptow
- Weißensee (rozbudowany w 1985 r. z części Pankow)
Demografia
Największa liczba mieszkańców zamieszkiwała Berlin wschodni w 1988, tj. ok. 1 280 000 os., natomiast najniższa była w 1961, tj. ok. 1 060 000 os. w okresie budowy Muru Berlińskiego.
|
|
Zobacz też
- Czerwony Ratusz
- Blokada Berlina
- Granica wewnątrzniemiecka
- Grupa Wojsk Radzieckich w Niemczech
- Radziecka Administracja Wojskowa w Niemczech (1945-1949)
- Niemiecka Komisja Gospodarcza (1947-1949)
- Radziecka Komisja Kontroli w Niemczech (1949-1953)
- Wysoki Komisarz ZSRR w Niemczech (1953-1955)
- Muzeum Niemiecko-Rosyjskie Berlin-Karlshorst
- Ambasada Rosji w Berlinie
- Berlin Zachodni
Przypisy
- ↑ NRD się przedstawia, Zeit im Bild, Drezno 1971, s. 241 (pol.).
- ↑ a b Statistisches Jahrbuch der DDR.
- ↑ Zarządzenie nr 1/75 Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z dnia 8 stycznia 1975 r. w sprawie ustalenia brzmienia nazw miejscowości i obiektów geograficznych znajdujących się poza granicami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z dnia 21 stycznia 1975 r., nr 2, poz. 6).
- ↑ a b Gazety wojenne, 114 – Berlin roku 1948, P.O. Polska, Warszawa 1998, s. 2267, ISSN 1505-0122.
- ↑ Sylwetka człowieczka na sygnalizatorach dla pieszych pochodzie z NRD, jednak obecnie stała się sentymentalnym symbolem Berlina uznawanym w całym mieście. Z tego powodu władze komunikacyjne znalazły wybieg prawny umożliwiający możliwie szerokie rozpowszechnienie tej postaci znaku, niezgodnego z zaleceniami organów Unii Europejskiej, dążących do ujednolicenia także i tego elementu przepisów drogowych w ramach Unii: wykorzystano słowa mówiące o stosowaniu "oficjalnego" wzoru na drogach głównych, do których nie zalicza się większości berlińskich ulic. W Berlinie istnieją sklepy z pamiątkami z Ampelmannem, bo tak dziś brzmi nazwa tej postaci (bez zdrobnienia, por. człowiek – człowieczek)
- ↑ a b c d e Spis statystyczny.
Linki zewnętrzne
- Ostberlin, East-Berlin. ostberlin.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
- Fotografie Berlina z lat 1949–1973
- Fotografie Berlina 1989–1999
Media użyte na tej stronie
Autor: TUBS
,
Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of German Democratic Republic as of January 1952 till October 1990
.svg)
Coat of arms of Berlin from 1935. After October 1st 1950 only still of East-Berlin.
.svg)
state flag of Groß-Berlin and Flag of East Berlin (Soviet sector of Berlin) until 1990
A view of the Palast der Republik, the Berliner Dom and the Fernsehturm in East Berlin on Easter Sunday of 1988.
Autor: Olga Bandelowa, Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Brandenburger Tor, Berlin (DDR)
Autor: Felix O, Licencja: CC BY-SA 2.0
A 217 class REKO tram in Friedrichstrasse, route 46 from Niederschoenhausen to Friedrichsgracht, the turning circle in central Berlin shared with 25 and 49 route which also utilised the older style of tram. In the backgroud an articulated Ikarus bus of BVB.
Lots more photos here of Berlin Rekowagen.(c) Bundesarchiv, Bild 183-1986-0813-460 / CC-BY-SA 3.0
ADN-ZB Franke 13.8.86 Berlin: Kampfappell Anläßlich des 25. Jahrestages der Errichtung des antifaschistischen Schutzwalls fand in der Karl-Marx-Allee ein Kampfappell statt, an dem Einheiten der Kampfgruppen der Arbeiterklasse, der Nationalen Volksarmee, der Grenztruppen der DDR und des Wachregiments "Feliks Dzierzynski" teilnahmen.
[Berlin.- Parade von Kampfgruppen zum Bau der Mauer vor der Ehrentribüne, u.a. mit Hermann Axen, Günter Schabowski, Heinz Keßler, Egon Krenz, Willi Stoph, Erich Honecker, Margot Honecker (ganz rechts), dahinter Tafel mit Aufschrift "1961-1986 25 Jahre an]