Bernard Meretyn

Bernard Meretyn (ur. XVII w., zm. przed 8 listopada 1759) – lwowski architekt, prawdopodobnie pochodzący z terenów Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Prekursor form rokokowych na ziemiach polskich^[2].

Życiorys

Brak jest danych o życiu Bernarda Meretyna przed jego przybyciem do Lwowa w 1738. Współpracował z architektem Marcinem Urbanikiem z Zamościa. Obydwaj nie należeli do lwowskiego cechu budowniczych, co stało się przyczyną nieustających konfliktów. Początkowo jego protektorem był radca miejski Carlo Garani, dla którego przebudował kamienicę i pałac we Lwowie, zwany później pałacem Biesiadeckich. Potem architekta zaprotegował starosta kaniowski Mikołaj Bazyli Potocki, który zlecił mu prace w Horodence i Buczaczu. Meretyn współpracował z rzeźbiarzem Johannem Georgiem Pinslem. Od 1745 był architektem nadwornym króla Augusta III.

W 1742 Meretyn zajmował się przebudową kościoła i klasztoru karmelitanek trzewiczkowych we Lwowie. Wiele projektów Meretyna zrealizowano dopiero po jego śmierci.

Jego twórczość oraz Franca Antona Pilgrama mieli wspólne genezę^[3].

Zdaniem dr. Agaty Dworzak, Bernard Meretyn zmarł przed 8 listopada 1759^[4] (wcześniej Zbigniew Hornung twierdził, że w 1759^[5], Orest Łylo – że 3 lub 4 stycznia^[6]).

Wraz z żoną Anną Różą mieli syna Józefa, ochrzczonego w 15 kwietnia 1742^[4] w katedrze rzymskokatolickiej we Lwowie (świadkowie – dr medycyny Teodor Noel oraz Krystyna Ecksteinowa, żona malarza Sebastiana Ecksteina)^[7] oraz córkę Franciszkę Rozalię^[4], ochrzczonu 8 marca 1743 tam że (świadkowie – Karol Garani, dr medycyny, lwowski rajca oraz Anna Wieniawska, żona chorążego przemyskiego Marcina Aleksandra Wieniawskiego)^[7]. Po śmierci Bernarda Meretyna jego wdowa 23 kwietnia 1761 poślubiła Wojciecha Szełkowskiego^[8] (wcześniej Zbigniew Hornung twierdził, że jego nazwisko – Szatkowski^[9]).

Realizacje

• Sobór św. Jura we Lwowie (1746-1764)
• Ratusz w Buczaczu (1750-1751)
• Kościół Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie (1750-1771)
• Kościół i klasztor teatynów w Horodence (1743-1766)
• Kościół Wszystkich Świętych w Hodowicy (1751-1758)
• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nawarii (1739–1748)
• Figura św. Jana Nepomucena w Buczaczu

Dzieła przypisywane

• ołtarz główny w kościele parafialnym w Monasterzyskach^[10].

Dzieła przypisywane (z reguły bezpodstawnie)

• Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Kołomyi z lat 1762-1772 (obecnie cerkiew greckokatolicka pw. św. Józefata, przebudowany)
• Kościół parafialny w Brzozdowcach
• Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja w Łopatynie, parafialny, 1772
• Kościół parafialny w Busku

Przypisy

Bibliografia

• Zbigniew Hornung: Merenyn Bernard (zm. 1759). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XX/3, zesz. 86. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk : Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1978, 409—616 s., s. 442—444.
• Agata Dworzak: Lwowskie środowisko artystyczne w XVIII wieku w świetle ksiąg metrykalnych i sądowych. Kraków: Wyd. Attyka, 2018, 514 s. ISBN 978-83-65644-47-3.

Linki zewnętrzne

• Орест Лильо: Майстер-будівничий Мартин Урбанік. W: Діяльність будівничих Львова першої половини XVIII ст. в контексті європейських зв'язків: особливості формування і розбудови. (ukr.) [dostęp 2020-01-09]