Bernardo Bellotto

Bernardo Bellotto
Ilustracja
Bernardo Bellotto, autoportret
Imię i nazwisko

Bernardo Francesco Paolo Ernesto Bellotto

Data i miejsce urodzenia

30 stycznia 1721
Wenecja

Data i miejsce śmierci

17 listopada 1780
Warszawa

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

klasycyzm

Bernardo Bellotto zwany Canaletto, także Canaletto młodszy (ur. 30 stycznia 1721 w Wenecji, zm. 17 listopada 1780 w Warszawie) – włoski malarz, przedstawiciel weneckiego malarstwa wedutowego, od 1767 czynny w Polsce.

Życiorys

Widok na Canal Grande i Santa Maria della Salute, 1743 r. J. Paul Getty Museum
Drezno widziane z prawego brzegu Łaby Augustów w kierunku mostu Augusta Fryderyka, 1748 r. Galeria Drezdeńska
Elekcja Stanisława Augusta, 1764

Canaletto był Włochem. Malarstwa uczył się w pracowni swojego wuja Canala, również zwanego Canalettem[1]. Nim przybył do Polski, działał w Wenecji i innych włoskich miastach, potem w Wiedniu, Dreźnie, Monachium i Pirnie, gdzie zasłynął jako malarz wedut – niewielkich wymiarów pejzaży przedstawiających widoki miast[2].

Na dworze Stanisława Augusta Poniatowskiego zyskał pozycję nadwornego malarza. Na zlecenie króla pracował przy dekorowaniu Zamku Ujazdowskiego; namalował we wschodnim skrzydle freski i fragmenty ornamentalne (prace te uległy zniszczeniu przy przebudowie zamku w 1784), a wraz ze swoim synem Lorenzem wykonał 14 obrazów przedstawiających antyczny Rzym. Jego głównym dziełem jest galeria 30 wedut Warszawy i pałacu w Wilanowie, które umieszczono w oddzielnej Sali Prospektowej (zwanej też Salą Canaletta) na Zamku Królewskim. Do dzisiejszych czasów zachowało się tych wedut 24[3].

Canaletto malował również obrazy o tematyce historycznej, np. Elekcja Stanisława Augusta czy Wjazd Jerzego Ossolińskiego do Rzymu 1633. Jego obrazy można oglądać w Zamku Królewskim i Muzeum Narodowym.

Obrazy Bellotta charakteryzują się przede wszystkim wielką pieczołowitością w odmalowywaniu szczegółów – mimo niewielkiego formatu bardzo dopracowane są wszystkie stroje, twarze postaci (do tego stopnia, że fachowcy rozpoznają w nich poszczególne osoby, w większości rodzinę Poniatowskiego). Z detalami uwieczniana była i architektura, lecz na tym polu Canaletto dopuszczał się pewnych przekłamań, udoskonaleń. Ta dokładność, możliwa dzięki zastosowaniu camery obscura i szkieł powiększających, została wykorzystana przy odbudowie zniszczonej podczas wojny Warszawy.

Został pochowany w podziemiach kościoła Przemienienia Pańskiego w Warszawie lub na cmentarzu przykościelnym, istniejącym do połowy XIX wieku; jego grób nie zachował się[4].

Upamiętnienie

W 1988 na murach obronnych warszawskiego Starego Miasta, w pobliżu placu Zamkowego, została odsłonięta tablica upamiętniająca Canaletta (brąz, projekt Janusz Pastwa)[5].

Weduty w Sali Prospektowej (Canaletta) w Zamku Królewskim w Warszawie

Ulica Miodowa w Warszawie, 1777 r. Zamek Królewski w Warszawie
  • Krakowskie Przedmieście od strony Bramy Krakowskiej (1767-68)
  • Kolumna Zygmunta III od strony zejścia do Wisły (1767-70)
  • Widok Warszawy od strony Pragi (1770)
  • Widok Warszawy z Pałacem Ordynackim (1772)
  • Krakowskie Przedmieście w stronę Placu Zamkowego (1774)
  • Widok łąk wilanowskich (1775)
  • Widok Pałacu Wilanowskiego od strony podjazdu (1776)
  • Widok Pałacu Wilanowskiego od strony parku (1776)
  • Widok Pałacu Wilanowskiego od strony południowej (1777)
  • Widok Pałacu Wilanowskiego od strony północno-wschodniej (1777)
  • Ulica Długa (1777)
  • Ulica Miodowa (1777)
  • Kościół Brygidek i Arsenał (1778)
  • Kościół Sakramentek (1778)
  • Plac Krasińskich (1778)
  • Krakowskie Przedmieście od strony Nowego Światu (1778)
  • Pałac Błękitny (1779)
  • Kościół Reformatów (1779)
  • Pałac Mniszchów (1779)
  • Plac Żelaznej Bramy (1779)
  • Kościół Karmelitów (1780)
  • Kościół Wizytek (1780)
  • Kolumna Zygmunta III od strony zejścia do Wisły z królem wizytującym spalone skrzydło zamku (zaginiony)
  • Plac Żelaznej Bramy od strony koszar Mirowskich (zaginiony)
Widok Warszawy od strony Pragi (1770, olej na płótnie)
Widok Warszawy od strony Pragi (1770, olej na płótnie)

Inne obrazy

Wjazd Jerzego Ossolińskiego do Rzymu w roku 1633 Muzeum Narodowe we Wrocławiu (1779)

Przypisy

  1. ↑ Witz 1970 ↓, s. 17.
  2. ↑ Witz 1970 ↓, s. 18.
  3. ↑ Encyklopedia Warszawy. Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 51-52. ISBN 83-01-08836-2.
  4. ↑ Aldona Bartczakowa: Kościół kapucynów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 48, 50.
  5. ↑ (R): Tablica dla Canaletta, w: "Gościniec" R. XX, nr 9 (226), wrzesień 1988, s. 2 okł.

Bibliografia

  • A. Fregolent, Canaletto i wedutyści, Warszawa 2006 (Klasycy Sztuki)
  • H. Kozakiewicz, S. Kozakiewicz, Bernardo Bellotto zwany Canaletto, Warszawa 1980.
  • A. Rizzi, Canaletto w Warszawie, Warszawa 2007.
  • M. Wallis, Canaletto, malarz Warszawy, Warszawa 1955.

Literatura dodatkowa

Media użyte na tej stronie