Bernhard Henrik Crusell

Bernhard Henrik Crusell
Ilustracja
Bernhard Henrik Crusell, 1826
Data i miejsce urodzenia15 października 1775
Nystad, Szwecja
Pochodzenieszwedzkie
Data i miejsce śmierci28 lipca 1838
Sztokholm, Szwecja
Instrumentyklarnet
Gatunkimuzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawódkompozytor, klarnecista

Bernhard Henrik Crusell (ur. 15 października 1775 w Nystad, zm. 28 lipca 1838 w Sztokholmie[1][2][3]) – fiński klarnecista i kompozytor pochodzenia szwedzkiego[4], tworzący na przełomie klasycyzmu i romantyzmu.

Życiorys

Urodził się w Nystad, które obecnie nosi nazwę Uusikaupunki i leży na obszarze Finlandii[1]. Pochodził z ubogiej rodziny[1], jego ojciec zajmował się oprawianiem książek[3]. Gry na klarnecie uczył się w Nurmijärvi koło Helsinek[2]. Dzięki pomocy udzielonej przez oficera szwedzkiej armii, majora O. Wallenstjerna, w wieku 12 lat został członkiem orkiestry wojskowej w Suomenlinna[1][3]. W 1791 roku wyjechał do Sztokholmu, gdzie kontynuował naukę muzyki u G.J. Voglera[2]. W 1793 roku został pierwszym klarnecistą w orkiestrze dworskiej[1]. Studiował w Berlinie u Franza Tauscha (1798) oraz w Paryżu u Jean-Xaviera Lefèvre’a, Henri-Montana Bertona i François-Josepha Gosseca (1803)[1][2][3]. Koncertował w wielu krajach europejskich, zdobywając uznanie jako wirtuoz[2]. W 1822 roku odwiedził w Dreźnie Carla Marię von Webera[5]. Od 1818 do 1838 roku był kapelmistrzem orkiestry wojskowej w Sztokholmie[2]. Współpracował z operą sztokholmską, dla której przetłumaczył libretta m.in. Cyrulika sewilskiego Rossiniego, Fidelia Beethovena i Niemej z Portici Aubera[2].

Najważniejsze dzieła

(na podstawie materiałów źródłowych)[2]

  • I koncert na klarnet i orkiestrę Es-dur (1811)
  • II koncert na klarnet i orkiestrę f-moll (1816)
  • III koncert na klarnet i orkiestrę B-dur (1825)
  • Introduction et Air Suèdois varié na klarnet i orkiestrę (1829)
  • Concertante na klarnet, róg, fagot i orkiestrę (1816)
  • I kwartet na klarnet, skrzypce, altówkę i wiolonczelę Es-dur (1812)
  • II kwartet na klarnet, skrzypce, altówkę i wiolonczelę c-moll (1816)
  • III kwartet na klarnet, skrzypce, altówkę i wiolonczelę D-dur (1823)
  • Divertimento C-dur na obój i kwartet smyczkowy (1823)
  • 3 Dua na 2 klarnety (1821)
  • cykl 12 pieśni solowych Frithjofs saga do słów Esaiasa Tegnéra (1827)
  • opera Den lilla slafvinnan do libretta René-Charlesa Guilberta de Pixérécourt (wyst. Sztokholm 1824)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 189. ISBN 0-674-37299-9.
  2. ↑ a b c d e f g h Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 275–276. ISBN 83-224-0223-6.
  3. ↑ a b c d Ruth-Esther Hillila, Barbara Blanchard: Historical Dictionary of the Music and Musicians of Finland. Westport: Greenwood Press, 1997, s. 48–49. ISBN 0-313-27728-1.
  4. ↑ Fabian Dahlström: Crusell, Bernhard Henriklocked (ang.). oxfordmusiconline.com. [dostęp 2020-02-12].
  5. ↑ The Oxford Dictionary of Music. Oxford: Oxford University Press, 2013, s. 200. ISBN 978-0-19-957854-2.

Media użyte na tej stronie