Bernt Notke

Bernt Notke
Autoportret
Data i miejsce urodzenia	ok. 1435 Lassan
Data i miejsce śmierci	1509 Lubece
Dziedzina sztuki	malarstwo, rzeźba
Epoka	gotyk

Bernt Notke (ur. ok. 1435 w Lassan; zm. w 1508/09 w Lubece) – późnogotycki malarz i rzeźbiarz lubecki, znany w Europie północnej, a w szczególności w basenie Morza Bałtyckiego.

Początkowo projektował przedmioty ze srebra oraz płyty nagrobne. Trudnił się malarstwem, rzeźbą, drzeworytem. W 1460 roku zamieszkał w Lubece, gdzie posiadał własny warsztat. Trudnił się główne malarstwem i snycerstwem. W 1481 roku uzyskał prawo obywatelstwa ale nie należał do żadnego z cechów artystów. Pierwsze monumentalne malowidło pochodzi z 1463. Powstało dla lubeckiego kościoła Matki Boskiej a jego tematyką był Taniec Śmierci. Obecnie jego fragmenty znajdują się w tallińskim kościele Św. Mikołaja. Fryz nawiązywał do niderlandzkiego i francuskiego stylu: wypełniony jest w równym stopniu opisową akcją, jak i symbolicznymi postaciami; monumentalny i śmiały w formie, odznacza się dosadnym realizmem ^[1]

Prace

Krzyż Tryumfalny w katedrze lubeckiej

Do najbardziej znanych prac Notkego należą:

• Krzyż Tryumfalny w katedrze lubeckiej (1477) ufundowany przez biskupa Lubeki Alberta II Krummendieka.
• Monumentalna rzeźba Św. Jerzego wykonana w asyście pomocnika Heinricha Wylsynckiego na zlecenie szwedzkiego regenta Stena Sture Starszego. Rzeźba miała upamiętniać bitwę pod Brunkebergiem. Dzieło znajduje się w kościele św. Mikołaja na sztokholmskim Starym Mieście (szw.Gamla Stan). Gipsowy odlew rzeźby przechowywany jest w muzeum w kościele św. Katarzyny w Lubece.

Obok Hermena Rode Bernt Notke był największym artystą późnośredniowiecznej Hanzy. Dzięki kupcom hanzeatyckim jego prace znaleźć można w wielu miastach rejonu Morza Bałtyckiego.

Niemcy, Lubeka

• Taniec Śmierci, Kościół Mariacki; w 1701 zastąpiony kopią autorstwa Antona Wortmanna zniszczoną w pożarze 1942.
• Msza św. Grzegorza, Kościół Mariacki, obraz zniszczony w 1942.
• Brązowa płyta nagrobna rodziny Hutterock (1505), Kościół Mariacki
• Johannesaltar der Schonenfahrer w klasztorze św. Anny

Dania

• Ołtarz główny, katedra w Århus

Szwecja

• Ołtarz, Kościół św. Mikołaja w Sztokholmie

Estonia, Tallinn (Rewel)

• Taniec Śmierci, Kościół św. Mikołaja (est. Niguliste kirik)
• Ołtarz, Kościół św. Ducha

Norwegia

• Ołtarz, kościół w Trondenes koło Harstad w północnej Norwegii

Przypisy

Bibliografia

• Wolfgang Hütt: Niemieckie malarstwo i grafika późnego gotyku i renesansu. Warszawa: PWN, 1985. ISBN 83-01-04621-X.