Berserk (mitologia)

Płyta wykonana z brązu pochodząca z ery Vendela znaleziona w Olandii przedstawiająca berserka.
Rzeźba Berserker Ernsta Barlacha.

Berserk (berserker) – według podań historycznych był nieznającym strachu wojownikiem nordyckim. Wikinga będącego berserkiem ogarniał szał walki, który dodawał mu nadludzkiej siły.

Etymologia

Słowo berserk (bersërkr, liczba mnoga berserkir) pochodzi z języka staronordyjskiego i oznacza „skóra niedźwiedzia”. Byli tak nazywani z racji tego, że w czasie walki nosili na sobie skóry dzikich zwierząt, zwłaszcza skóry niedźwiedzi.

Historia

  • Berserkowie ubierali się w zwierzęce skóry, utożsamiając się z opiekunem zwierzęcym, zwykle wilkiem lub niedźwiedziem, a w czasie walki zachowywali w sposób sugerujący, że nie ma siły, która może ich powstrzymać. Stosowali samookaleczenia i często walczyli bez zbroi, aby wzbudzić we wrogach strach i zwiększyć swoją wściekłość. Często byli bezkarni, ponieważ uważano, że nie odpowiadają za swoje czyny. W okresach pokoju oraz chrystianizacji terenów nordyckich byli wyrzutkami, żyjącymi z rabunków i grabieży, potępianymi przez społeczeństwo.
  • Według niektórych źródeł wiking przeistaczał się w berserka poprzez spożycie wywaru z grzybów halucynogennych takich jak muchomor czerwony[1]. Teoria ta jest związana z przekazami, że po szale bojowym wojownik musiał przez kilka dni odpocząć w domu, w stanie otumanienia i braku kontaktu ze światem zewnętrznym. W poszukiwaniu źródła szału berserków rozważano też psychozę, teoria ta została jednak odrzucona z uwagi na niezdolność chorych do świadomego prowokowania stanów psychotycznych. Najbardziej prawdopodobna jest teoria mówiąca o praktykowanej przez berserków autosugestii, wspomaganej przez rytuały religijne. Zgodnie z nordycką mitologią, byli oni wybrańcami Odyna.
  • Król Harald I Pięknowłosy miał gwardię przyboczną złożoną z berserków.
  • Według germańskiej mitologii berserkowie stanowili elitę wojowników. Armia stawała w klinie, na którego przodzie stał wódz, za nim stali pozostali berserkowie. Z tyłu dopiero inni wojownicy. Mniejsze oddziały berserków, które powstawały w czasie pokoju, a następnie wraz z chrystianizacją ich ojczyzny, formowały się zależnie od swoich zwierzęcych opiekunów. „Wilczy” wojownicy tworzyli kilkunastoosobowe watahy, zaś ci, których patronem był niedźwiedź, podróżowali samotnie.

Berserkowie w kulturze popularnej

  • Berserk – manga i anime
  • Sam zaskoczony Rogera Zelazny’ego
  • Teen Wolf: Nastoletni wilkołak
  • Neon Genesis Evangelion
  • Beast In Black – Berserker
  • Hearthstone
  • Elex - Berserkowie stanowią jedną z czterech frakcji obecnych w grze studia Piranha Bytes jako jedyna z frakcji obecnych w grze brzydzą się technologią(zamiast tego uprawiają magię), noszą skórzane pancerze(podobne do tych wikińskich), walczą bronią białą,trzymają się dogmatycznie różnych konserwatywnych zasad u których fundamentu stoi koegzystencja z naturą. Wbrew swojego konserwatyzmu są jedyną ateistyczną frakcją w grze, uprawa roślin i zielarstwo jest podstawą funkcjonowania gospodarki i sposobu życia. Za podstawowy cel stawiają sobie za cel odnowę zdegenerowanego środowiska naturalnego planety Magalan na której toczy się akcja gry.[2]
  • Wiking - książę Amleth, syn króla wikingów Aurvandila po śmierci ojca zostaje berserkiem[3]
  • Charkiwśki Berserky – ukraiński klub hokeja na lodzie

Zobacz też

Bibliografia

Przypisy

  1. Howard D. Fabing, "On Going Berserk: A Neurochemical Inquiry", Scientific Monthly. 83 [1956].
  2. Marcin Dolata, Elex - wybór frakcji, którą frakcję wybrać, Eurogamer.pl, 25 października 2017 [dostęp 2021-09-18] (pol.).
  3. The True Story Behind 'The Northman', Time [dostęp 2022-05-12] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Bronsplåt pressbleck Öland vendeltid.jpg
An engraving of an image shown on a Vendel era bronze plate discovered in Öland, Sweden. Depicted are a berserker about to decapitate his enemy on the right and Oden on the left. Oden's famous characters markers are not present.