Bertold V (książę Zähringen)

Bertold V
Ilustracja
pomnik Bertolda V w Bernie
książę Zähringen
Okres

od 1186
do 1218

Poprzednik

Bertold IV

Dane biograficzne
Dynastia

Zähringen

Data urodzenia

ok. 1160

Data i miejsce śmierci

18 lutego 1218
Fryburg Bryzgowijski

Miejsce spoczynku

katedra Najświętszej Marii Panny we Fryburgu Bryzgowijskim

Ojciec

Bertold IV

Matka

Heilwiga z Froburga

Żona

Klemencja z Auxonne
od 1183

Bertold V (ur. ok. 1160 r., zm. 18 lutego 1218 r.) – ostatni książę Zähringen w latach 1186–1218 z rodu Zähringen.

Życiorys

Bertold V był jedynym synem księcia Zähringen Bertolda IV i Heilwigi, córki Hermana, hrabiego Froburga. W 1186 r. objął dziedzictwo po ojcu, jednak z uwagi na wydzielenie odrębnych części księstwa stryjom (Adalbertowi, który przyjął tytuł księcia Teck, oraz Hugonowi, księciu Ulmburga) pozycja książąt Zähringen została osłabiona na terenie Szwabii. Z tego powodu główna uwaga Bertolda V koncentrowała się na ziemiach burgundzkich (w jego rękach znajdowała się większość zachodniej części obecnej Szwajcarii). Stłumił tam powstanie lokalnych możnych wspieranych przez biskupa Lozanny, a dla wzmocnienia swojej pozycji założył m.in. Berno w 1191 r. i Thun. Popierał cesarza Henryka VI Hohenstaufa w jego zabiegach o ustanowienie dziedziczności tronu niemieckiego. Jednak w 1196 r. doszło do sporu Bertodla z cesarskim bratem Konradem II (zakończonym bez rozstrzygnięcia wskutek śmierci Konrada), a w 1197 r. do konfliktu z następnym bratem cesarza Ottonem I. W toku tego ostatniego cesarz zmarł, a część niemieckich możnych wysunęła kandydaturę Bertolda do tronu niemieckiego. Porozumiał się jednak z kolejnym bratem zmarłego cesarza księcia Szwabii Filipem i poparł go w staraniach o władzę w Niemczech w zamian za koncesje terytorialne (m.in. miasto Szafuza). Nie odegrał jednak poważniejszej roli w późniejszych walkach o tron między Filipem a Ottonem IV z Brunszwiku, toczył natomiast spór o Valais z hrabią Sabaudii Tomaszem I zakończony porażką Bertolda pod Ulrichen i pokojem w 1211 r. Ostatnie lata życia spędził głównie we Fryburgu Bryzgowijskim. W tutejszej katedrze został też pochowany.

Żoną Bertolda była Klemencja (zm. po 1235 r.), córka Stefana, hrabiego Auxonne. Mieli jednego lub dwóch synów (w tym Bertolda), którzy jednak zmarli w dzieciństwie. Po śmierci Bertolda jego dobra zostały rozdrobnione. Część przypadła rodzinom mężów jego sióstr: szwabskie hrabiom Urach, a szwajcarskie hrabiom Kyburga, część majątku stanowiło też oprawę wdowią Klemencji. Jednak znaczna część dóbr (w tym liczne szwajcarskie miasta) uzyskała samodzielność jako odrębne terytoria Rzeszy, podlegające cesarzowi.

Bibliografia

  • Gerd Tellenbach: Berthold V.. W: Neue Deutsche Biographie. T. 2. Berlin: Duncker & Humblot, 1955, s. 161–162.
  • Georg von Wyß: Bertold V.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 2. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1875, s. 541–546.
  • Ernst Tremp: Zähringen, Berchtold V. von. W: Historisches Lexikon der Schweiz [on-line]. 2014-11-18. [dostęp 2017-06-12].
  • Berthold V.. W: Genealogie Mittelalter: Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer: Materialsammlung [on-line]. [dostęp 2017-06-07].
  • Berthold V. Herzog v.Zähringen. W: WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-06-07].

Media użyte na tej stronie

Bern-BerchtoldVZahring.JPG
Autor: DrTW, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Duke Berthold V. of Zähringen (Berchtold V. of Zähringen), born ~1160, died 1218, as pictured at the Zähringerdenkmal (Zähringer monument) in Bern, Switzerland.