Beskid Żywiecko-Orawski

Beskid Żywiecko-Orawski

Masyw Babiej Góry
MegaregionRegion karpacki
ProwincjaKarpaty Zachodnie
PodprowincjaZewnętrzne Karpaty Zachodnie
MakroregionBeskidy Zachodnie
MezoregionBeskid Żywiecko-Orawski
Zajmowane
jednostki
administracyjne
Polska:
woj. śląskie
woj. małopolskie
Słowacja:
kraj żyliński

Beskid Żywiecko-Orawski – pasmo górskie, wschodnia część Beskidu Żywieckiego obejmująca swoim zasięgiem Grupę Romanki, część Grupy Pilska (bez Krawców Wierchu), Grupę Mędralowej, Masyw Babiej Góry, Pasmo Jałowieckie oraz Pasmo Policy. Wyosobniony jako mezoregion w Beskidach Zachodnich przy regionalizacji Karpat Zachodnich z 2014 roku autorstwa Jarosława Balona i Miłosza Jodłowskiego, geografów z Uniwersytetu Jagiellońskiego, został mezoregionem w ramach regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku wykonanej przez międzyuczelniany zespół naukowców pod kierownictwem Jerzego Solona[1].

Położony na pograniczu Polski i Słowacji, ciągnie się skośnie z południowego zachodu na północny wschód, od wsi Rajcza w dolinie rzeki Soły i wsi Mutne w dolinie Mutnianki, do miast Sucha Beskidzka i Jordanów w dolinie Skawy. Najwyższymi szczytami są Babia Góra (1725 m) i Pilsko (1557 m). Tutejsza przyroda jest objęta ochroną w formie Babiogórskiego Parku Narodowego i Żywieckiego Parku Krajobrazowego po polskiej stronie granicy, a po stronie słowackiej przez Obszar Chronionego Krajobrazu Górna Orawa. Jako mezoregion karpacki graniczy z Beskidem Żywiecko-Kysuckim, Międzygórzem Jabłonkowsko-Koniakowskim, Beskidem Śląskim, Kotliną Żywiecką, Pasmami Pewelsko-Krzeczowskimi, Beskidem Makowskim, Pogórzem Orawsko-Jordanowskim i Działami Orawskimi[2].

Pojęcie Beskidu Żywiecko-Orawskiego jest obecne tylko w najnowszej geograficznej literaturze naukowej, w starszych publikacjach oraz w turystyce nie rozdziela się Beskidu Żywieckiego na część kysucką i orawską. Zdaniem autorów nowego podziału ma on sens z uwagi na znaczne różnice wysokości, roślinności i geometrii grzbietów obu części. Krajobraz Beskidu Żywiecko-Kysuckiego to podłużne masywy z wieloma odnogami bocznymi, osiągające górną granicę regla dolnego. Beskid Żywiecko-Orawski to z kolei zwarte grzbiety poprzedzielane głębokimi przełęczami, występują tutaj piętra kosodrzewiny i halne. Taka klasyfikacja nawiązuje również do regionalizacji słowackiej, która wyróżnia na tym terenie Beskidy Kysuckie i Beskidy Orawskie[3].

W obowiązującej powszechnie przed 2018 rokiem regionalizacji Polski autorstwa Jerzego Kondrackiego także występuje termin Beskid Żywiecko-Orawski, ma on tam jednak zupełnie inne znaczenie niż omawiane tutaj hasło. Obejmuje swoim zasięgiem grupy Wielkiej Raczy, Romanki i Pilska, i występuje w niższej randze mikroregionu (pod symbolem 513.511) jako jedna z czterech składowych rozległego mezoregionu Beskidu Żywieckiego (obok Pasma Babiogórskiego, Beskidu Orawsko-Podhalańskiego oraz Działów Orawskich). Mędralowa i Jałowiec w regionalizacji Jerzego Kondrackiego przynależą do mezoregionu Beskidu Makowskiego[4].

Przypisy

  1. Balon, Jodłowski 2014, s. 91–93; Solon i inni 2018, s. 170.
  2. Balon, Jodłowski 2014, s. 91–93; Beskid Żywiecki. Mapa turystyczna 2018.
  3. Balon, Jodłowski 2004, s. 69; Kondracki 2002, s. 330–332.
  4. Kondracki 2002, s. 327–328, 330–333.

Bibliografia

  • Balon J., Jodłowski M., Regionalizacja fizycznogeograficzna pogranicza polsko-słowackiego, [w:] Perspektywy rozwoju regionu w świetle badań krajobrazowych, red. Strzyż M., Kielce 2004, s. 67–74.
  • Balon J., Jodłowski M., Regionalizacja fizycznogeograficzna Karpat Zachodnich – studium metodologiczne, [w:] Struktura środowiska przyrodniczego a fizjonomia krajobrazu, red. Ziaja W., Jodłowski M., Kraków 2014, s. 85–106.
  • Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Warszawa 2002, wydanie III.
  • Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W., Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, [w:] „Geographia Polonica”, nr 91/2, 2018, s. 143–170.
  • Beskid Żywiecki. Mapa turystyczna 1:50 000, red. zespół wydawnictwa Compass, Kraków 2018, wydanie XII.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Babia hora.jpg
(c) I, Ondřej Žváček, CC BY 2.5
View on Babia Góra/Babia hora from Malá Babia hora/Mała Babia Góra.