Beskid Makowski

Beskid Makowski

Zasięg regionu w obrębie Polski
Megaregion	Region karpacki
Prowincja	Karpaty Zachodnie
Podprowincja	Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
Makroregion	Beskidy Zachodnie
Mezoregion	Beskid Makowski
Zajmowane jednostki administracyjne	Polska: • woj. śląskie • woj. małopolskie

Beskid Makowski (dawniej nazywany Beskidem Średnim, 513.48) – grupa górska, część Beskidów Zachodnich. Od zachodu sąsiaduje z Beskidem Małym, Kotliną Żywiecką i Beskidem Żywieckim, od północy z Pogórzem Wielickim, od wschodu z Beskidem Wyspowym, od południa z Kotliną Rabczańską, Pasmem Babiogórskim i pasmem Beskidów Orawskich (po słowackiej stronie). Najwyższym szczytem jest Mędralowa (1169 m)^[1].

Granice

Beskid Makowski w granicach według Jerzego Kondrackiego

Rejon przełęczy Przysłop

Polana Pękalówka i panorama widokowa

Pasmo Koskowej Góry

Jałowiec

Kapliczka pod Jaworzyńskim Wierchem

Hala Trzebuńska

Pasmo Pewelskie

Osiedla Zawoi w Paśmie Przedbabiogórskim

Według Jerzego Kondrackiego, autora naukowo opracowanej regionalizacji geograficznej Polski granice Beskidu Makowskiego są następujące^[1]:

• granica zachodnia: od przełęczy Głuchaczki na granicy polsko-słowackiej potokiem Przybyłka, rzeką Koszarawą w dół, zachodnim podnóżem Pasma Pewelskiego do rzeki Łękawki, Łękawką w górę i Kocońką w dół, Lachówką do Stryszawki, nią do ujścia do Skawy; Skawą dalej w dół na północ, do Skawiec.
• granica północna: po północnej stronie Pasma Babicy do Myślenic.
• granica wschodnia: od Myślenic w górę doliną Raby i jej dopływu Krzczonówki.
• granica południowa: doliną górnej Skawy do ujścia Skawicy oraz doliną Skawicy od ujścia po Przełęcz Jałowiecką Północną na granicy polsko-słowackiej.

Przy tak wyznaczonych granicach Beskid Makowski ma powierzchnię ok. 900 km², długość ok. 60 km i szerokość 15 km^[1].

Na mapach jednak i w przewodnikach zwykle spotkać się można z innym podziałem, w którym do Beskidu Makowskiego dodatkowo zaliczane jest jeszcze całe Pasmo Lubomira i Łysiny oraz Zębalowa^[2][3]. Pasmo Przedbabiogórskie, czasami zaliczane jest do Beskidu Żywieckiego.

Rzeźba terenu

Beskid Makowski zbudowany jest z piaskowców magurskich przewarstwionych warstwami łupków. W łupkach wyrzeźbione zostały doliny rzeczne. Składa się z wielu rozczłonkowanych pasm górskich i wzniesień. Są to (w nawiasie najwyższy szczyt pasma)^[1]:

• Pasmo Pewelskie (Baków 766 m)
• Pasmo Laskowskie (Łosek lub Lasek 876 m)
• Pasmo Chełmu (Chełm 603 m)
• Pasmo Babicy (Babica 727 m)
• Pasmo Koskowej Góry (Koskowa Góra 866 m)
• Pasmo Przedbabiogórskie (Mędralowa 1169 m). Składa się z Grupy Mędralowej, Pasma Jałowieckiego i Pasma Solnisk^[4].

Klimat

Na klimat w Beskidzie Makowskim wpływa zróżnicowana rzeźba terenu. Średnia temperatura wynosi od 5 do 7 °C. Wiosna trwa długo i jest chłodna i deszczowa, nawroty niskiej temperatury występują aż do maja. Lato bywa trochę cieplejsze niż w Beskidzie Żywieckim, lecz trwa tyle samo. Jesień jest długa i sucha. Notowane są częste wahania temperatury, tak, jak i w reszcie regionu. Zima utrzymuje się zazwyczaj od końca listopada do marca. Przeciętnie najwięcej opadów zaobserwowano w czerwcu i w sierpniu, a najmniej w październiku, średnia roczna wynosi 800 mm. Podobnie jak w Beskidzie Wyspowym zdarzają się tu inwersje temperatury.

Ludność

Jest to obszar dość gęsto zaludniony. Lasy występują głównie na wyższych grzbietach górskich, natomiast doliny i śródgórskie zrównania zajęte są pod uprawy rolne i osady ludzkie^[1]. Na terenie Beskidu Makowskiego znajdują się 4 miasta: Maków Podhalański, Sucha Beskidzka, Jordanów oraz Myślenice^[2].

Zagospodarowanie turystyczne

Schroniska

Na obszarze Beskidu Makowskiego brak jest obiektów wybudowanych i administrowanych przez PTTK. Jedyną górską bazę noclegową stanowią schroniska prywatne i chatki studenckie:

Schronisko „Zygmuntówka” na Przełęczy Klekociny

Schronisko „Opaczne” na Przełęczy Opaczne

Studenckie Schronisko Turystyczne „Lasek” pod szczytem Łoska

Studencki Schron Turystyczny „Pod Solniskiem” w Lachowicach-Adamach

Szlaki turystyczne

Pasmo Przedbabiogórskie

Zawoja Dolna – Zawoja Przysłop – Sucha Beskidzka dw. PKP

Stryszawa – Zawoja Przysłop

Zawoja Centrum – Przełęcz Przysłop – Zawoja Przysłop – Sucha Beskidzka dw. PKP

Maków Podhalański – Grzechynia – dojście do szlaku czerwonego (jw.)

Przełęcz Przysłop – Kiczora – Przełęcz Kolędówki – Przełęcz Opaczne – Jałowiec – Lachów Groń – Koszarawa

Zawoja Centrum – Przełęcz Kolędówki – Siwcówka – Opuśniok – SST Pod Solniskiem – Hucisko – Koszarawa-Cicha – Beskidek – Przełęcz Klekociny – Przełęcz Jałowiecka Północna

Zawoja Wełcza – Jałowiec – Przełęcz Cicha – Opuśniok – Lachowice

Przyborów – Jaworzyna – Mędralowa Zachodnia

Główny Szlak Beskidzki na odcinku: Przełęcz Głuchaczki – Mędralowa Zachodnia – Mędralowa – Przełęcz Jałowiecka

Krzyżówki – Bacówka „Viktoria K” – przełęcz pod Małą Mędralową – Hala Kamińskiego – Zawoja Czatoża

Pasmo Laskowskie

Koszarawa – SST Lasek – Łosek – Przyborów

Pasmo Pewelskie

Ślemień – Gachowizna – Hucisko

Jeleśnia – Janikowa Grapa – Gachowizna

Pasmo Koskowej Góry

Sucha Beskidzka – Mioduszyna – Maków Podhalański

Maków Podhalański – Stańkowa – Koskowa Góra – Parszywka – Przełęcz Dział – Groń – Pcim

łącznikowy pomiędzy niebieskim i żółtym (jw.)

Maków Podhalański – Budzów

Bieńkówka – Koskowa Góra – Przełęcz Jabconiówka – Groń – Zarębki – Jordanów

Osielec – Groń (810 m) – Skomielna Czarna – Tokarnia- Knapówka – Groń – Stróża

Zębalowa – Tokarnia – Groń – Zawadka – dojście do szlaku żółtego pod Kotoniem

Lubień – Zębalowa – Krzeczów

Pasmo Babicy

Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Zembrzyce – Chełm – Zachełmna – Palcza – Bieńkowska Góra – Babica – Trzebuńska Góra – Sularzowa – Myślenice

Stryszów – Chełm

Budzów – Mysia Góra – Przełęcz Wrotka – Stronie

Przełęcz Wrotka – Skawinki

Przełęcz Sanguszki – Krowia Góra – Bieńkówka

łącznikowy pomiędzy szlakiem niebieskim (jw.) i czerwonym Małym Szlakiem Beskidzkim

Stróża – dojście do szlaku czerwonego Małego Szlaku Beskidzkiego pod Sularzową

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Mapa turystyczna Beskidu Średniego (Makowskiego) wydawnictwa Compass w formie elektronicznej. compass.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-15)].
• Galeria zdjęć Beskidu Makowskiego