Besson MB.411

Besson MB.411
Ilustracja
(c) Rémi Kaupp, CC-BY-SA-3.0

Model samolotu Besson
Dane podstawowe
Państwo Francja
ProducentMarcel Besson et Compagnie
ANF-Les Mureaux
Typwodnosamolot obserwacyjny
Konstrukcjadolnopłat o konstrukcji mieszanej, podwozie pływakowe – stałe
Załoga2
Historia
Data oblotu1933
Lata produkcji19331937
Wycofanie ze służby1941
Dane techniczne
Napęd1 silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy Salmson 9Nd
Moc177 KM (130 kW)
Wymiary
Rozpiętość12,00 m
Długość8,25 m
Wysokość2,85 m
Powierzchnia nośna22,00 m²
Masa
Własna690 kg
Startowa1 020 kg (normalna)
1 140 kg (maksymalna)
Osiągi
Prędkość maks.185 km/h
Prędkość przelotowa130 km/h
Prędkość wznoszenia3,1 m/s
Pułap2 800 m (normalny)
4 400 m (maksymalny)
Zasięg345 km (normalny)
650 km (z dodatkowymi zbiornikami)
Długotrwałość lotu2 godz. 40 min.
Dane operacyjne
Uzbrojenie
nie posiadał
Użytkownicy
Francja

Besson MB.411 (nieoficjalna nazwa Pétrel - pol. fulmar) – francuski wodnosamolot obserwacyjny z okresu II wojny światowej.

Historia

Pod koniec lat dwudziestych we Francji zaczęto rozważać budowę samolotu, który mógłby być przystosowany do transportu okrętem podwodnym. Wtedy to powstał pierwszy francuski samolot tego typu Besson MB.35. Jednak z uwagi na brak odpowiednio dużych okrętów podwodnych, zbudowany został tylko prototyp.

(c) Rama, CC BY-SA 3.0 fr
Model okrętu podwodnego "Surcouf" z samolotem Besson MB.411 na pokładzie

W 1932 roku dowództwo francuskiej Marynarki Wojennej w związku z budową okrętu podwodnego „Surcouf” zwróciło się do wytwórni Marcel Besson et Compagnie o opracowanie wodnosamolotu przystosowanego do transportu tym okrętem. Zgodnie z założeniami samolot ten po złożeniu musiał się zmieścić w cylindrycznym hangarze o średnicy 2 m i długości 7m umieszczonym za kioskiem okrętu podwodnego. Powstał wtedy wodnosamolot oznaczony jako MB.410, którego konstrukcję oparto o wcześniejszy samolot Besson MB.35. Był to samolot jednomiejscowy, o konstrukcji drewnianej, wyposażony w silnik gwiazdowy Salmson 9Nc o mocy 130 KM (96 kW). Samolot ten w 1933 roku rozbił się w czasie prób.

W związku z tym dowództwo marynarki zamówiło kolejny prototyp, lecz z uwagi na bankructwo wytwórni Marcel Besson et Compagnie, prace nad tym samolotem kontynuowano w wytwórni Les Ateliers de Constructions du Nord de la France et Les Mureaux (ANF-Les Mureaux). Prototyp ten oznaczony jako MB.411 miał już konstrukcję mieszaną oraz otrzymał mocniejszy silnik Salmson 9Nd o mocy 130 KM. Wodnosamolot ten został oblatany w czerwcu 1935 roku. Następnie został poddany próbom na okręcie podwodnym, które trwały 1936 roku. Wrócił ponownie do wytwórni, gdzie wykonano szereg przeróbek, a najważniejszą z nich było dodanie drugiej kabiny. Próby poprawionego samolotu ostatecznie zakończono w lipcu 1937 roku. Już wcześniej zamówiono drugi samolot tego typu. Później prac nad nim nie kontynuowano. Ostatecznie zbudowano jeden samolot MB.410 i dwa MB.411.

Użycie w lotnictwie

Wodnosamolot MB.411 w 1937 roku został zaokrętowany na okręt podwodny „Surcouf”. W chwili wybuchu wojny znajdował się na pokładzie okrętu. W dniu 18 czerwca 1940 roku okręt uciekł przed Niemcami z portu Brest do Plymouth w Anglii, z wodnosamolotem o numerze bocznym HS 73 i nazwie własnej Petrel na pokładzie[1]. Samolot został tam zdjęty z okrętu i od tego momentu operował z tego portu, wykonując kilka lotów zwiadowczych. W grudniu 1940 roku był ponownie używany z okrętu podwodnego, w okresie osiągania przez niego gotowości bojowej[2]. Pod koniec kwietnia 1941 roku wodnosamolot został jednak uszkodzony w czasie nalotu na bazę morską Plymouth i więcej nie wykonywał zadań bojowych[2]. Jego dalsze losy są nieznane[1].

Drugi samolot MB.411 pozostał na terenie Francji i dalsze jego losy nie są znane[1].

Opis konstrukcji

Wodnosamolot Besson MB.411 był dolnopłatem o konstrukcji mieszanej. Płaty drewniane, konstrukcja kadłuba kratownicowa z rur stalowych, kryty płótnem. Dwie kabiny odkryte. Usterzenie klasyczne. Podwozie składało się z jednego centralnego jednoredanowego pływaka i dwóch bezredanowych pływaków stabilizujących pod skrzydłami.

Napęd samolotu stanowiły w 1 silnik gwiazdowy z osłonami w postaci pierścieni NACA, napędzający dwułopatowe śmigło.

Samolot miał składane skrzydła i usterzenie poziome. Transportowany w stanie złożonym. Czas złożenia i zmontowania samolotu na pokładzie okrętu podwodnego wynosił około 4 min. Po złożeniu samolot był opuszczony na wodę przy pomocy dźwigu i startował z powierzchni wody. Po wodowaniu był wciągany na pokład przy pomocy dźwigu i po rozmontowaniu umieszczony w hangarze okrętu.

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. a b c Holicki 2015 ↓, s. 23.
  2. a b Holicki 2015 ↓, s. 27.

Bibliografia

  • Chris Chant: Samoloty II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2000. ISBN 83-11-09053-X.
  • J. Ś.. Lamus 1939-1945: Wodnosamolot Besson MB-411. „Skrzydlata Polska”. 37 (1986). s. 11. Warszawa. ISSN 0137-866X. Sprawdź autora:1.
  • Wojciech Holicki. Dziwoląg Marine Nationale. Surcouf. „Morze, Statki i Okręty”. Wydanie specjalne 2/2015, 2015. Warszawa: Magnum X. 

Media użyte na tej stronie

Roundel of the French Air Force before 1945.svg
Roundel of the French Armee de l'Air (air force) before 1945. The blue and red tone changed during World War 2.
From 1944/45, French planes started to use the modern roundel.