Bessos

Bessos (zm. lato 329 p.n.e.) – był krewnym króla Persji - Dariusza III oraz satrapą Baktrii i Sogdiany. Po bitwie pod Gaugamelą, w której Persowie zostali pokonani przez Aleksandra Macedońskiego, zdradziecko uwięził Dariusza z intencją przekazania go Macedończykom. Sam ogłosił się królem Persji i rozpoczął rządy jako Artakserkses V[1].

W obliczu rozkazu Aleksandra, by pomimo pojmania Dariusza dalej ścigać Persów, konspiratorzy z Bessosem na czele śmiertelnie zranili Dariusza i porzucili go w pobliżu miejscowości Hekatompylos, w Baktrii (współcześnie Szahr-e Ghumes w Iranie)[2].

W 329 r. p.n.e. został zdradziecko pojmany przez swoich własnych ludzi i oddany w ręce Macedończyków. Starożytni historycy podają różne wersje śmierci Bessosa. Kurcjusz Rufus podaje, że Aleksander kazał obciąć mu nos i uszy, czym wzorował się na królach Persji (podobnie postąpił Dariusz I ze swoim wrogiem - uzurpatorem Fraortesem) i kazał ukrzyżować go w miejscu, gdzie Bessos porzucił umierającego Dariusza III.[3]. Flawiusz Arrian podaje, że uzurpatorowi ucięto nos i uszy, po czym odwieziono do Ekbatany i stracono w obliczu tłumu Medów i Persów, szczegóły kaźni nie zostały podane[4]. Plutarch mówi o "rozerwaniu go żywcem na kawały przez przywiązanie do dwóch napiętych drzew"[5]. Diodor z Sycylii wskazuje na "pocięcie ciała Bessosa i rozrzucenie jego szczątków za pomocą proc"[6].

Mimo że jako satrapa Baktrii Bessos-Artakserkses V był kolejnym po Dariuszu pretendentem do tronu Persji, historycy nie uznają go za prawowitego władcę Persji. W tym okresie właściwa Persja została podbita przez Aleksandra Macedońskiego, a obszar rządów Bessosa był ograniczony do kilku luźno związanych plemion baktryjskich.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Bessos, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-05-12].
  2. ↑ Benjamin - The Migration of the Yuezhi through Sogdia - Transoxiana Eran ud Aneran, www.transoxiana.org [dostęp 2020-11-19].
  3. ↑ Historia Aleksandra Macedońskiego księga VII, rozdział 5, 40 łac.
  4. ↑ Anabasis 4, 7, 3 gr. ang.
  5. ↑ Żywot Aleksandra 43,3 gr., ang..
  6. ↑ Księga 17, 83, 9 gr. ang..