Bet ha-Szitta

Bet ha-Szitta
‏בית השיטה‎
Ilustracja
Widok na kibuc z lotu ptaka
Państwo Izrael
DystryktPółnocny
PoddystryktJezreel
Samorząd RegionuHa-Gilboa
Wysokość-41 m n.p.m.
Populacja (2013)
• liczba ludności

1170
Kod pocztowy1216000
Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bet ha-Szitta”
Ziemia32°33′15″N 35°26′15″E/32,554167 35,437500
Strona internetowa
Portal Izrael

Bet ha-Szitta (hebr. בית השיטה; ang. Beit HaShita) – kibuc położony w Samorządzie Regionu Ha-Gilboa, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu. Członek Ruchu Kibuców (Ha-Tenu’a ha-Kibbucit).

Położenie

Kibuc Bet ha-Szitta jest położony na wysokości od 65 metrów p.p.m. do 10 metrów n.p.m. na północnej krawędzi Doliny Charod, na północy Izraela. Dolina Charod jest położona między Doliną Jezreel a Doliną Bet Sze’an w Dolnej Galilei. Kibuc Bet ha-Szitta leży na samym skraju Doliny Charod, u podnóża płaskowyżu Ramot Jissachar (wznosi się w tej okolicy na wysokość 84 metrów n.p.m.). Z wyżyny spływają strumienie: na zachód od kibucu strumień Kipodan, a na wschodzie Pachat i Nachum. Zasilają one przepływającą na południe od kibucu rzekę Charod, której wody są wykorzystywane do zasilania licznych stawów hodowlanych. Teren położony na południe od kibucu jest płaski, i lekko opada w kierunku wschodnim do depresji Doliny Jordanu. W odległości 3 km na południe od kibucu wznoszą się strome zbocza Wzgórz Gilboa (dochodzą w tym rejonie do wysokości 497 metrów n.p.m. – góra Har Barkan). W otoczeniu kibucu Bet ha-Szitta znajdują się kibuce Sede Nachum, Nir Dawid, Bet Alfa, Chefci-Bah, Tel Josef i Newe Ur, moszaw Ramat Cewi, oraz wieś komunalna Moledet. We Wzgórzach Gilboa przebiega mur bezpieczeństwa oddzielający terytorium Izraela od Autonomii Palestyńskiej[1]. Po stronie palestyńskiej jest wieś Arabbuna.

Bet ha-Szitta jest położony w Samorządzie Regionu Ha-Gilboa, w Poddystrykcie Jezreel, w Dystrykcie Północnym Izraela.

Historia

Historia Bet ha-Szitta
Żołnierze Palmach w kibucu, ok. 1942 r.
Widok na kibuc, 1950 r.
Pakowanie puszek z oliwą z oliwek wyprodukowaną w kibucu, 1967 r.
Pomnik poległych mieszkańców kibucu Bet ha-Szitta
(c) צולם על ידי אילן שריף, CC BY 2.5
Pola w otoczeniu kibucu Bet ha-Szitta

Pierwotnie w miejscu tym istniało biblijne miasto Bet ha-Szszitta[a]. Następnie istniała tutaj arabska wieś Szatta[2]. Po I wojnie światowej w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków, który w 1921 roku utworzyli Brytyjski Mandat Palestyny. Umożliwiło to rozwój osadnictwa żydowskiego w Palestynie. W latach 20. XX wieku żydowskie organizacje syjonistyczne zaczęły wykupywać grunty w Dolinie Charod. W takich okolicznościach wykupiono grunty arabskiej wioski Szatta, a następnie opuścili ją jej mieszkańcy. W połowie lat 30. XX wieku organizacje syjonistyczne postanowiły rozpocząć ekspansję na Wyżynę Issachar. Jako punkt wyjścia utworzono w 1935 roku kibuc Bet ha-Szitta[3].

Grupa założycielska kibuc zawiązała się w 1928 roku. W jej skład weszli absolwenci Gimnazjum Herzlija w Tel Awiwie, którzy w kolejnych latach wspólnie pracowali w różnych żydowskich osadach rolniczych. W 1931 roku przyjechali do Doliny Charod i zamieszkali w kibucu Kefar Jechezkel. Do grupy dołączyli tutaj nowi imigranci z Niemiec, a następnie wszyscy razem przenieśli się do kibucu En Charod. W 1935 roku założyli swój własny kibuc Bet ha-Szitta, który pierwotnie znajdował się na miejscu arabskiej wioski Szatta. Rok później przeniesiono jego lokalizację na dzisiejsze miejsce. Rozwojowi gospodarczemu sprzyjał dostęp do linii kolejowej Doliny – przy kibucu znajdowała się stacja kolejowa. Podczas arabskiego powstania w Palestynie (1936–1939) Brytyjczycy wybudowali na ruinach sąsiedniej wioski Szatta fort policji Fort Tegart Shata (obecnie więzienie Szitta). Zapewniło to ochronę sąsiednich osad żydowskich. W następnych latach w kibucu osiedlili się imigranci z Polski i Rumunii. W poszukiwaniu skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181. Zakładała ona między innymi, że kibuc Bet ha-Szitta miał znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa żydowskiego[4]. Arabowie odrzucili tę rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. Od samego początku wojny okoliczne wioski były wykorzystywane przez arabskie milicje, które sparaliżowały żydowską komunikację w całym regionie. Z tego powodu siły żydowskiej Hagany przeprowadziły szereg operacji, zajmując i wysiedlając okoliczne wioski arabskie. W wyniku I wojny izraelsko-arabskiej (1948–1949) cała okolica znalazła się w państwie Izrael, co umożliwiło dalszy stabilny rozwój kibucu Bet ha-Szitta. Po wojnie kibuc przejął część gruntów rolnych zniszczonej wsi arabskiej al-Murassas[5]. W 1952 roku doszło do wewnętrznego rozłamu Ruchu Kibuców, w wyniku którego nastąpiła wymiana części mieszkańców z kibucami Ajjelet ha-Szachar i Tel Josef. Podczas wojny Jom Kipur w 1973 roku zginęło 11 mieszkańców Bet ha-Szitta. Była to największa liczba poległych w stosunku do populacji miejscowości. Z tego powodu kibuc długo był pogrążony w smutku, a wydarzenie jest upamiętnione pomnikiem. W latach 90. XX wieku kibuc znalazł się w trudnościach finansowych, które wymusiły przeprowadzenie w 2003 procesu prywatyzacji. Zachowano kolektywną organizację instytucji kultury, edukacji i ochrony zdrowia. W 2008 roku rozpoczęto budowę nowego osiedla mieszkaniowego, które jest położone na zboczu na wschód od osady (w miejscu pierwotnej lokalizacji kibucu). Powstanie tutaj 110 nowych domów jednorodzinnych[6].

Demografia

Większość mieszkańców kibucu jest Żydami, jednak nie wszyscy identyfikują się z judaizmem. Tutejsza populacja jest świecka[7][8]:

Gospodarka i infrastruktura

Gospodarka kibucu opiera się na intensywnym rolnictwie, sadownictwie, hodowli bydła mlecznego i stawach hodowlanych ryb. Na południe od kibucu znajduje się pas startowy wykorzystywane przez samoloty rolnicze. Zakład Beit HaShita produkuje żywność, głównie marynowane oliwki[9]. Firma BHC produkuje mechaniczne urządzenia rolnicze. W kibucu jest przychodnia zdrowia z gabinetem fizykoterapii, gabinet kosmetyczny, sklep wielobranżowy, stacja benzynowa i warsztat mechaniczny.

Transport

Z kibucu wyjeżdża się na południe na drogę nr 71, którą jadąc na wschód dojeżdża się do skrzyżowania z prowadzącą na południe drogą nr 669 (do kibuców Bet Alfa i Chefci-Bah) i dalej do kibucu Sede Nachum, lub jadąc na zachód dojeżdża się do więzienia Szitta i dalej do bloku osiedli składających się z kibuców Tel Josef, En Charod Ichud i En Charod Me’uchad.

Edukacja i kultura

Kibuc utrzymuje przedszkole. Starsze dzieci są dowożone do szkoły podstawowej i średniej w kibucu En Charod Me’uchad. W kibucu znajduje się ośrodek kultury z biblioteką, basen kąpielowy, sala sportowa z siłownią, oraz korty tenisowe. W 1985 roku kibuc uruchomił program wymiany młodzieży ze Stanów Zjednoczonych. Młodzi licealiści mogą przyjechać tutaj razem z rodzinami, i poznawać Ziemię Izraela z jej kulturą. Przy kibucu powstał mały ogród zoologiczny oraz restauracja sieci Burger King.

Turystyka

W kibucu istnieje możliwość wynajęcia pokoi noclegowych. W najbliższej okolicy znajdują się pozostałości kościoła z okresu bizantyjskiego, oraz fragmenty kolumn i miejsca pochówków z okresu rzymskiego[10]. Z kibucu prowadzi także szlak turystyczny na północ, na krawędź płaskowyżu Wyżyny Issachar. W 1976 roku wybudowano tutaj punkt widokowy, który w 2006 roku zmodernizowano. Rozciąga się stąd panorama na całą okolicę[11].

Widok na Bet ha-Szitta. Powyżej widoczna krawędź płaskowyżu Ramot Jissachar

Uwagi

  1. Zobacz: Księga Sędziów 7,19-23: „(19) Gedeon i stu mężów, którzy mu towarzyszyli, doszli do krańca obozu w chwili, gdy tuż po zmianie następowało czuwanie środkowej straży nocnej. Zatrąbili w rogi i potłukli dzbany, które trzymali w swych rękach. (20) Natychmiast zatrąbiły w rogi także owe trzy hufce i potłukły dzbany. Wziąwszy zaś w lewą rękę pochodnie, a w prawą rogi, aby na nich trąbić, wołali: Za Pana i za Gedeona! (21) I przystanęli, każdy na swoim miejscu, dokoła obozu. Powstali wtedy wszyscy w obozie, poczęli krzyczeć i uciekać. (22) Podczas gdy owych trzystu mężów trąbiło na rogach, Pan sprawił, że w całym obozie jeden przeciw drugiemu skierował miecz. Obóz uciekł do Bet-Haszszitta ku Sartan aż do granicy Abel-Mechola obok Tabbat. (23) Zebrali się mężowie izraelscy z pokolenia Neftalego, Asera i z całego pokolenia Manassesa i urządzili pościg za Madianitami.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.

Przypisy

  1. The Separation Barrier Map (ang.). W: B´Tselem [on-line]. 2008. [dostęp 2012-05-22].
  2. Welcome To Shatta (ang.). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2012-05-22].
  3. Beit HaSzita (hebr.). W: Galil Net [on-line]. [dostęp 2012-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  4. Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP (ang.). W: United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2015-04-25].
  5. Welcome To al-Murassas (ang.). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2015-04-28].
  6. Beit HaSzita (hebr.). W: Rom Galil [on-line]. [dostęp 2012-05-22].
  7. Dane statystyczne z lat 1948-1995 (hebr.). W: Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2012-05-22].
  8. Dane statystyczne z lat 2001-2009 (hebr.). W: Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2012-05-22].
  9. Beit Hashita (hebr.). W: Beit Hashita [on-line]. [dostęp 2012-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-23)].
  10. Beit HaSzita (hebr.). W: Bet Alon [on-line]. [dostęp 2012-05-22].
  11. Opisy z mapy Amudanan

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Israel location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
English (en):
 
The 1949 armistice line, aka the "Green Line" or "pre-67 borders"
 
Borders of the Israeli-annexed East Jerusalem and Golan Heights
 
Non-Israeli borders
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
2010.11.06 04M Beit Hashita.jpg
קיבוץ בית השיטה - מראה כללי
2010.11.06 05 Beit Hashita.JPG
גלעד הנצחה בקיבוץ בית השיטה
Bet Hashita2010.jpg
Autor: Oyoyoy (talk) 11:56, 16 December 2010 (UTC), Licencja: CC BY-SA 3.0
Kibbutz Bet HaShita
Flickr - Government Press Office (GPO) - A Worker Preparing Canned Olives.jpg
(c) Government Press Office (Israel), CC BY-SA 3.0
A worker prepares canned olives for dispatch at the processing plant in Kibbutz Beit Hashita.
PikiWiki Israel 20725 The Palmach.jpg
The Palmach, Settlements in Israel
Kibbutz Beit Hashita1950.jpg
Kibbutz Beit Hashita 1950
PikiWiki Israel 2487 Agriculture in Israel ברושים.JPG
(c) צולם על ידי אילן שריף, CC BY 2.5
ברושים בשדה ליד בית השיטה