Bezżuwaczkowce

Bezżuwaczkowce
Amandibulata
Ilustracja
Trylobit Cheirurus z ordowiku
Ilustracja
Pająk Gasteracantha cancriformis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

tkankowce właściwe

Nadtyp

pierwouste

Typ

stawonogi

(bez rangi)Euarthropoda
(bez rangi)bezżuwaczkowce

Bezżuwaczkowce[1] (Amandibulata) – takson stawonogów obejmujący podtypy szczękoczułkowców i wymarłych trylobitokształtnych[1].

Cechą charakterystyczną tych stawonogów miałby być brak żuwaczek[1]. Ewentualnemu monofiletyzmowi bezżuwaczkowców przeczą niektóre dane morfologiczne. U trylobitów, podobnie jak u żuwaczkowców a przeciwnie niż u szczękoczułkowców, oczy złożone mają fasetki z aparatem dioptrycznym zbudowanym z kutykularnej soczewki i stożka krystalicznego. Wskazywać to może na siostrzaną relację żuwaczkowców z trylobitami lub wywodzenie się od nich[2]. Aczkolwiek Strausfeld i współpracownicy w pracy z 2016 sugerowali obecność takich oczu u zajmujących bazalną pozycję wśród Euarthropoda Radiodonta, co oznaczać by musiało ich wtórną utratę w linii rozwojowej szczękoczułkowców[3][2].

Przypisy

  1. a b c Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 3–58.
  2. a b Gerhard Scholtz, Andreas Staude, Jason A. Dunlop. Trilobite compound eyes with crystalline cones and rhabdoms show mandibulate affinities. „Nature Communications”. 10 (2503), 2019. 
  3. N. Strausfeld, X. Ma, G.D. Edgecombe G.D., R.A. Fortey, M.F. Land, Liu Y., Cong P., Hou X.. Arthropod eyes: the early Cambrian fossil record and divergent evolution of visual systems. „Arthropod Struct. Dev.”. 45 (2), s. 152–172, 2016. DOI: 10.1016/j.asd.2015.07.005. 

Media użyte na tej stronie

Gasteracantha cancriformis 2.jpg
en:Spiny orb-weaver spider (Gasteracantha cancriformis).
Trilobite Ordovicien 8127.jpg
Autor: Vassil, Licencja: CC BY-SA 3.0
Paraceraurus (syn=Cheirurus), trilobite, Ordovicien moyen, proenance: Volchow River, Russie.