Bezwładność

Bezwładność (inercja[1][2]) – właściwość wszystkich ciał materialnych o masie spoczynkowej większej od zera, polegająca na tym, że w inercjalnym układzie odniesienia, jeśli na ciało nie działa siła lub działające siły równoważą się, to porusza się ono ruchem jednostajnym lub pozostaje w spoczynku. Zmiana prędkości ciała wymaga działania siły. Bezwładność ciał postulowana jest przez zasadę bezwładności. Miarą bezwładności ciała jest jego masa, natomiast jej odpowiednikiem w ruchu obrotowymmoment bezwładności[3].

Mierzalną wielkością związaną z bezwładnością ciał jest ich masa. Dokładna równość tzw. masy bezwładnej (obecnej we wzorze F = m·a) i masy ważkiej (wchodzącej w prawo grawitacji Newtona) została potwierdzona w doświadczeniach Loránda Eötvösa z niespotykaną wcześniej dokładnością. Sugeruje ona istnienie związku pomiędzy oddziaływaniami grawitacyjnymi a bezwładnością, nie został on jednak dotychczas wyjaśniony. Jest on jednak ważnym elementem konstrukcji ogólnej teorii względności Einsteina.

Istnienie bezwładności, podobnie jak całą mechanikę klasyczną, można wyprowadzić z zasady najmniejszego działania. Nieznane są ani źródła jej pochodzenia ani mechanizmy jej powstawania, większość fizyków przyjmuje bezwładność jako cechę materii. W ramach fizyki podejmowano próby wyjaśniania bezwładności postulując istnienie mechanizmów oddziaływania np. z resztą wszechświata. Autorem takiej koncepcji bezwładności był Ernst Mach. Próby wyjaśnienia natury bezwładności podejmował również m.in. Albert Einstein, Dennis William Sciama, Bernard Haisch, Mike McCulloch (teoria MiHsC)[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać inercja [w:] Słownik języka polskiego PWN [online].
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać bezwładność [w:] Słownik języka polskiego PWN [online].
  3. bezwładność, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-07-23].
  4. Inertia from an asymmetric Casimir effect, M.E. McCulloch, luty 2013

Media użyte na tej stronie

Rownia tarcie.svg
Autor: 4C, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Inclined plane - a simple tool, with friction / Równia pochyła - maszyna prosta, uwzględnione tarcie
01.Опит на Тисанди.ogv
Autor: Andrejdam, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mass suspended on thread (Tissandier experiment). A mass is suspended on a thread. Second thread is attached to the underside of the mass. If the lower thread is pulled with a big force, sharply, the lower thread breaks and the mass stays hanging on the upper thread. If the lower thread is pulled with a force that increases slowly, the upper thread breaks and the mass follows. In the first case, the big inertia of the mass and short time of the acting force doe not allow to transfer the effect of the force to the upper thread. In the second case, there is enough time to transfer the effect of the pulling force to the upper thread. Thus, the pulling force acts on the lower thread, while the pulling force and the gravitational force of the mass act on the upper thread and it brakes.
Experiment is performed and explained by Prof. Oliver Zajkov at the Physics Institute at the Ss. Cyril and Methodius University of Skopje, Macedonia.