Biała (miasto)
| |||||
![]() | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Data założenia | XIII wiek | ||||
Prawa miejskie | 1327 | ||||
Burmistrz | Edward Plicko | ||||
Powierzchnia | 14,71 km² | ||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna | 77 | ||||
Kod pocztowy | 48-210 | ||||
Tablice rejestracyjne | OPR | ||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||
![]() | |||||
TERC (TERYT) | 1610014 | ||||
SIMC | 0965223 | ||||
Urząd miejski Rynek 1048-210 Biała | |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
Biała (potocznie: Biała Prudnicka, daw. Biały, Biały Solc[1], dodatkowa nazwa w j. niem. Zülz[2], łac. Bela, Czolz, cz. Bělá, śl. Bjoło, dś. Zilz) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biała. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej, na pograniczu Kotliny Raciborskiej i Wysoczyzny Bialskiej, będących częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Biała.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa opolskiego.
Według danych na 31 grudnia 2016 miasto było zamieszkane przez 2460 osób[3].
Geografia
Położenie
Miasto jest położone w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 7 km od granicy z Czechami, na pograniczu Kotliny Raciborskiej i Wysoczyzny Bialskiej. Należy do Euroregionu Pradziad. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[4]. Przez granice administracyjne miasta przepływa rzeka Biała i potok Psiniec[5].
Środowisko naturalne
Klimatogram dla Białej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
31 1 -5 | 28 3 -4 | 30 7 -1 | 39 13 3 | 69 19 7 | 81 22 11 | 85 23 12 | 82 23 11 | 51 19 9 | 40 14 5 | 41 7 1 | 36 3 -3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatury w °C Opad całkowity w mm Źródło: climate-data.org | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W Białej panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Białej wynoszą 613 mm. Dominują wiatry zachodnie[6].
Podział miasta
Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju częściami Białej są[7]:
W mieście znajduje się również osiedla[8]:
- os. Tysiąclecia
- os. 40-lecia
Nazwa

Nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy koloru białego[9]. Polską historyczną nazwą miasta była nazwa Biała. Heinrich Adamy w swoim spisie nazw miejscowości na Śląsku, wydanym w 1888 roku we Wrocławiu, wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę Bela, Bialy podając jej znaczenie „Von der Saline Czulicz bei Bialy kommt der name Zülz” (pol. Od salin Czuliczów obok Białej wywodzi się nazwa Zülz)[9]. Niemiecka nazwa Zülz pochodzi więc od zgermanizowanego nazwiska śląskiego rodu Czuliczów, do których należała salina (miejsce pozyskiwania soli) usytuowana w okolicy obecnej miejscowości Biała. Podobny wniosek płynie z lektury topograficznego opisu Śląska z 1865 roku, który wymienia dwie miejscowości: miasto Biała (Zülz)[10] oraz Solec (Alt-Zülz)[11].
Miejscowość została wymieniona w zlatynizowanej formie antiquum Culez w łacińskim dokumencie wydanym w 1285 roku przez Bolesława księcia opolskiego[12]. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 wymienione są dwie zlatynizowne nazwy miejscowości: Bela i Czolz[13][14].
W 1475 roku w łacińskich statutach Statuta Synodalia Episcoporum Wratislaviensium miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Czulcze[15].
W niemieckojęzycznym opisie geograficznym pruskiego Śląska i hrabstwa kłodzkiego z 1832 roku podane są dwie nazwy miasta: Zülz i Bialy[16]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Bialy oraz nazwą niemiecką Zulz[17]. Statystyczny opis Prus z roku 1837 notuje „Zülz (poln. Biala)”[18].
Polską nazwę Biała oraz niemiecką Zulz w książce Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej wydanej w Głogówku w 1847 wymienił górnośląski ksiądz i pisarz Józef Lompa[19]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje miasto pod obecnie stosowaną, polską nazwą Biała, a także niemiecką Zülz we fragmencie: „Zülz (1226 Bela, Urba Zulicensis, polnisch Biała)”[10]. Źródło cytuje również stare miasto Białej we fragmencie „Altstadt (1379 alta Civitas Czulcz, polnisch Stari miasto)”, a także leżącą w pobliżu miejscowość Solec we fragmencie „Alt-Zülz (1534 Soletz, polnisch Sollec)”[11]. Opis notuje także treść łacińskiej inskrypcji z otoku miejskiej pieczęci: Sigillum civitatis Czulitz[10].
12 listopada 1946 r. ustalono polską nazwę miejscowości – Biała[20].
Historia
Średniowiecze
Teren, na którym powstała Biała, należał do plemienia Opolan[21].
Książęta opolscy założyli w XII wieku zamek w zakolu rzeki Biała. Był on siedzibą miejscowego majordoma. Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana była w roku 1225[22].
W epoce feudalnej lokalni suwereni dążąc do finansowego, ekonomicznego wzrostu tak samych siebie, jak i swoich domen dbali o wzrost populacji. Głównym sposobem na to była kolonizacja pustek[23] i miejsc o słabszym zagospodarowaniu. Proces ten przybrał duże znaczenie szczególnie na terenach środkowoeuropejskich, zwłaszcza wzdłuż Sudetów w Prusach oraz w Karpatach choć nie tylko. Dla przykładu, Sancho I król Portugalii swój spustoszony wojnami kraj umacniał ponownie go zaludniając przybyszami z Burgundii oraz Flandrii.
Podobnie z Turyngii i Frankonii i również z Nadrenii i Flandrii do piastowskich księstw przychodziła fala osiedleńcza, zgodnie z gospodarczymi założeniami książąt piastowskich.
W następstwie tych zmian społeczno-ekonomicznych[23] Biała przybrała w 1285 r. nazwę Zülz[8]. Osada otrzymała prawa miejskie w 1327 roku.
W 1428 r. podczas wojen husyckich przez Białą przeszły znaczne siły wojsk husyckich, kierujących się do Nysy ówcześnie stolicy biskupiego księstwa nyskiego. Doszło wtedy do krwawych potyczek, w których husyci pobili siły biskupie, lecz niedługo sami zostali pokonani[24].
XVI–XX wiek
W 1502 i 1503 r. książę Jan Dobry, oprócz nadania statutów cechowych tkaczom, krawcom, piekarzom i szewcom, nadał mieszkańcom Białej specjalny przywilej, pozwalający na remont zniszczonych murów obronnych[25].
W 1526 r. Habsburgowie objęli władzę nad Królestwem Czech w tym jego częścią Śląskiem. Ich panowanie na znacznej części Śląska przypada na lata 1526–1742. Biała w owym czasie posiadała dobrze rozwinięty handel i rzemiosło oraz zamek. W 1564 r. Cesarz Ferdynand I Habsburg nadał statuty cechowe rzeźnikom, kowalom, ślusarzom, bednarzom, blacharzom i stolarzom. Wielokrotnie miasto trawiły pożary, z czego 2 największe w 1544 i 1791 roku[26].
Sejmik księstwa opolsko-raciborskiego w 1562 przyjął uchwałę zobowiązującą Żydów do sprzedania swoich domów, spłacenia długów i opuszczenia granic księstwa w ciągu roku. Właściciel Białej i namiestnik księstwa[27] Jan Krzysztof Prószkowski wstawił się za pozostaniem Żydów w mieście. Biała stała się jedyną miejscowością na Śląsku Opolskim, która pozwalała na swobodne żydowskie osadnictwo[28]. Osiedlało się tu wielu Żydów, trudniących się głównie handlem. Z czasem było ich tak wielu, że Białą zaczęto nazywać „Miastem Żydów” lub „Miastem Sprawiedliwych”[29].
Wielkie straty ludzkie Biała poniosła podczas epidemii dżumy w 1633 roku[30]. Do 1742 roku miejscowość znajdowała się w granicach Monarchii Habsburgów. Po trzech wojnach śląskich toczących się w okresie 1740–1763 miasto znalazło się wraz ze znaczną częścią Śląska w granicach Królestwa Prus. W XVIII wieku Biała podlegała inspekcji podatkowej w Prudniku[31]. W 1747 r. w Białej wybudowano w rynku nowy budynek dla władz miasta, określany jako ratusz[32]. Po kolejnym wielkim pożarze w 1793 r. w mieście zaczęto budować murowane budynki. W 1870 r. w mieście mieszkało ok. 3500 osób[29].
Po wprowadzeniu edyktu emancypacyjnego w 1812 wielu Żydów zamieszkałych w Białej zaczęło przeprowadzać się w lepiej rozwinięte gospodarczo rejony Śląska[33]. Wśród nich znalazł się Samuel Fränkel, który założył tkalnię lnu i adamaszku (późniejszy „Frotex”) w Prudniku[34]. Przez kilka kolejnych lat w Białej chowano zmarłych Żydów z pobliskich miejscowości, między innymi z Prudnika[35], Opola[36], Raciborza[37] i Koźla[38].
Pierwotnie w miejscowości dominowała ludność polskojęzyczna, co odnotowuje topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku we fragmencie: „In den älteren Zeiten wurde mehr Polnisch als Deutsch gesprochen, gegenwärtig ist aber die deutsche Sprache die vorherrschende.” („W starszych czasach mowa była bardziej polska niż niemiecka, ale w chwili obecnej dominującym językiem jest niemiecki.”)[10].
Z powodu praktyk germanizacyjnych część Polaków z Białej posyłała swoje dzieci na terytorium Królestwa Polskiego Imperium Rosyjskiego, aby w mogły uczyć się języka polskiego w większej swobodzie. Pisał o tym Filip Robota w „Gazecie Toruńskiej”[39].
W 1872 r. (rok wcześniej powołano Cesarstwo Niemieckie) zamek został zakupiony przez miasto. Począwszy od 1875 r. wykorzystywano go do celów oświatowych. Do 1925 r. mieściło się w nim seminarium nauczycielskie, następnie szkoła przygotowawcza dla dziewcząt, a po niej gimnazjum miejskie[40]. W tym samym roku Biała obchodziła jubileusz 700-lecia istnienia.
W 1896 otwarto linię kolejową, która połączyła Białą z Prudnikiem i Gogolinem[41]. W 1898 w mieście otwarta została cukrownia[42] w Szonowicach[43]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 2842 mieszkańców Białej 2382 posługiwało się językiem niemieckim, 430 językiem polskim, 2 innym językiem, a 28 było dwujęzycznych[44].
27 czerwca 1914 w Białej dokonano odsłonięcia pomnika Friedricha Ludwiga Jahna[45].
W połowie 1916 do Białej został dyslokowany 6 Pułk Huzarów im. Hrabiego Goetzena (2 Śląski). W 1917 r. w czasie I wojny światowej został dyslokowany pod okupowane przez Deutsches Heer Wilno.
Dwudziestolecie międzywojenne
Od 1919 Biała należała do nowo utworzonej prowincji Górny Śląsk. Prowincja została zlikwidowana w 1938, a 18 stycznia 1941 utworzono ją ponownie ze stolicą w Katowicach.
W 1921 roku w trakcie plebiscytu śląskiego Biała znalazła się poza terenem plebiscytowym.
Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938, bojówki NSDAP spaliły bialską synagogę zbudowaną w 1774[46].
- Bialskie notgeldy pochodzące z okresu międzywojennego
II wojna światowa
Oddziały niemieckie zostały w 1945 roku wyparte z miasta przez oddziały 117 korpusu piechoty 21 Armii i 7 samodzielnego korpusu zmechanizowanego gwardii ze składu 1 Frontu Ukraińskiego. W walkach o miasto zginęło 137 żołnierzy Armia Czerwona. Na miejscu ich pierwotnego pochówku na Placu Zamkowym postawiono Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej[47]. W wyniku walk została spalona wschodnia pierzeja rynku z ratuszem.
Polska Ludowa
W wyniku II wojny światowej Biała znalazła się w granicach państwa polskiego. W 1945 roku na ul. Prudnickiej ówczesny komendant posterunku Milicji Obywatelskiej ufundował symboliczną tablicę ku pamięci partyzantów polskich poległych podczas okupacji[47]. Miasto weszło w skład województwa śląskiego. W 1946 roku w zamku powstało gimnazjum, szkoła podstawowa, potem liceum ogólnokształcące[48], a w 1987 r. ta zabytkowa budowla została własnością Mody Polskiej.
Demografia
Według danych GUS z 30 czerwca 2018, Biała miała 2442 mieszkańców (34. miejsce w województwie opolskim i 813. miejsce w Polsce), powierzchnię 14,71 km² (19. miejsce w województwie opolskim i 425. miejsce w Polsce) i gęstość zaludnienia 165,9 os./km²[49].
Biała podlega pod Urząd Statystyczny w Opolu, oddział w Prudniku[50].
Liczba mieszkańców miasta
- 1724 – 2609[51]
- 1780 – 2036[51]
- 1781 – 2061[52]
- 1782 – 2022[51]
- 1787 – 2408
- 1810 – 2401[52]
- 1825 – 2462
- 1828 – 2582[52]
- 1834 – 2613[51]
- 1845 – 2686[51]
- 1846 – 2684[52]
- 1860 – 2551[52]
- 1890 – 2812[52]
- 1905 – 2816
- 1913 – 2842[52]
- 1927 – 2842
- 1933 – 3744[53]
- 1939 – 3784[53]
- 1961 – 2832
- 1971 – 3100
- 1980 – 2900
- 1995 – 2909[54]
- 1996 – 2919[54]
- 1997 – 2893[54]
- 1998 – 2882[54]
- 1999 – 2842[54]
- 2000 – 2831[54]
- 2001 – 2798[54]
- 2002 – 2749[54]
- 2003 – 2923[52]
- 2004 – 2687[54]
- 2005 – 2679[54]
- 2006 – 2653[52]
- 2007 – 2598[54]
- 2008 – 2605[51]
- 2009 – 2563[54]
- 2010 – 2538[54]
- 2011 – 2528[54]
- 2012 – 2534[54]
- 2013 – 2511[54]
- 2016 – 2460[54]
- 1780 – 2036[51]
Piramida wieku mieszkańców Białej w 2014 roku
Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[56]:
- stare miasto
- kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, gotycki z XIV w., 1544 r., XVIII w.
- kościół filialny pw. śś. Piotra i Pawła, z XIV w., 1690 r.
- cmentarz żydowski
- zamek, późnorenesansowy z XVI w., 1640 r., XVIII w., XIX w.
- kapliczka
- kapliczka, ul. Kilińskiego 13
- mury miejskie obronne, z XV w. z basztami
- brama – Wieża Bramy Prudnickiej
- wieża wodociągowa, tzw. wodna, z 1606 r.- XVII w., XX w.
- wodociągowa wieża ciśnień, ul. Wodociągowa wraz z otoczeniem w granicach działki nr 1584/3
- spichlerz, ul. Przedmieście 6
- Szpital, ul. Moniuszki 8, z 1896 r.
- dom mieszkalny, ul. Prudnicka 11 (d. 6)
- dom mieszkalny, ul. Prudnicka 15 (d. 8)
- domy mieszkalne, pierzeja zachodnia Rynku, z XIX w.
- dom mieszkalny, Rynek 14 (d. 20)
- dom mieszkalny, Rynek 15 (d. 21)
- dom mieszkalny, Rynek 17 (d. 23)
- dom mieszkalny, Rynek 20 (d. 26)
- dom mieszkalny, ul. Wałowa 1
- dom mieszkalny, ul. Wałowa 3
Gospodarka
Biała stanowi ośrodek usługowy o znaczeniu lokalnym; drobny przemysł dziewiarski i materiałów budowlanych.
W mieście swoją siedzibę miały nieczynne już Prudnickie Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego i Pończoszniczego w Białej Prudnickiej. W skład niego wchodziły trzy zakłady: Zakład „A” w Białej, Zakład „B” w Łączniku oraz Zakład „C” w Strzeleczkach[57].
W 2017 wskaźnik bezrobocia w Białej wynosił 7,2%. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Białej wynosiło 3 609,33 zł[3].
34,0% aktywnych zawodowo mieszkańców Białej pracuje w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo i przemysł wydobywczy), 23,1% w sektorze przemysłowym (przemysł przetwórczy i budownictwo), a 13,5% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja) oraz 2,2% pracuje w sektorze finansowym (działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości)[3].
Przedsiębiorstwa
W mieście od 1994 swoją siedzibę ma zakład rozlewniczy, produkujący wody mineralne oraz napoje bezalkoholowe Ustronianka Sp. z o.o[58].
Przy ulicy Głogóweckiej 1 znajduje się siedziba firmy PPHU „Rol-Pol” sp.j.[59], która zajmuje się produkcją nawozów, środków ochrony roślin, materiału siewnego, materiałów budowlanych, paliwa, a także oferuje skup i sprzedaż płodów rolnych, oraz usługi transportowe[60]. Posiada swoje punkty sprzedaży w Białej, Prudniku, Głogówku, Łączniku i Błażejowicach[59].
Przy ulicy Prudnickiej 20A znajduje się komis samochodowy DOR-IMP[61]. Przy ulicy Opolskiej 38 znajduje się firma Usługi ciesielskie Jacek Thiel, która zajmuje się sprzedażą produktów mających zastosowanie w budowie konstrukcji więźby dachowej[62].
Transport
Transport drogowy
Przez Białą przebiega droga wojewódzka
W 2007 r. ukończono budowę wschodniej obwodnicy miasta.
Najdłuższą ulicą w mieście jest ulica Prudnicka (ok. 2,5 km).
Transport kolejowy
W 1895 firma Lenz & Co, lokalne samorządy, właściciele papierni w Krapkowicach oraz majątków ziemskich zawiązali spółkę Kolej Prudnicko-Gogolińska z siedzibą w Prudniku, której celem stała się budowa drugorzędnej, normalnotorowej linii lokalnej z Prudnika do Gogolina, na stacjach końcowych stycznej z istniejącymi już w tym czasie liniami państwowymi. Pierwszy odcinek – z Prudnika do Białej Prudnickiej – oddano dla ruchu towarowego 22 października 1896, a już 4 grudnia 1896 oddano do użytku całą linię z Prudnika do Gogolina, zarówno dla ruchu towarowego, jak i osobowego. 28 listopada 2005 w związku z pogarszającym się stanem torów oraz kradzieżami szyn linia została całkowicie zamknięta i wykreślona z wykazu D29[63].
3 sierpnia 2016 roku zmodernizowana przed czasem linia kolejowa relacji Prudnik–Krapkowice (docelowo do Gogolina) została oddana do użytku. Tory miały być wykorzystywane do celów wojskowych (dojazd do Centralnej Składnicy Materiałów Wybuchowych pod Krapkowicami); planowano corocznie dwa przejazdy kontrolne. Poza tym z torowiska będą mogły korzystać prywatne firmy, takie jak Metsä Tissue, która prowadzi w Krapkowicach zakład papierniczy. Szybkość pociągów na tym odcinku będzie mogła wynosić 40 km/h[64]. Nie jest przewidywana reaktywacja ruchu pasażerskiego[65].
Biała Prudnicka | ||
Linia nr 306 Gogolin – Prudnik | ||
![]() ![]() ![]() odległość: 4,894 km | ![]() | odległość: 4,112 km |
Komunikacja miejska
Na terenie miasta funkcjonuje komunikacja miejska, świadczenie usług zleca Urząd Miasta.
Transport zbiorowy realizowany jest przez Państwową Komunikację Samochodową[66].
Miasto posiada bezpośrednie połączenia autobusowe z Prudnikiem, Opolem, Krapkowicami, Prószkowem i Głuchołazami.
Oświata
W Białej znajdują się szkoły:
- Publiczne Przedszkole, ul. Tysiąclecia 16[67]
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jarosława Iwaszkiewicza, ul. Tysiąclecia 16[68]
- Technikum
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa
31 sierpnia 2013 Zespół Szkół w Białej został włączony do Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Prudniku[69].
Kultura
- Gminne Centrum Kultury w Białej[70]
- Dni Białej – impreza plenerowa organizowana corocznie w lipcu na bialskim rynku[71]
- Bialska Akademia Wiedzy i Umiejętności[72]
- Międzypokoleniowy Teatr Odlotowy
- Bialska Parada Orkiestr Dętych[73]
- DFK – Deutscher Freundeskreis[74]
Odniesienia w kulturze masowej
- Andrzej Sapkowski – Boży bojownicy, 2004; Lux perpetua, 2006
Media lokalne
Prasa
- „Panorama Bialska”
- „Tygodnik Prudnicki”
- Prudnik24
- „Gazeta Pogranicza”
Telewizja
- Biała TV
- TV Prudnik (TV Pogranicza)
Radio
Portale
Religia
Wspólnoty wyznaniowe
Kościół rzymskokatolicki
- parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (ul. 1 Maja 8)
- kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (ul. 1 Maja 8)
- kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła (Stare Miasto 8)
Cmentarze
- Cmentarz Komunalny
- Cmentarz żydowski
Nieistniejące obiekty sakralne
- synagoga (spalona w 1938)
- kościół ewangelicki (nieczynny)
Sport
Głównym podmiotem odpowiedzialnym za sport i rekreację w mieście jest Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji z siedzibą przy ul. Prudnickiej 35[78].
Obiekty sportowe
- Boisko sportowe (ul. Koraszewskiego)
- Boiska do gier małych w Parku Miejskim
- Plac gier i zabaw dla dzieci (Plac Zamkowy)
Kluby sportowe
- LKS Polonia Biała (piłka nożna)
- AP Biała (piłka nożna)
- Tigers Biała (piłka nożna)
- White MTB Team Biała (kolarstwo)
Zawody sportowe
W 2000 w Białej odbyły się mistrzostwa Polski juniorów do lat 14 w szachach[79].
Polityka
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Organem wykonawczym jest burmistrz. W wyborach samorządowych w 2018 na urząd został wybrany Edward Plicko[80]. Siedzibą władz jest Urząd Miejski na Rynku.
Rada Miejska
Mieszkańcy Białej wybierają do swojej Rady Miejskiej 3 radnych (3 z 15). Pozostałych 12 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Biała[81].
Radni Rady Miejskiej VIII kadencji wybrani w wyborach samorządowych w 2018:
- KWW Edwarda Plicki (11 mandatów) – Roman Barysz, Jacek Czerwiński, Marek Klinke, Irena Wotka, Małgorzata Fluder, Mariusz Kwoczek, Andrzej Osiewacz, Mateusz Kosiński, Sabina Gorek, Alfred Krupa, Adrian Harnys
- Mniejszość Niemiecka (2 mandaty) – Józef Roden, Gabriela Neugebauer
- Nasza Ziemia (2 mandaty) – Damian Tarnowski, Maria Moszczeńska
Budżet miasta
Budżet miasta Białej | ||
---|---|---|
Lp. | Rok | Budżet |
1 | 2010 | 33,6 mln zł. |
2 | 2011 | 30,3 mln zł. |
3 | 2012 | 30,1 mln zł. |
4 | 2013 | 34,3 mln zł. |
5 | 2014 | 32,4 mln zł. |
6 | 2015 | 31,1 mln zł. |
8 | 2016 | 34,7 mln zł. |
9 | 2017 | 40,7 mln zł. |
Lista burmistrzów
Czasy niemieckie[82]
- Bonifatius Schmidt (1809–1823)
- Franz Kammel (1823–1830)
- Carl Gottwald (1830–1837)
- Friedrich Huth (1837–1843)
- Henryk Engel (1843–1867)
- Müller (1867–1875)
- Hauptmann von Euen (1875–1882)
- Freyhube (1882–1893)
- Badura (1893–1924)
- Julius Spak (1924–1941)
- Pätzold (1941–1945)
III Rzeczpospolita
- Arnold Hindera (2002–2014)
- Edward Plicko (od 2014)
Współpraca międzynarodowa
Gmina | Kraj | Data podpisania umowy |
---|---|---|
Marienheide | ![]() | 24 kwietnia 1993[83] |
Město Albrechtice | ![]() | 25 czerwca 2004[84] |
Vlčice | ![]() | 25 czerwca 2004[85] |
Turystyka
Przez Białą prowadzą szlaki turystyczne:
Szlakami bociana białego (46,6 km): Biała – Solec – Olbrachcice – Wierzch – Wilków – Rostkowice – Mokra – Łącznik – Brzeźnica – Górka Prudnicka – Ligota Bialska – Biała[86]
Szlakami bociana białego (27 km): Biała – Prężyna – Miłowice – Śmicz – Pleśnica – Grabina – Otoki – Wasiłowice – Biała[86]
- Opolskie pielgrzymowanie: Opole – Kamień Śląski – Góra Świętej Anny – Głogówek – Biała – Prudnik – Nysa – Opole[87]
- W poszukiwaniu piękna żydowskich cmentarzy (19 km): Osobłoga – Krzyżkowice – Dytmarów – Olszynka – Słoków – Olbrachcice – Biała[88]
- Dwa zamki w jeden dzień (12,5 km): Biała – Krobusz – Łącznik – Chrzelice[89]
- Biała – Moszna (10 km): Biała – Krobusz – Dębina – Moszna[90]
- Biała – Dębina – Łącznik (9,2 km)[91]
- Szlakiem zabytkowych kościołów (9,12 km): Prężyna – Biała – Śmicz – Miłowice – Kolnowice – Otoki – Ligota Bialska – Krobusz – Dębina – Łącznik – Mokra – Żabnik – Gostomia – Solec – Olbrachcice[92]
- Szlak zamków i pałaców dorzecza Osobłogi[86]
- Szlak śląskich sanktuariów dorzecza Osobłogi[86]
Ludzie związani z Białą
Zasłużeni dla Miasta i Gminy Biała
- Artur Klose[93]
- Zbigniew Komarnicki[94]
- Eryk Murlowski[95][96]
- Anna Myszyńska[97]
- Filip Robota[98]
- Manfred Słaboń[99]
- Harry Thürk[100]
Przypisy
- ↑ Biały, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 197 .
- ↑ Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. mswia.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-28)]..
- ↑ a b c Biała w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-03-04] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa, bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23] .
- ↑ geoportal.gov.pl, mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ Klimat: Biała: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-07-28] .
- ↑ Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia – Dziennik Ustaw, dziennikustaw.gov.pl [dostęp 2020-01-31] .
- ↑ a b Osiem wieków miasta w zarysie – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ a b Heinrich Adamy , Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 10, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ a b c d Triest 1865 ↓, s. 1087.
- ↑ a b Triest 1865 ↓, s. 1094.
- ↑ Grünhagen 1870 ↓, s. 4.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
- ↑ Franz Xaver Seppelt, „Die Breslauer Diözesansynode vom Jahre 1446”, Franz Goerlich, Breslau 1912, s. 97. – tekst łaciński statutów w wersji zdigitalizowanej.
- ↑ red. Andrzej Hanich: Quellen zur Geschichte von Proskau. Źródła do dziejów Prószkowa. Opole: Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski w Opolu, Parafia Rzymskokatolicka św. Jerzego w Prószkowie, Urząd Miasta i Gminy w Prószkowie, 2012, s. 470. ISBN 978-83-7126-283-8.
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 1046.
- ↑ Freiherrn 1837 ↓, s. 134.
- ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 29.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Tomasz Gregorczyk , Problematyka osadnictwa plemiennego Opolan, wyd. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2007–2008 .
- ↑ Biała, www.palaceslaska.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ a b Encyklopedia Popularna PWN, 2011.
- ↑ Jak Górny Śląsk znalazł się w ogniu wojen husyckich cz. 1, www.nowiny.rybnik.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Biała, Zamki znane i nieznane [dostęp 2020-02-18] (pol.).
- ↑ Kalendarium Białej – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Kasztelania w Białej – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-01] .
- ↑ Historia społeczności, sztetl.org.pl [dostęp 2020-08-01] .
- ↑ a b Bałłaban Jerzy, Michalak Stanisław, Pszczyński Korneliusz: Województwo opolskie. Przewodnik, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1967, s. 160.
- ↑ Biała – HKKNOS [dostęp 2020-02-18] (pol.).
- ↑ Historia Powiatu Prudnickiego – Starostwo Powiatowe w Prudniku, www.powiatprudnicki.pl [dostęp 2020-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-16] .
- ↑ Rynek w Białej, turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] (pol.).
- ↑ Zuelz, [w:] E. Wiesel , G. Wigoder , S. Spector (red.), Encyclopedia of Jewish Life Before & During Holocaust, t. 3, Nowy Jork 2001, s. 1520 .
- ↑ Marcin Domino , Marcin Husak , Prudnicki cech płócienników do połowy XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem rodów fabrykanckich Fränkel i Pinkus .
- ↑ Cmentarz żydowski w Prudniku Jewish cemetery in Prudnik, cmentarze-zydowskie.pl [dostęp 2020-08-01] .
- ↑ Cmentarz żydowski w Opolu Jewish cemetery in Opole, cmentarze-zydowskie.pl [dostęp 2020-08-01] .
- ↑ Cmentarz żydowski w Raciborzu Jewish cemetery in Raciborz, cmentarze-zydowskie.pl [dostęp 2020-08-01] .
- ↑ Cmentarz żydowski w Kędzierzynie-Koźlu Jewish cemetery in Kedzierzyn-Kozle Judischer Friedhof Cosel, cmentarze-zydowskie.pl [dostęp 2020-08-01] .
- ↑ Filip Robota – Gminne Centrum Kultury w Białej, gckbiala.pl, 21 stycznia 2015 [dostęp 2020-03-06] (pol.).
- ↑ Biała – Zamek w Białej – OPIS – (Polskie zamki), www.zamki.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Biała Prudnicka (ład) • Województwo opolskie (PL) / © Atlas Kolejowy Polski, Czech i Słowacji, www.atlaskolejowy.net [dostęp 2020-02-19] .
- ↑ Reiseführer Oberschlesien, www.orf-oberschlesien.de [dostęp 2020-07-28] (niem.).
- ↑ HWPH AG – Historische Wertpapiere – Zuckerfabrik Zülz, AG, www.hwph.de [dostęp 2020-07-28] .
- ↑ Kazimierz Nabzdyk , Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 72 .
- ↑ Pomnik Friedricha Ludwiga Jahna, ul. Augustynów Jana i Karola, Biała – polska-org.pl, polska-org.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Synagoga w Białej (ul. Wałowa), sztetl.org.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ a b Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945”, Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 489.
- ↑ Biała – Zamek Prószkowskich – stare zdjęcia, mapa, biala.fotopolska.eu [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Biała w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-02-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Czy wiesz, że..., [w:] Andrzej Dereń, Polska bardziej polska, „Tygodnik Prudnicki”, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza ANEKS, 8 grudnia 2004, ISSN 1231-904X .
- ↑ a b c d e f Demografia – Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2020-02-24] .
- ↑ a b c d e f g h i Biała – HKKNOS [dostęp 2020-02-24] (pol.).
- ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt, web.archive.org, 6 września 2017 [dostęp 2020-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-06] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Biała w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-02-24] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Biała w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków województwa opolskiego – stan na dzień 31 maja 2020 r.. [w:] Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków [on-line]. 2020-05-31. s. 2–4. [dostęp 2020-08-04]. (pol.).
- ↑ Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Unia” Spółka z o.o.
- ↑ Edyta Hanszke , Ustronianka w Białej. Tu wody do produkcji wody nigdy nie zabraknie, Nowa Trybuna Opolska, 7 lipca 2016 [dostęp 2020-07-26] (pol.).
- ↑ a b 4mat com Sp z.o.o Opole n4CMS, Dane teleadresowe, www.rol-pol.pl [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ 4mat com Sp z.o.o Opole n4CMS, PPUH Rol-Pol, www.rol-pol.pl [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ Kontakt – Automarket Dor-Imp, www.dor-imp.com.pl [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ Ciesielstwo – Jacek Thiel, ciesielstwo-thiel.pl [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ Historia linii Gogolin-Prudnik. bluefish.foxnet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-24)]..
- ↑ Maciej Dobrzański: Pociągi wracają na linię Prudnik-Krapkowice. prudnik24.pl, 2016-08-03. [dostęp 2020-07-26]. (pol.).
- ↑ Radosław Dimitrow: Linia kolejowa Krapkowice – Prudnik wyremontowana. Ale pociągi pasażerskie tędy nie pojadą. nto.pl, 2016-08-30. [dostęp 2020-07-26]. (pol.).
- ↑ Informacja, Urząd Miejski w Białej [dostęp 2020-02-19] (pol.).
- ↑ Zespół Szkolno-Przedszkolny Publiczne Przedszkole w Białej, przedszkolebiala.edupage.org [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ – Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jarosława Iwaszkiewicza w Białej –, bialapsp.edupage.org [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ Jan Poniatyszyn , Prudnik: władze powiatu przypomniały sobie o nieistniejącej szkole, radio.opole.pl, 24 lutego 2018 [dostęp 2020-02-09] .
- ↑ Gminne Centrum Kultury w Białej – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-28] .
- ↑ Adam Myśków , Dni Białej [dostęp 2020-02-28] (pol.).
- ↑ IV Bialska Akademia Wiedzy i Umiejętności – Gminne Centrum Kultury w Białej, gckbiala.pl [dostęp 2020-02-28] (pol.).
- ↑ Grzegorz Weigt , XI Bialska Parada Orkiestr Dętych [dostęp 2020-02-28] (pol.).
- ↑ DFK Biała / Zülz
- ↑ Teraz Prudnik! [dostęp 2022-04-19] (pol.).
- ↑ Tygodnik Prudnicki - Twoja ulubiona gazeta, tygodnikprudnicki.pl [dostęp 2022-04-19] .
- ↑ Prudnik24, prudnik24.pl [dostęp 2022-04-19] (pol.).
- ↑ Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji, szamotuly.naszemiasto.pl [dostęp 2020-02-19] (pol.).
- ↑ Olimpiada Młodzieży, Biała 29.04-07.05.00, www.szachy.lo.pl [dostęp 2020-08-02] .
- ↑ Andrzej Dereń , Podsumowanie wyników: Wybory na burmistrzów i wójtów [dostęp 2020-02-09] (pol.).
- ↑ Adam Myśków , Oficjalne wyniki wyborów w powiecie prudnickim [dostęp 2020-02-19] (pol.).
- ↑ Rolf Jehke , Stadt Zülz, territorial.de [dostęp 2020-02-20] .
- ↑ Partnerstwo gmin: Biała – Marienheide (Niemcy) – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2018-03-25] (pol.).
- ↑ Partnerstwo gmin: Biała – Mĕsto Albrechtice (Czechy) – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2018-03-25] (pol.).
- ↑ Partnerstwo gmin: Biała – Vlčice (Czechy) – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2018-03-25] (pol.).
- ↑ a b c d Ścieżki rowerowe – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ Wycieczki tematyczne po Opolszczyźnie – VisitOpolskie, visitopolskie.pl [dostęp 2020-07-26] .
- ↑ W poszukiwaniu piękna żydowskich cmentarzy, turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] (pol.).
- ↑ Dwa zamki w jeden dzień, turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] (pol.).
- ↑ Biała – Moszna, turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] (pol.).
- ↑ Biała – Dębina – Łącznik, turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] (pol.).
- ↑ Szlakiem zabytkowych kościołów, turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-26] (pol.).
- ↑ Artur Klose – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Zbigniew Tadeusz Komarnicki – nauczyciel i człowiek z pasją – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Eryk Murlowski – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Eryk Murlowski – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] (pol.).
- ↑ Anna Myszyńska – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Filip Robota – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Manfred Słaboń – ksiądz etnograf z Łącznika – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
- ↑ Harry Thűrk – wybitny pisarz ziemi prudnickiej – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-02-18] .
Bibliografia
- Colmar Grünhagen: Codex Diplomaticus Silesiae T.9 Urkunden der Stadt Brieg. Breslau: Josef Max & COMP., 1870.
- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
- Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschlesien. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.
- L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (...) Dritter Band. Berlin: Verlag von’August Hirschwald, 1837.
Linki zewnętrzne
- Witryna Urzędu Miasta
- Biały, inaczej Biała lub Biały Solc, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 197 .
- Historia Żydów w Białej. sztetl.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-12)]. na archiwalnej stronie portalu Wirtualny Sztetl
- Biała, [w:] Archiwum wycinków prasowych [online], Instytut Śląski [dostęp 2020-11-09] .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
head station, track to the left
head station, track to the left
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
station at track aqross
head station, track to the right
head station, track to the right
Czerwony szlak turystyczny.
Niebieski szlak turystyczny.
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Biała (dodatkowa nazwa w j. niem. Zülz) – to miasto w woj. opolskim, w powiecie prudnickim.
Autor: August kazimierz, Licencja: CC BY 3.0
Biała, Cmentarz żydowski w Białej
Pomnik Friedricha Ludwiga Jahna w Białej
Autor: Daviidos, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ring in Zülz (Oberschlesien), Rathaus
Autor: Darek Kraśnicki, Licencja: CC BY 3.0
Darek Kraśnicki - Biała Prudnicka
Autor: Daviidos, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mariä-Himmelfahrt-Kirche in Zülz (Oberschlesien)
Autor: Bjoertvedt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aerial view from Southern Poland - the city Biała in the foreground, and Prudnik in background.
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Białej, 2014
Notgeld o nominale 25 pfennigów z Białej.
Autor: Smrk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Biała Prudnicka 19.11.2021
Autor: Daviidos, Licencja: CC BY-SA 4.0
Biała, fragment murów obronnych
Autor: Smrk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Biała Prudnicka 19.11.2021
Autor: Wlodek k1, Licencja: CC BY 3.0
Tablica informacyjna Ścieżka Rowerowa z Prudnika do Mosznej w pobliżu miejscowości Dobroszewice.
Zajęcie Białej przez Armię Czerwoną 1945
Synagoga w Białej
Notgeld o nominale 10 pfennigów z Białej.
Autor: August kazimierz, Licencja: CC BY 3.0
Biała, Cmentarz żydowski w Białej
Zajęcie Białej przez Armię Czerwoną 1945
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.56 N
- S: 50.25 N
- W: 17.43 E
- E: 18.06 E
Autor: Smrk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Biała Prudnicka 19.11.2021
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Biała (dodatkowa nazwa w j. niem. Zülz) – to miasto w woj. opolskim, w powiecie prudnickim.
Notgeld o nominale 50 pfennigów z Białej.
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Biała (dodatkowa nazwa w j. niem. Zülz) – to miasto w woj. opolskim, w powiecie prudnickim.
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Biała (dodatkowa nazwa w j. niem. Zülz) – to miasto w woj. opolskim, w powiecie prudnickim.
Biała na litografii - panorama miasta, ratusz, zamek Prószkowskich, cukrownię oraz dworzec
Panorama Białej ok. 1925
Autor:
Ralf Lotys
pudelek.pl
MOs810, Licencja: CC BY-SA 3.0Collage of views of Biała
Autor: Internet Archive Book Images, Licencja: No restrictions
Title: Der Tropenpflanzer; zeitschrift für tropische landwirtschaft
Identifier: dertropenpflanze03berl (find matches)
Year: [1] (s)
Authors:
Subjects: Tropical plants; Tropical crops
Publisher: Berlin
Contributing Library: New York Botanical Garden, LuEsther T. Mertz Library
Digitizing Sponsor: The LuEsther T Mertz Library, the New York Botanical Garden
View Book Page: Book Viewer
About This Book: Catalog Entry
View All Images: All Images From Book
Click here to view book online to see this illustration in context in a browseable online version of this book.
Text Appearing Before Image:
I Deutsches Holonialbaus Bruno Antelmann Hoflieferant Sr. K. Holieit des Gross- lierzogs von Mecklenburg-Schwerin. Hauptgeseliäftu.Versaiul-Aljtli. C. Jerusalemerstr. 28, Fernspr. I, 937 und la, 5680. Zweiggeseliäft W. Schillstr. 16, Fernspr. IX, 7244. 300 Yerkaulsstelleu iu Dentschlaud. â Xeue Averden gesuj-ht. â n: de 4) â â ⢠Usaiii1)aru-Kairee ⢠ist billiger geworden. Das Pfund geröstet Mk. 1,â 1,40 bis 1,80. 1,20, Schokoladensacbeu für das Osterfest. Deutsches Salat- und Speise-Oel aus Erdnüssen unserer Kolonien. Ständiger Verhraucli in den Kaiser- lichen Hofküchen. Zigarren, Kiautschou - Zigaretten. AVolillahrts - Lottei-ie für die deutschen Kolonien. Lou.se der H. Ziehung (Ziehung im April) äM.3.30(Porto u. Liste 30Pf. extra) liegen zur Abgabe bereit. Arthur Koppel Tabrik von f eldbaliiieu für die Kolonieeu. Ceutralhaus: Berlin NW.7, Dorotheenstrasse 32.
Text Appearing After Image:
Elektrische Feldbahn in der Zuckerfabrik Zülz Oberschlesien.
Note About Images
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Biała (dodatkowa nazwa w j. niem. Zülz) – to miasto w woj. opolskim, w powiecie prudnickim.
Panorama Białej z XVI wieku
Autor: Smrk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Biała Prudnicka 19.11.2021
Panorama Białej
Autor: Wlodek k1, Licencja: CC BY 3.0
Biała, ulica Koraszewskiego 1 - boisko sportowe.
Autor: Smrk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Biała Prudnicka 19.11.2021
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map gmina Biała, Poland.
Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, s. 10
Autor: Tygodnik Prudnicki, Licencja: CC BY 4.0
Zakład produkcyjny Ustronianki w Białej Prudnickiej
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Biała (dodatkowa nazwa w j. niem. Zülz) – to miasto w woj. opolskim, w powiecie prudnickim.
Autor: user Equadus (inactive global account), Licencja: CC BY-SA 3.0
Ten plik został załadowany za pomocą narzędzia Commonist.