Biała odmiana człowieka

Dziewczynka reprezentująca białą rasę człowieka

Biała rasa człowieka (europeidzi^[1]) – jedna z grup wydzielanych w podziałach antropologicznych gatunku ludzkiego. Po raz pierwszy podziału na rasy, w którym kryterium był kolor skóry, dokonał Georges Cuvier w roku 1812^[2]. Podział na trzy rasy, nazywane także rasami głównymi jest jedną z klasyfikacji rasowych. Rasa biała obejmuje ludzi przystosowanych do klimatu umiarkowanego o małym nasłonecznieniu. Pierwotnie tereny zamieszkiwane przez rasę białą były w większości pokryte lasami. Tułów proporcjonalny do długości kończyn oraz mała ilość pigmentu w skórze ułatwiająca syntezę witaminy D uznawane są za przystosowania do warunków środowiska w naturalnym miejscu występowania rasy białej^[3].

Współcześnie część badaczy uważa, że pojęcie rasy w odniesieniu do człowieka nie ma uzasadnienia naukowego. Pogląd ten uzasadniany bywa badaniami antropologicznymi wskazującymi, że gatunek Homo sapiens jest monotypowy (cfr. badania dr Spencer Wells oraz dr Cheik Anta Diop). Według badań z 2003 roku pośród polskich antropologów, 25% z nich odrzuca pojęcie rasy^[4].

Klasyfikacje

Naturalne rude włosy przedstawiciela rasy białej

Klasyfikacja zaproponowana przez Cuviera została wykorzystana przez kolejnych naukowców. W roku 1947 E.A. Hooton^[5] zaproponował podział ludzkości na trzy rasy główne, które podzielił dalej na podrasy zasadnicze, podrasy złożone i typy mieszane. Do podras rasy głównej białej Hooton zaliczył:

Podrasy zasadnicze

• Śródziemnomorska:
  • Typ morfologiczny górnopaleolityczny.
  • Typ morfologiczny irańsko-wyżynny.
  • Typ morfologiczny klasyczny śródziemnomorski.
• Alpejska.
• Ajnoska.
• Celtycka.
• Nordyczna.
• Wschodniobałtycka.

Podrasy złożone

• Armenoidalna.
• Dynarska.

Typy mieszane podras zasadniczych

• Nordyczno-alpejski.
• Nordyczno-śródziemnomorski.

Klasyfikacja z wyróżnieniem trzech podstawowych ras została stworzona również w ramach polskiej szkoły antropologicznej przez Jana Czekanowskiego. Klasyfikacja ta została skrytykowana przez antropologów będących zwolennikami populacyjnej koncepcji rozumienia rasy^[2].

Białą rasę [Ripley] dzielono na rasy nordycką, alpejską i śródziemnomorską. W ujęciu polskiej szkoły antropologicznej według Czekanowskiego [1934] była jeszcze rasa armenoidalna, a alpejska zwana była laponoidalną. W późniejszym ujęciu według Michalskiego [1955] dodano rasy kromanionoidalną, berberyjską, orientalną i ajnuidalną^[6]. Pierwotnie występować miała na obszarze całej Europy, północnej Afryki oraz południowo-zachodniej Azji, ale wraz z rozwojem cywilizacji przedstawiciele rasy białej osiedlali się na nowych terenach.

Antropolodzy do rasy białej zaliczali też zazwyczaj populacje zamieszkujące Indie, Cejlon, a także niekiedy Ajnów – ludność z północnej Japonii i Sachalinu. Pewne cechy rasy białej wykazywać mieli też mieszkańcy Polinezji.

Charakterystyka

Według tych teorii, przedstawiciele rasy białej człowieka charakteryzują się następującymi cechami antropologicznymi:

• Skóra jasna różnych odcieni.
• Oczy różne, lecz często jasne.
• Włosy faliste lub proste, często jasne.
• Brak fałdy nakątnej.
• Twarz ortognatyczna.
• Nos wąski, wystający.
• Silne owłosienie ciała.
• Wysoki wzrost.
• Mała zawartość melaniny.

Przedstawiciele rasy białej, krzyżując się z osobami innych ras, dawać mieli początek osobnikom ras mieszanych, określanych mianami:

• Metysów – tj. mieszańców odmiany białej z odmianą żółtą (zwłaszcza Indianami).
• Mulatów – tj. mieszańców odmiany białej z odmianą czarną.

Zobacz też

• rasa
• leucyzm

Przypisy