Białcz (województwo wielkopolskie)

Białcz

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	międzychodzki
Gmina	Chrzypsko Wielkie
Liczba ludności (2003)	274
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	64-412[1]
Tablice rejestracyjne	PMI
SIMC	0581155
Położenie na mapie gminy Chrzypsko Wielkie Białcz
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Białcz
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Białcz
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego Białcz
52°37′29″N 16°11′39″E/52,624722 16,194167

Białcz – niewielka wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Chrzypsko Wielkie^[2][3].

Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Białcz jest wsią szlachecką. Od Chrzypska Wielkiego jest około 2 kilometry. Według danych z 1999 roku wieś zamieszkiwana była przez 274 mieszkańców. W wielu dokumentach wieś ta występowała pod różnymi nazwami. I tak na przykład w 1393 roku jako Balcze, w 1401 jako Balcz, w 1404 jako Balczwo, 1409 jako Byalcz, w 1416 jako Bylcz, aż wreszcie w 1435 jako Byalecz. Metryka Białcza sięga co najmniej XIV wieku. Pierwsza udokumentowana wzmianka o Białczu dotyczy 1393 roku. Mowa w niej o domniemanej właścicielce wsi, niejakiej Gertrudzie z Białcza. W XV wieku właścicielami Białcza byli Kokorzyńscy i Górzyńscy.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej^[5]. Białcz należał do okręgu sierakowskiego tego powiatu i stanowił odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Józef Koszutski^[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 124 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 9 dymów (domostw)^[5].

W XIX wieku Białcz znajdował się we władaniu Kaszutskich. To właśnie dla nich około roku 1880 wzniesiony został istniejący tu dwór. W roku 1889 jego właścicielami stała się rodzina Karczewskich. Od roku 1926 aż końca II wojny światowej właścicielem Białcza był Niemiec – dr Wilhelm Schlinke. Po II wojnie światowej ziemie, które należały do majątku Białcz zostały rozdzielone na drobne działki. Powstała tu Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, a od 1961 roku zarząd nad majątkiem przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Najatrakcyjniejszym miejscem Białcza jest niewątpliwie dwór. Zbudowano go w 1880 roku. Jest to budynek murowany, opatrzony wysokim fundamentem wykonanym z głazów narzutowych. Dwór jest podpiwniczony, pokryty wysokim dwuspadowym dachem. Po wojnie, przed frontem dworu urządzono mały parking, a na zapleczu dobudowano szopę spełniającą rolę budynku gospodarczego. Obecnie dworek jest zamieszkany przez prywatnych lokatorów. Znajdujący się w Białczu zespół folwarczny swój dzisiejszy wygląd otrzymał na przełomie XIX i XX stulecia. Jego powierzchnia nie uległa większym zmianom i wahała się od 470 do 490 ha. Układ przestrzenny Białcza nie ulegał praktycznie większym zmianom. Zaszły jedynie drobne zmiany, natomiast nie zmieniły się wcale granice ani powierzchnia leżącego tu parku.Na uwagę zasługuje znajdujący się na terenie folwarku budynek starej gorzelni. Zbudowano go pod koniec wieku XIX, a rolę gorzelni spełniał aż do roku 1965, kiedy to został przebudowany i przemieniony na magazyn i kuźnię.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• http://www.chrzypsko.pl/index.php?rsl=1&&pid=325