Białek malutki
| Carychium minimum[1] | |
| O. F. Müller, 1774 | |
 Muszla | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| (bez rangi) | Eupulmonata |
| Rodzina | Carychiidae |
| Rodzaj | Carychium |
| Gatunek | białek malutki |
| Zasięg występowania | |
 Kraje Europy, w których stwierdzono występowanie gatunku | |
Białek malutki (Carychium minimum) – gatunek lądowego, wilgociolubnego ślimaka płucodysznego z rodziny (Carychiidae) o eurosyberyjskim zasięgu występowania. Gatunek typowy rodzaju Carychium.
Występowanie
Zasiedla prawie całą Europę, poza jej południowymi, śródziemnomorskimi półwyspami i wyspami. W Turcji jest rzadki. Powyżej 60° N występuje nielicznie, głównie przy brzegach zbiorników. W Szwajcarii spotykany do wysokości 1800 m[2]. Przez długi czas był uznawany za gatunek endemiczny Europy. Od I połowy XX wieku (1912) pojawiały się pojedyncze doniesienia z Ameryki Północnej o stwierdzeniu nowego dla tego kontynentu gatunku introdukowanego, zaobserwowanego w przydomowych ogrodach. Na początku XXI wieku potwierdzono obecność stabilnych populacji w warunkach naturalnych na obszarze północno-wschodnich Stanów Zjednoczonych i Kanady[3].
W Polsce białek malutki występuje pospolicie w miejscach podsiąkających wodą. Zasiedla podmokłe lasy i łąki. Jego siedliskiem są opadłe, butwiejące liście. Spotykany jest na roślinach i kamieniach. Często występuje razem z białkiem wysmukłym (Carychium tridentatum)[4].
Budowa
Muszla jajowato-wrzecionowata o wymiarach 1,6–2,2 × 0,9–1,1 mm. Białek malutki jest nieco mniejszy i mniej smukły od białka wysmukłego. Muszla żywych osobników jest bezbarwna i przejrzysta. Krótko po śmierci ślimaka muszla staje się matowa i biała. Brzeg jej otworu ma zgrubiałą wargę, 3 zęby oraz spiralny fałd wokół wrzeciona. Brak wieczka. Czułki są krótkie, stożkowate. Na ich nasadzie położone są czarne oczy ślimaka[2][4].
Biologia
Białek malutki może przetrwać długie okresy zalania wodą[2]. Dorosłe oddychają wówczas całą powierzchnią ciała. Jama płaszczowa młodych przekształca się w płuco na późniejszym etapie rozwoju[4].
Dojrzałość płciową osiąga po około 30 dniach. W sprzyjających warunkach, przy odpowiedniej temperaturze i wilgotności oraz dostępności pokarmu, może się rozmnażać przez cały rok[5]. Jaja tego gatunku są relatywnie duże (0,4 mm średnicy) w porównaniu z rozmiarami ślimaka.
Występująca u tego gatunku afalia jest przejawem silnie wyrażonej protandrii – osobnik rozpoczyna aktywność płciową jako samiec, a po kopulacji przechodzi w fazę żeńską, następuje redukcja prącia[5].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Carychium minimum, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c F. Welter-Schultes: Species summary for Carychium minimum. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2010. [dostęp 2012-06-03]. (ang.).
- ↑ A. M. Weigand, A. Jochum. Mollusca, Gastropoda, Ellobioidea, Carychium minimum O.F. Müller, 1774: Filling gaps. New population record for the State of New York, Northeastern United States. „Check List”. 6 (4), s. 517–518, 2010. (ang.).(pdf)
- ↑ a b c Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 385. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ a b Beata Pokryszko: Podgromada: płucodyszne – Pulmonata. W: Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 493–500. ISBN 978-83-01-16108-8.
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Europe_countries.svg: User:Tintazul
- derivative work: Tom Meijer (talk)
'Carychium minimum', land snail species: presence in European countries based upon data from:
[1]Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Short-toothed Herald Snail; Length 0.16 cm; Originating from Rappenwörth, Karlsruhe, Germany 49°0′1.64″N 8°18′43.02″E / 49.0004556°N 8.31195°E; Shell of own collection, therefore not geocoded.
Dorsal, lateral (right side), ventral, back, and front view.