Biały śpiew

Kapela ze Wsi Warszawa - śpiewokrzyk

Biały śpiew – specyficzny rodzaj śpiewu, zwany także śpiewokrzykiem (biały głos) – technika wokalna typowa dla muzyki ludowej.

Charakterystyka

Kładzie szczególny nacisk na natężenie dźwięku i przenikliwość. Przy nauce, podobnie jak przy technice bel canto, dąży się do maksymalnego wykorzystania naturalnych rezonatorów ciała (z akcentem na rejestr nosowy i czołowy). Tzw. "jasność" i natężenie głosu jest tu nadrzędna względem starannej kontroli nad barwą i artykulacją. Wynika to z ludowego charakteru techniki, nauczanej najczęściej amatorsko i odpowiadającej potrzebom wykonawstwa w sytuacjach typowych dla życia wsi (otwarte przestrzenie bądź zatłoczone i gwarne pomieszczenia).

Jest w zasadzie wykorzystaniem techniki krzyku do wydobywania melodii^[1], co można usłyszeć np. w utworach Kapeli ze wsi Warszawa^[2]. Powietrze wypychane powoli przez przeponę wydobywa się przez maksymalnie otwarte gardło. Wykorzystywane są wszelkie dostępne rezonatory, czyli chrząstki krtaniowe, niektóre kości oraz jamy powietrzne w obrębie głowy i gardła.

Śpiew biały jest typowy dla muzyki ludowej, nie nauczany w szkołach muzycznych, chociaż istnieją stowarzyszenia (często nieformalne) uczące białego śpiewu^[3][4]. Spotykamy go w muzyce folklorystycznej wielu zakątków świata. Biały śpiew występował w Polsce, Ukrainie, Białorusi, Bułgarii. Obecnie można zaobserwować powrót do śpiewu białego jako elementu muzyki folkowej, ale także jako spontanicznej formy ekspresji. Współcześnie organizowane są warsztaty śpiewu otwartym głosem^[5][6]. Upowszechnianiem śpiewu białego zajmuje się m.in. Fundacja OVO dla Kultury i Edukacji poprzez prowadzone warsztaty śpiewu białego^[7].

Różnice

Biały śpiew bywa mylony ze śpiewem gardłowym. Oba rodzaje śpiewu można zaliczyć do śpiewu archaicznego, śpiew gardłowy jest jednak typowy dla Azji, zwłaszcza Mongolii i Tuwy, gdzie znany jest m.in. pod nazwą chöömej. Śpiew gardłowy różni się od śpiewu białego i pod względem techniki (wydobywany jest z zaciśniętego gardła) i pod względem brzmienia. Śpiew gardłowy jest często utożsamiany ze śpiewem alikwotowym, czyli takim, w którym różne składowe harmoniczne głosu słyszalne są jako oddzielne dźwięki. Daje to niezwykłe wrażenie, iż śpiewający wydobywa z siebie kilka różnych głosów jednocześnie.

Zobacz też

• Dyszkant

Przypisy