Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Ilustracja
Budynek, w którym mieści się Biblioteka
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Dewajtis 5
01-815 Warszawa

Dyrektor

mgr Tomasz Winiarski

Data założenia

1954

Siglum

WA 392[1]

Wielkość zbiorów

449 850 wol.

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego”
Ziemia52°17′41,892″N 20°57′41,544″E/52,294970 20,961540
Strona internetowa

Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (BG UKSW) – jedna z najzasobniejszych bibliotek w Polsce w zakresie szeroko pojętych nauk kościelnych. Została założona wraz z Akademią Teologii Katolickiej w 1954 roku. Jest ogólnouczelnianą jednostką organizacyjną i wraz z bibliotekami specjalistycznymi tworzy system biblioteczno-informacyjny działający na dwóch kampusach uniwersyteckich – przy ul. Dewajtis i Wóycickiego[2]. Biblioteka Główna znajduje się w otoczonym Lasem Bielańskim kompleksie budynków uniwersyteckich w Kampusie Dewajtis. Od 2016 r. posiada również Filię w Kampusie Wóycickiego[3]. Zbiory BG UKSW liczą ponad prawie pół miliona woluminów i od 1993 roku katalogowane są komputerowo. W 2015 roku Biblioteka podjęła współpracę z Narodowym Uniwersalnym Katalogiem Centralnym (NUKAT). Od września 2016 roku Biblioteka działa w zintegrowanym systemie bibliotecznym KOHA. BG UKSW jest członkiem założycielem Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides”.

Historia

Czytelnia Główna przy ul. Dewajtis
Widok na wysoką, półokrągłą ladę Wypożyczalni BG na Dewajtis.
Wypożyczalnia przy ul. Dewajtis
  1. ↑ Biblioteka Narodowa, Wykaz siglów bibliotek uczestniczących w centralnych katalogach Biblioteki Narodowej, 2001 [dostęp 2019-05-23].
  2. ↑ Przetacka 2016 ↓.
  3. ↑ Zarządzenie Nr 84/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2016 r. zmieniające Zarządzenie Nr 35/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie Regulaminu systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Monitor UKSW, 22 grudnia 2016 [dostęp 2017-08-11].
Czytelnia Czasopism Bieżących przy ul. Dewajtis
Na środku owalny, drewniany stół z kilkunastoma krzesłami. W tle regały z książkami i godło Polski. Zielona wykładzina na podłodze.
Czytelnia Filii przy ul. Wóycickiego

Biblioteka rozpoczęła swoją działalność 3 listopada 1954 roku jako Biblioteka Główna Akademii Teologii Katolickiej. Podstawą i na długie lata filarem księgozbioru stały się zbiory katedr i zakładów Wydziałów Teologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego. Na początku 1955 roku wraz z zakupionymi przez Bibliotekę pozycjami księgozbiór liczył 30 tys. woluminów.

Początki działalności Biblioteki były bardzo trudne. Skromne warunki lokalowe w poklasztornych obiektach na warszawskich Bielanach oraz zbyt mała liczba pracowników utrudniały jej funkcjonowanie. Zbiory były rozlokowane w różnych częściach gmachu, w różnych salach i na korytarzach, co znacznie utrudniało dostęp do nich. W marcu 1955 roku oddano do dyspozycji środowiska akademickiego czytelnię główną, gdzie udostępniano zbiory podręczne[1]. W dniu 1 października 1955 roku pierwszy rektor ATK, ks. prof. dr hab. Jan Czuj, zatwierdził statut biblioteki, a 1 grudnia 1955 roku – regulaminy[2]. Wzorem struktur bibliotek szkół wyższych utworzono działy: gromadzenia i opracowania druków zwartych oraz czasopism, magazyn oraz dział udostępniania z czytelnią główną, czytelnią czasopism i wypożyczalnią.

Od samego początku, staraniem władz i pracowników gromadzono współczesną literaturę naukową z położeniem nacisku na teologię, prawo kanoniczne, filozofię chrześcijańską i nauki historyczno-społeczne. Przejęcie przez Bibliotekę Główną księgozbiorów zakładowych w 1966 r.[3], podjęcie współpracy z polskimi i zagranicznymi bibliotekami, ośrodkami naukowymi i badawczymi, systematyczne zakupy oraz liczne dary doprowadziły do dość szybkiego wzbogacania zbiorów. Na początku lat 70. księgozbiór BG UKSW wynosił ok. 90 tys. wol.[4], w 1982 roku wzrósł do 153 tys., w 1990 r. liczył prawie 200 tys.[5], zaś w 2003 r. wynosił już 265 tys. woluminów[6].

Biblioteka Główna harmonijnie rozwijała się wraz z powstawaniem nowych kierunków na Uczelni. Jako pierwsza powstała biblioteka zakładowa przy Instytucie Studiów nad Rodziną. Następnie założono biblioteki dla wydziałów: Wydziału Nauk Humanistycznych, Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych, Wydziału Nauk Pedagogicznych oraz Wydziału Prawa i Administracji. Również Biblioteka Główna poszerzała swój księgozbiór dostosowując go do profilu nowo powstałych wydziałów i kierunków.

W trosce o stan księgozbiorów nawiązano współpracę z innymi ośrodkami naukowymi i uczelniami, np. Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w ramach prac dyplomowych i naukowych przeprowadzano konserwację inkunabułów i starych druków.

Lata 90. to początek informatyzacji Biblioteki Głównej. W latach 1993–1996 Biblioteka została skomputeryzowana i rozpoczęła tworzenie elektronicznego katalogu druków zwartych oraz starych druków w programie MAK. W 1995 roku stała się, wraz z Biblioteką Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz z Biblioteką Metropolitarnego Seminarium Duchownego w Warszawie, współzałożycielem Federacji Bibliotek Kościelnych „FIDES”, której jednym z zasadniczych celów jest komputeryzacja prac bibliotecznych. W 1997 roku Biblioteka uzyskała dostęp do Internetu i utworzyła własną stronę www.

W 1999 roku Akademię Teologii Katolickiej przekształcono w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Bibliotekę Główną przeniesiono do nowo oddanego budynku dydaktycznego.

Zbiory

Biblioteka Główna UKSW gromadzi, przechowuje i udostępnia literaturę o charakterze uniwersalnym, z przewagą piśmiennictwa z zakresu nauk humanistycznych, teologicznych, społecznych, prawnych oraz od pocz. XXI w. nauk ścisłych: matematycznych, fizycznych, chemicznych, biologicznych i medycznych.

Zbiory BG UKSW liczą:

  • książek – 283 869 wol. (w tym 39 509 wol. zbiorów specjalnych: 29 369 rękopisów, 944 starych druków, 2270 druków muzycznych i 982 dokumentów kartograficznych)
  • czasopism – 126 472 wol. (stan z dnia 31 grudnia 2018)[7].

Wśród kolekcji starych druków na uwagę zasługuje w szczególności Biblia Sacra utriusque Testamenti z roku 1530 z Norymbergi. To łacińskie wydanie Wulgaty wyszło w okresie, kiedy ukazał się już niemiecki przekład Nowego Testamentu autorstwa Marcina Lutra. Zostało ono ozdobione pięknymi drzeworytami przypisywanymi Albrechtowi Dürerowi.

Biblioteka w swoich zbiorach posiada również księgozbiory po wielu zmarłych profesorach, m.in. Witoldzie Tylochu, ks. Januszu Stanisławie Pasierbie, Czesławie Zgorzelskim, Andrzeju Ciechanowieckim i Lotharze Ruppercie, a także Księgozbiór Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Biblioteka zabezpiecza najcenniejsze pozycje sukcesywnie poddając je konserwacji i digitalizacji. Od 2016 roku kopie cyfrowe są zamieszczane w Księgozbiorze Wirtualnym Federacji „FIDES” oraz Polonie.

Biblioteka Główna dysponuje 1580 m² powierzchni użytkowej. Swoje zbiory udostępnia na miejscu wszystkim zainteresowanym w trzech czytelniach: Czytelni Głównej i Czytelni Czasopism Bieżących przy ul. Dewajtis oraz w Czytelni Filii przy ul. Wóycickiego. Biblioteka oferuje łącznie ponad 100 miejsc dla czytelników. Prawo do wypożyczania na zewnątrz mają studenci, doktoranci i pracownicy UKSW. Do dyspozycji czytelników przeznaczono ponad 30 stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu i do kilkudziesięciu elektronicznych baz danych oraz bezpłatny, samoobsługowy skaner A3 znajdujący się w Czytelni Głównej. Od 2016 roku BG UKSW należy do systemu Cyfrowej Wypożyczalni Publikacji Naukowych Academica[8].

Struktura

  • Dział Informacji Naukowej i Transferu Wiedzy
  • Dział Udostępniania i Przechowywania Zbiorów
  • Dział Gromadzenia i Selekcji Zbiorów
  • Dział Opracowania Zbiorów
  • Filia Biblioteki Głównej na Wóycickiego

System biblioteczno-informacyjny UKSW

Systemem biblioteczno-informacyjnym UKSW kieruje dyrektor Biblioteki Głównej. Jego podstawą jest Biblioteka Główna, oprócz której w skład systemu wchodzą cztery biblioteki specjalistyczne:

Zlikwidowane biblioteki, które wchodziły w skład systemu: Biblioteka Wydziału Studiów nad Rodziną – zlikwidowana z początkiem 2017 r.[9]; Biblioteka Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych – zlikwidowana w 1.10.2019 r.[10]

Kierownicy i dyrektorzy

Kierownicy

  1. 1954–1956 – mgr Barbara Wilejszyc
  2. 1956–1961 – ks. mgr Czesław Borawski
  3. 1962–1966 – ks. dr Aleksander Grabowski

Dyrektorzy

  1. 1966–1971 – ks. dr Mirosław Szegda
  2. 1971–1980 – ks. dr Czesław Baran OFM Conv
  3. 1980–1983 – mgr Andrzej Dziubecki
  4. 1983–1991 – mgr Andrzej Dubec (p.o.)
  5. 1991–2013 – mgr Piotr Latawiec
  6. 2013–2018 – dr hab. Katarzyna Materska prof. UKSW
  7. od 2018 – mgr Tomasz Winiarski

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Baran i Murawiec 1976 ↓, s. 409.
  2. ↑ Baran i Murawiec 1976 ↓, s. 401.
  3. ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 28.
  4. ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 44.
  5. ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 57.
  6. ↑ Sprawozdanie Rektora UKSW... 2004 ↓, s. 84.
  7. ↑ Sprawozdanie z działalności Biblioteki Głównej UKSW dla za rok 2017.[1]
  8. ↑ Instytucje partnerskie systemu Academica [dostęp 2019-10-15].
  9. ↑ Zarządzenie Nr 82/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie likwidacji Biblioteki Wydziału Studiów nad Rodziną, Monitor UKSW, 15 grudnia 2016 [dostęp 2017-08-11].
  10. ↑ Zarządzenie Nr 44/2019 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 30 września 2019 r. w sprawie likwidacji Biblioteki Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych., Monitor UKSW, 15 września 2019 [dostęp 2019-10-15].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Czytelnia FiliaBGUKSW.jpg
Autor: Agnieszka Uziębło, Licencja: CC BY-SA 4.0
Czytelnia Filii Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Wypozyczalnia UKSW.jpg
Autor: Agnieszka Uziębło, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wypożyczalnia Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie