Biblioteka Książąt Czartoryskich

Biblioteka Książąt Czartoryskich

Gmach Biblioteki Książąt Czartoryskich
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Adres	ul. św. Marka 17
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Biblioteka Książąt Czartoryskich
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Biblioteka Książąt Czartoryskich
Położenie na mapie województwa małopolskiego Biblioteka Książąt Czartoryskich
Położenie na mapie Krakowa Biblioteka Książąt Czartoryskich
50°03′49,60″N 19°56′22,50″E/50,063778 19,939583

Biblioteka Książąt Czartoryskich – polska biblioteka fundacyjna powstała z inicjatywy książąt Adama Kazimierza Czartoryskiego i Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej. Księgozbiór biblioteki, mieszczącej się w pałacu Czartoryskich w Puławach, został wzbogacony o bibliotekę Tadeusza Czackiego, która obejmowała archiwa po królu Stanisławie Auguście Poniatowskim.

W Bibliotece Książąt Czartoryskich przechowywane są głównie zbiory przekazane przez Fundację Książąt Czartoryskich, opiekę nad zbiorami sprawuje Muzeum Narodowe w Krakowie^[1].

Historia

Wejście do biblioteki.

Do 1830 w bibliotece zgromadzono około 70 000 druków i 3000 rękopisów. Po upadku powstania listopadowego i konfiskacie majątku zbiory uległy rozproszeniu i były przechowywane w Kórniku, Sieniawie i Paryżu. Ponownego scalenia zbiorów dokonał syn Adama Jerzego – książę Władysław, który w 1874 r. ulokował je w oddanym na ten cel przez władze Krakowa byłym Arsenale Miejskim.

W okresie II wojny światowej, biblioteka została formalnie zamknięta przez okupanta. Polscy uczeni i badacze, w tajemnicy, nadal korzystali z jej zbiorów. Biblioteka została częściowo rozkradziona przez Niemców, jednak po wojnie udało się odzyskać większość zbiorów. Od 1961 r. księgozbiór znajduje się w specjalnie wybudowanej na ten cel kamienicy przy ul. św. Marka 17 w Krakowie. W roku 1971 Biblioteka Czartoryskich uzyskała status biblioteki naukowej.

W księgozbiorze biblioteki znajdują się zabytki piśmiennictwa od X do XX wieku z wielu dziedzin, między innymi: historii sztuki, historii nauki, wojskowości i literatury. Biblioteka liczy 224 576 druków, w tym 333 inkunabułów i 70 009 druków wydanych przed rokiem 1800 oraz 13 552 rękopisów.

Zbiory biblioteki obejmują m.in. 200 średniowiecznych rękopisów (w tym autograf Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego Jana Długosza, oraz 80 iluminowanych rękopisów (w tym Złoty kodeks pułtuski, Kodeks wizygocki, Księga turniejowa, Pontyfikał Erazma Ciołka) a także autografy listów znanych postaci np. Mikołaja Kopernika, Ludwiga van Beethovena, Marcina Lutra, Adama Mickiewicza, Georga Byrona, pierwszych prezydentów USA, a ponadto akt hołdu pruskiego^[2].

Biblioteka jest podzielona na „Dział Druków i Kartografii” i „Dział Rękopisów i Archiwum”. Biblioteka udostępnia swe zbiory tylko na miejscu i prowadzi katalog on-line.

29 grudnia 2016 roku Fundacja Książąt Czartoryskich podpisała umowę o przekazaniu Skarbowi Państwa całej kolekcji Czartoryskich (w tym bibliotekę) oraz nieruchomości w Krakowie za kwotę 450 mln złotych^[3].

Galeria

Zobacz też

• Budynek Biblioteki Czartoryskich w Krakowie
• Muzeum Książąt Czartoryskich

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Biblioteka na stronach Fundacji Książąt Czartoryskich
• Biblioteka na stronach Muzeum Narodowego w Krakowie
• Nowy katalog on-line
• Stary katalog on-line
• Biblioteka Cyfrowa Muzeum Narodowego w Krakowie
• Rękopisy i starodruki Biblioteki Czartoryskich – wersja cyfrowa w serwisie Polona