Biblioteka Narodowa Parlamentu Gruzji

Biblioteka Narodowa Parlamentu Gruzji
საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა
Ilustracja
Państwo

 Gruzja

Miejscowość

Tbilisi

Adres

Gudiaszwili 3

Data założenia

1846

Położenie na mapie Gruzji
Mapa konturowa Gruzji, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Biblioteka Narodowa Parlamentu Gruzji”
Ziemia41°42′00″N 44°48′00″E/41,700000 44,800000

Biblioteka Narodowa Parlamentu Gruzji[1] (gruz. საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, Sakartwelos Parlamentis Erownuli Biblioteka) – biblioteka narodowa Gruzji w Tbilisi.

Historia

W 1846 roku powstała Biblioteka Publiczna Tbilisi, założona przez Biuro Gubernatora Generalnego. W 1848 roku biblioteka otrzymała zbiory Towarzystwa Szerzenia Umiejętności Czytania wśród Gruzinów założonego przez Dimitriego Kipianiego. W 1859 roku zbiory biblioteki liczyły 13 260 woluminów w dziewiętnastu językach. W 1851 roku z powodu powiększania się zbiorów zbudowano nowy budynek. W 1852 roku biblioteka otrzymała prawo do otrzymania dwóch bezpłatnych kopii wszystkich publikacji drukowanych na Kaukazie. W 1868 roku połączono Bibliotekę Publiczną w Tbilisi z Muzeum Kaukazu, a w 1913 zmieniono nazwę na Biblioteka Naukowa Muzeum Kaukazu[2].

W 1923 roku nastąpiła kolejna zmiana nazwy na Państwowa Biblioteka Publiczna Gruzji. W 1937 roku do biblioteki zostały przekazane zbiory Towarzystwa Upowszechniania Umiejętności Literackich, które funkcjonowało w latach 1880–1927, a kolekcja ta stała się podstawą zbiorów narodowych biblioteki[2].

W 1955 roku nastąpiła kolejna zmiana nazwy na Państwowa Biblioteka Republiki, a od 1990 roku na Biblioteka Narodowa Gruzji. 25 grudnia 1996 roku stała się Biblioteką Narodową Parlamentu Gruzji[2].

Od 1931 roku biblioteka mieści się w budynku dawnego banku nieruchomości ziemskich. Współcześnie jest to jeden z pięciu budynków, w których mieści się biblioteka[3].

W 2014 roku Gruzja uchwaliła prawo o egzemplarzu obowiązkowym. Zgodnie z nim każdy wydany druk powinien być w 4 egzemplarzach przekazany do bibliotek regionalnych, a Biblioteka Narodowa otrzymała prawo do 3 egzemplarzy[4].

Budynek dawnego banku

Gmach dawnego banku powstał na podstawie projektu opracowanego przez Henryka Hryniewskiego i rosyjskiego architekta Anatolija Kalgina. Wygrali oni konkurs ogłoszony w 1912 roku, którego warunkiem było zaprojektowanie gmachu w stylu gruzińskim[5]. Budowa trwała trzy lata i w 1915 roku budynek oddano do użytku[6], ale bank działał w nim krótko, bo do nacjonalizacji w 1917 roku[5]. Hryniewski, który był profesorem miejscowej Akademii Sztuk Pięknych, zaprojektował dekoracje wnętrz budynku. Można w nich odnaleźć elementy nawiązujące do tradycyjnej kultury gruzińskiej. Budynek obecnej Biblioteki i jej dekoracje miały wpływ na powstanie gruzińskiej szkoły architektoniczno-dekoracyjnej. Stały się bowiem wzorem do naśladowania dla gruzińskich architektów[7]. Według ekspertów budynek ten jest najlepszym przykładem interpretacji narodowego dziedzictwa architektonicznego Gruzji[6].

Biblioteka Polska

W listopadzie 2018 roku w budynku Narodowej Biblioteki Parlamentu Gruzji została otwarta Biblioteka Polska. Otwarcie miało miejsce w 80 rocznicę śmierci Hryniewskiego, który został rozstrzelany w ramach tzw. akcji polskiej przez sowietów[8]. Zbiory umieszczono w budynku głównym nadając Sali Sztuki i Literatury Polskiej imię Henryka Hryniewskiego[8]. Znalazły się tam polonika znajdujące się w zbiorach Biblioteki Narodowej Parlamentu Gruzji oraz księgozbiór związany z Polską i stosunkami polsko-gruzińskimi[9]. Remont sali sfinansowała Ambasada Polska w Gruzji[5].

Biblioteka cyfrowe

W ramach pakietu oprogramowania do budowy i dystrybucji cyfrowych kolekcji bibliotecznych Greenstone, który został opracowany i jest rozpowszechniany we współpracy z UNESCO[10] w Gruzji powstała cyfrowa kolekcja literatury gruzińskiej. Zdigitalizowano i udostępniono utwory wszystkich znanych autorów gruzińskiej literatury klasycznej[11].

W ramach biblioteki cyfrowej Iverieli zostały zdigitalizowane i udostępnione czasopisma, gazety, zdjęcia i rzadkich wydania pochodzące ze zbiorów Biblioteki Narodowej Parlamentu Gruzji[11].

Muzeum Książki

W listopadzie 2017 roku w bibliotece zostało otwarte Muzeum Książki, w którym umieszczono stałą wystawę rzadkich książek. W jednej sali jest pokazywana kolekcja najstarszych druków gruzińskich, w tym słownik gruzińsko-włoski z 1629 roku wydany w Rzymie. W drugiej sali umieszczono egzemplarze Rycerza w tygrysiej skórze wraz z przekładami na języki obce. W kolejnej sali zrekonstruowano gabinet Ilii Czawczawadze wraz z biblioteczką, a w kolejnej pokazano zbiory francuskiego orientalisty Marie-Félicité Brosseta[12].

Przypisy

  1. ↑ Wizyta polskiej delegacji i inauguracja Instytutu Polskiego w Tbilisi, Studium Europy Wschodniej UW, 13 listopada 2018 [dostęp 2019-06-23].
  2. ↑ a b c The History of National Parliamentary Library of Georgia, nplg.gov.ge [dostęp 2019-06-02].
  3. ↑ Architecture, nplg.gov.ge [dostęp 2019-06-02].
  4. ↑ Piotrowska E. Zając R. M. Biblioteki Gruzji i Armenii – reminiscencje z wyjazdu studyjnego. BiE 2018 nr 13 [dostęp 2019-06-02].
  5. ↑ a b c Тайны старинного тбилисского здания - от хранилища денег до хранилища книг, Sputnik Грузия [dostęp 2019-06-06] (ros.).
  6. ↑ a b Выдающийся художник – жертва тоталитарного режима, ТБИЛИССКАЯ НЕДЕЛЯ, 9 maja 2017 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ros.).
  7. ↑ Polonik, www.polonika.gov.pl [dostęp 2019-06-06].
  8. ↑ a b Otwarcie Instytutu Polskiego w Tbilisi, www.polnisches-institut.at [dostęp 2019-06-06].
  9. ↑ Apel o książki dla Polskiej Biblioteki w Tbilisi - Portal Księgarski, ksiazka.net.pl [dostęp 2019-06-06].
  10. ↑ Factsheet :: Greenstone Digital Library Software, greenstone.org [dostęp 2019-06-02].
  11. ↑ a b Digital Library, nplg.gov.ge [dostęp 2019-06-02].
  12. ↑ Book Museum Opens at Tbilisi National Library, Georgia Today on the Web [dostęp 2019-06-02].

Media użyte na tej stronie

NPLG building, Tbilisi.jpg
Building III, National Parliamentary Library of Georgia in Gudiashvili St., Tbilisi. The building is built in 1910