Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu

Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu
‏دار الكتب والوثائق القومية‎
Ilustracja
Gmach Biblioteki w Bab al-Chalk
Państwo Egipt
MiejscowośćKair
DyrektorAbdel Nasser Hassan Mohammed Shaaban[1]
Data założenia1870
Wielkość zbiorów2–4 miliony woluminów
Położenie na mapie Egiptu
Ziemia30°03′59″N 31°13′39″E/30,066389 31,227500
Strona internetowa

Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu (arab. ‏دار الكتب والوثائق القومية‎ Dār al-Kutub wa-al-Waṯāʾiq al-Qawmiyya) – egipska instytucja narodowa łącząca funkcje biblioteki narodowej i archiwum państwowego, której celem jest pozyskiwanie i przechowywanie archiwaliów krajowych. Jest najstarszą i zarazem największą biblioteką państwową w Egipcie[2].

Historia

Pierwsze biblioteki na terenie Egiptu powstały w starożytności: w świątyniach przechowywano kolekcje papirusów, zaś w III w. p.n.e. powstała największa biblioteka świata starożytnego – Biblioteka Aleksandryjska[2]. Po podboju Egiptu przez Arabów w VII w. i islamizacji kraju powstało wiele bibliotek przy meczetach[2]. W X w. utworzono bibliotekę przy meczecie Al-Azhar w Kairze, a w wieku XI bibliotekę publiczną Dar al-Ilm (pol. „Dom Wiedzy”), która była jedną z największych w ówczesnym świecie islamu[2]. W XIX w. zaczęły powstawać drukarnie, co przyczyniło się do zwiększenia dostępności książek i rozwoju bibliotek[2].

W 1870 roku z inicjatywy ówczesnego ministra ds. robót publicznych i edukacji Alego Mubaraka powstała biblioteka narodowa[3][a]. Była to pierwsza tego typu instytucja w świecie arabskim[1]. Mubarak doprowadził do zgromadzenia w jednym miejscu zbiorów z archiwów instytucji państwowych oraz z bibliotek przy meczetach i szkołach[3]. Zapobiegło to dalszemu rozpraszaniu dokumentów historycznych i ich wywozowi za granicę[3]. Początkowo biblioteka mieściła się w pałacu Isma’ila Paszy – wicekróla Egiptu w latach 1863–1879[3]. W 1904 roku została przeniesiona do nowej siedziby w Bab al-Chalk[3][1]. Nazywana była Biblioteką Kedywa, Biblioteką Narodową lub Biblioteką Egipską – od rewolucji w 1952 roku nazywana jest Dar al-Kutub[4].

Od 1956 roku biblioteka wydaje bibliografię narodową[2], a od 1970 roku koncentruje się przede wszystkim na badaniach i konserwacji zbiorów[3]. W 1971 roku biblioteka otrzymała nowoczesny budynek nad Nilem w dzielnicy Bulak, by móc odpowiednio przechowywać swoje zbiory[1].

W 1993 roku dekretem prezydenckim nr 176 utworzono Generalny Urząd ds. Biblioteki Narodowej i Archiwum, w ramach którego działa szereg ośrodków archiwizujących i konserwatorskich[2][1].

Zbiory

Placówka otrzymuje egzemplarz obowiązkowy wszystkich publikacji drukowanych w Egipcie[2]. Wielkość jej zbiorów szacuje się na 2–4 miliony woluminów, z czego nieco ponad 57 tys. to manuskrypty arabskie[4].

W zbiorach placówki znajdują się m.in. dokumenty wpisane na listę UNESCO „Pamięć Świata” (Memory of the World), obejmującą najcenniejsze zabytki światowego piśmiennictwa:

  • zbiór 71 bogato iluminowanych manuskryptów perskich z okresu XIV–XIX w.[5]
  • zbiór 140 manuskryptów z okresu dynastii Mameluków (1250–1517)[6]
  • zbiór 120 dokumentów spisanych na pergaminie poświadczających tytuły własności książąt i sułtanów egipskich z lat 970–1517[7]

Uwagi

  1. ↑ Inne źródła podają rok 1876 jako datę powstania biblioteki[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e About us (ang.). darelkotob.gov.eg. [dostęp 2017-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-20)].
  2. ↑ a b c d e f g h i Ewa Piotrowska. Biblioteki i bibliotekarstwo we współczesnym Egipcie. „Biuletyn EBIB”. 92 (1), 2008. DOI: 1507-7187 (pol.). 
  3. ↑ a b c d e f Robert Wedgeworth: World Encyclopedia of Library and Information Services. American Library Association, 1993, s. 265-267. ISBN 978-0-8389-0609-5. [dostęp 2017-11-19]. (ang.)
  4. ↑ a b Dar Al-Kutub. W: Goldschmidt Jr.: Historical Dictionary of Egypt. Scarecrow Press, 2013, s. 120. ISBN 978-0-8108-8025-2. [dostęp 2017-11-18]. (ang.)
  5. ↑ UNESCO: MEMORY OF THE WORLD REGISTER Persian Illustrated and Illuminated Manuscripts (ang.). [dostęp 2017-11-19].
  6. ↑ UNESCO: MEMORY OF THE WORLD REGISTER The National Library of Egypt’s Collection of Mamluk Qur’an Manuscripts (ang.). [dostęp 2017-11-19].
  7. ↑ UNESCO: MEMORY OF THE WORLD REGISTER Deeds of Sultans and Princes (ang.). [dostęp 2017-11-19].

Media użyte na tej stronie