Biblioteka Polsko-Indyjska

Biblioteka Polsko-Indyjska (ang.: Indian-Polish Library) – seria wydawnicza, założona przez Wandę Dynowską i Maurycego Frydmana w 1944 w Madrasie w Indiach. Istniała do 1971. Celem Biblioteki była szeroko pojęta popularyzacja kultury, literatury, historii i religii Indii w Polsce oraz kultury, literatury i historii polskiej w Indiach.

Działalność wydawnicza

BPI pierwszą swoją publikację wydała pod numerem A-1. Była to książka P. Jordana First to Flight, w której zawarty był opis Kampanii wrześniowej 1939 r. i charakterystyka narodu polskiego.

Pierwszy tom, wydany przez BPI, oznaczony numerem P-1, nosił tytuł Z pielgrzymką hinduską w głąb Himalajów. Dynowska około ¾ swoich zarobków w konsulacie polskim w Bombaju przeznaczała na fundowanie działalności Biblioteki, m.in. na zakup polskich czcionek drukarskich.

W drugiej serii Dynowska opublikowała książki w językach angielskim, hindi i tamilskim, m.in. dokonała wyboru i przekładu na angielski poezji polskiej od Kochanowskiego do współczesności The Scarlett Muse. Redagowała i współtworzyła zbiorową pracę All for Freedom – The Warsaw Epic (1946).

Dynowska była w jednej osobie tłumaczem, korektorem, musiała zdobywać papier i fundusze, walczyć z nieuczciwymi kierownikami drukarń. Przeważnie sama pakowała książki, adresowała i wysyłała po kilka egzemplarzy do indywidualnych odbiorców w Polsce i innych krajach. Zmagała się z wieloma trudnościami związanymi z wydawaniem i rozpowszechnianiem książek. Niekiedy zarabiała drukując książki nie związane z jej seriami.

Biblioteka Polsko-Indyjska rozwijała się przez następne dziesięciolecia w kilku kierunkach tematycznych. Znakomitą większość książek teozoficznych Dynowska tłumaczyła na zamówienie T. Drobnego z USA. Część z uzyskanych tą drogą honorariów przeznaczała na wydawanie dzieł swojego mistrza duchowego Krishnamurtiego.

Szczytowym osiągnięciem pracy literackiej i wydawniczej BPI były kolejne edycje sześciu tomów Antologii Indyjskiej – w tym przypadku Dynowska korzystała z funduszy Indyjskiego Ministerstwa Oświaty.

Od lat 60. XX w. BPI zaczęła popularyzować wiedzę o Tybecie i buddyzmie. W 1962 ukazała się Nauka Buddy Paula Carusa. Książka ta była podstawą do nauczania religii w opowiadaniach młodych uchodźców tybetańskich w Indiach.

W 1965 ukazał się Buddyzm mahajana, a w 1967 tomik pieśni Wianuszek drogocenny o Dharmie Buddy wśród Ptaków - Ludowa Pieśń Tybetańska.

Nakładem BPI ukazały się w polskim tłumaczeniu Dynowskiej: Bhagawad Gita, Tirukkural, Antologia indyjska (początkowo jako Antologia poezji indyjskiej) w sześciu tomach poświęconych sanskrytowi, tamilskiemu, hindi, gudżarati z pismami Gandhiego, marathi i bengali, dalej Nauka Ramany Maharishiego, pisma Krishnamurtiego, Anny Besant, Leadbeatera, Śri Aurobindo, G.S. Arundale’a, Vivekanandy, Claude Bragdona Joga dla Ciebie, czytelniku, P. Carusa Nauka Buddy, R. Tagore Sadhana', C. Dżinaradżadasy i W. Dynowskiej O przyrodzie i sztuce, W. Dynowskiej Wiersze indyjskie, Czy tylko raz żyjemy na ziemi, Indie w walce o wolność oraz Prawo ofiary i nauka serca, a u schyłku życia również dwa zbiory poezji tybetańskiej oraz opis pielgrzymki w głąb Himalajów i Buddyzm mahajana.

Dużo materiału osobistego zawarła Dynowska w Z rozmów ze sobą, w Hinduska bhakti w 1. tomie Antologii indyjskiej jak również tamże w rozprawce Nieco o literaturze sanskryckiej. Wydała też drugą Podstawy hinduskiej kultury. Później równolegle do Antologii Indyjskiej wychodziła w latach 1946-47 Indian-Polish Library, prezentująca czytelnikowi indyjskiemu cenniejsze dzieła polskie w przekładzie na angielski.

Dopiero ok. 1969 Dynowska większość spraw wydawniczych przekazała Frydmanowi.

Podsumowanie

Do przełomu lat 70. i 80. XX w., zanim w Polsce rozpoczęło działalność wydawniczą Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny, książki BPI były jednymi polskimi publikacjami, przedstawiającymi polskiemu czytelnikowi podstawowe dzieła indyjskiej cywilizacji z aktualnym komentarzem.

Przez ponad trzy dziesięciolecia Wanda Dynowska i Maurycy Frydman za pośrednictwem BPI byli najważniejszymi propagatorami kultury, historii, literatury i religii polskiej i indyjskiej w Indiach i Polsce. Są nimi nadal: gdyż nie ma we współczesnej Polsce wielu tłumaczeń podstawowych dla zrozumienia współczesnych Indii tekstów, które oni wydali.

Dotąd Biblioteka Polsko-Indyjska nie doczekała się żadnego naukowego opracowania w Polsce.

Literatura

  • Franciszek Machalski, Antologia indyjska, "Przegląd Orientalistyczny", nr 4/1959, s. 423-425
  • Krzysztof Drygas, Biblioteka Polsko-Indyjska w Madrasie, "Przegląd Humanistyczny" nr 1/1963, s. 174-175

Linki zewnętrzne