Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu

Biblioteka Uniwersytecka
w Toruniu
Ilustracja
Gmach Biblioteki Głównej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Toruń

Adres

Gagarina 13
87-100 Toruń

Dyrektor

dr Krzysztof Nierzwicki

Data założenia

1945

Wielkość zbiorów

1383405 książek (w vol.)
629979 czasopism (w vol.)
489920 jednostek zbiorów specjalnych
396553 e-zasobów[1]

Rodzaje zbiorów

całość polskiej produkcji wydawniczej oraz regionalia Toruniensia, Pomeranica, Baltica, Vilniana, Copernicana, zbiory emigracyjne

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Biblioteka Uniwersyteckaw Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°01′13,25″N 18°34′17,04″E/53,020347 18,571400
Strona internetowa
Biblioteka Główna UMK, widok ogólny - budowa 1970 r.
Biblioteka Główna UMK, widok ogólny filarów pod przyszły gmach - 1969 r.
Wejście do budynku

Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu – główna biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz jedna z największych książnic w Polsce.

Lokalizacja

Biblioteka znajduje się w zachodniej części miasta, w dzielnicy Bielany, przy ul. Gagarina 13.

Siedziba

Charakterystyka

Biblioteka UMK wraz z Biblioteką Medyczną Collegium Medicum (w Bydgoszczy) oraz bibliotekami wydziałowymi i instytutowymi tworzy sieć biblioteczno-informacyjną UMK; powstała w 1945 r., otwarta 10 maja 1947 r. W latach 1945-1947 siedzibą Biblioteki był gmach Towarzystwa Naukowego w Toruniu, w 1947 r. otrzymała samodzielny budynek przy ul. Chopina, a w 1973 r. została przeniesiona do nowego budynku w miasteczku akademickim na Bielanach. Od 1947 r. otrzymuje egzemplarz obowiązkowy. W 2002 r. uhonorowana medalem Bibliotheca Magna Perennisque przyznawanym przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. W 2005 r. powołano do życia Muzeum Uniwersyteckie w Toruniu, które działa w strukturze Biblioteki.

Specjalizacje: regionalia, Toruniensia, Pomeranica, Baltica, Vilniana, Copernicana i zbiory emigracyjne.

Historia

Historia Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu wiąże się ściśle z utworzeniem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obie jednostki zostały powołane do życia dekretem wydanym 24 sierpnia 1945 r. Formalnie utworzona 1 września 1945 r. dzieliła gmach z Książnica Kopernikańską znajdujący się przy ul. Wysokiej. Początkowo biblioteki łączył także jeden dyrektor. Wówczas funkcję tę pełnił dr Stefan Burhardt[2]. By przystosować zbiory Książnicy do potrzeb Uniwersytetu rozbudowano czytelnie główną, w poszczególności dział bibliograficzny. Ponadto utworzono czytelnie profesorską i gabinet sztuki oraz zapoczątkowano dział muzyki i kartografii. Wspólne były też katalogi i wypożyczalnia. Biblioteki prowadziły osobne księgi akcesji, inwentarze oraz miały osobny budżet[3].

Warto wspomnieć, iż przedwojenny dyrektor Książnicy Kopernikańskiej – Zygmunt Mocarski, widział w bibliotece publicznej bibliotekę uniwersytecką i przez całą kadencje przygotowywał ją do tego. Nie zrealizowano także projektu połączenia obu bibliotek opracowanego przez rektora Ludwika Kolankowskiego oraz profesorów Tadeusza Czeżowskiego oraz Karola Koranyego. Nie dokonano również przeniesienia Książnicy Kopernikańskiej do gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej[4].

Gmachy

W latach 1945–1947 biblioteka nie posiadała własnego budynku. Bibliotekarze zajmowali się ratowaniem opuszczonych księgozbiorów. Księgozbiory poniemieckie i zabezpieczone stały się zaczątkiem księgozbioru Biblioteki Uniwersyteckiej oraz podstawą bibliotek zakładowych. Po otrzymaniu własnego budynku przy ul. Chopina 12/18 w styczniu 1947 r. nastąpił intensywny rozwój biblioteki. Gmach otwarto uroczyście 10 maja 1947 r. Pracownicy biblioteki skupili się na opracowaniu powiększającego się księgozbioru. Od 1948 r. książki napływały także w ramach egzemplarza obowiązkowego. Zarysowała się struktura organizacyjna biblioteki[5].

Kolejne lata działalności to zmiany w bibliotece. Jednostka włącza się w popularyzowanie kultury, powołanie do życia oddziału informacyjno – bibliograficznego, opracowywanie bibliografii zalecających katalogów wyborowych, wystaw itp. W 1952 r. zostaje nadana struktura organizacyjna[6]. Następne lata to czas stabilizacji i rozwoju Biblioteki. Jednakże ciągle powiększający się księgozbiór zaczął zapełniać przestrzeń magazynową. Problem rozwiązał się po przeprowadzce w 1973 r. do nowego gmachu na terenie miasteczka akademickiego przy ul. Gagarina 13. Toruń w związku z obchodami rocznicy kopernikańskiej otrzymał zgodę na budowę nowoczesnego kampusu uniwersyteckiego. Bibliotekę zbudowano w samym jego sercu.

Komputeryzacja

W latach 1993–1997 przeprowadzono komputeryzację procesów opracowania i udostępniania zbiorów. Od 2002 r. BU współtworzy katalog centralny polskich bibliotek naukowych i akademickich - NUKAT.

2 grudnia 2005 r. oficjalnie otwarto Kujawsko-Pomorską Bibliotekę Cyfrową. Opisy bibliograficzne dokumentów cyfrowych KPBC można wyszukiwać przez serwis Federacji Bibliotek Cyfrowych. W 2012 r. uruchomiono natomiast repozytorium instytucjonalne UMK, które gromadzi i upowszechnia bieżącą produkcję naukową UMK.

Członkostwo i wyróżnienia

Biblioteka Uniwersytecka jest członkiem Konsorcjum Bibliotek Naukowych Regionu Kujawsko-Pomorskiego oraz Konsorcjum Polskich Bibliotek Cyfrowych.

Biblioteka została uhonorowana medalem „Bibliotheca Magna Perennisque” za wkład w dzieło polskiego bibliotekarstwa[7].

Zbiory

Tydzień bibliotek 8 - 15 maja 2010 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu
Modlitewnik księżnej Doroty, pierwszej żony księcia Albrechta Hohenzollerna z 1536 r. (sygn. Ob.6.II4489)

Biblioteka posiada kolekcje zbiorów specjalnych: rękopisów i starych druków, muzycznych, graficznych, kartograficznych oraz dokumentów życia społecznego.

Wielkość zbiorów (stan na 31.12.2011 r): 1 191 821 książek (w vol.); 574 465 czasopism (w vol.); 467 691 jednostek zbiorów specjalnych (w jednostkach obliczeniowych) w tym:

  • 72 367 rękopisów;
  • 54 945 starych druków;
  • 87 562 druków muzycznych;
  • 9 895 dokumentów kartograficznych;
  • 159 599 dokumentów życia społecznego;
  • 70 805 dokumentów graficznych;
  • 11 141 materiałów audiowizualnych.

Wydawnictwa

W Pracowni Pomorzoznawczej powstają bibliografie: kontynuacja Bibliografii historii Pomorza Wschodniego i Zachodniego, drukowanej każdego roku w Zapiskach Historycznych; Bibliografia miasta Torunia oraz opracowywane wspólnie z Instytutem Herdera w Marburgu Bibliographie zur Geschichte Pommerns i Bibliographie zur Geschichte Ost- und Westpreussens. Biblioteka wydaje serię wydawnictw pod nazwą „Archiwum Emigracji. Źródła i materiały do dziejów emigracji polskiej w XX wieku” Biblioteka wydaje czasopismo - „Archiwum Emigracji”. Studia, szkice dokumenty” oraz szereg katalogów wystaw, opracowań związanych z posiadanymi zbiorami.

Projekty

Biblioteka Uniwersytecka współuczestniczyła w wielu projektach zarówno krajowych, jak i międzynarodowych m.in. EBIB, BIBWEB, KARO, NUKAT, Tempus, Dedicate, Communia, ENRICH, e-LIS, EIFL-OA, a także koordynuje regionalny projekt Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa.

Dyrektorzy

DyrektorzyOkres urzędowania
dr Stefan Burhardt1945–1949
prof. Ludwik Kolankowski1949–1955
dr Edmund Józefowicz1956–1957
dr Maria Puciatowa1955–1973
dr Edmund Józefowicz1973–1974
dr Henryk Łapiński1974–1974
dr Bohdan Ryszewski1974–1986
mgr Stefan Czaja1986–2003
mgr Anna Bogłowska2003–2003
dr hab. Mirosław Supruniuk2004–2010
dr Krzysztof Nierzwickiod 2010

Bibliotekarze uniwersytetu

Zobacz też

Przypisy

  1. Statystyka. Biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. [dostęp 2018-08-10]. (pol.).
  2. Dunajówna, M. Z działalności Książnicy Miejskiej i Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu za 1945r., Przegląd Biblioteczny, 1946, R. 14, s. 116.
  3. Dunajówna, M. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Bibliotekarz, 1946 R. 13, nr 10, s. 210-21.
  4. Puciatowa, M. Biblioteka Główna [w:] Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1945 – 1955, Warszawa, 1957 s. 312 - 313.
  5. Ryszewski, B. Zarys dziejów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu w latach 1945 – 1985 [w:] Studia o działalności i zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Cz. V, Toruń, 1990, s. 9.
  6. Puciatowa, M. Biblioteka Główna [w:] Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1945 – 1955, Warszawa, 1957 s. 314.
  7. O Bibliotece. oficjalna strona. [dostęp 2011-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-23)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Tydzien bibliotek 8 15 maja 2010 w bibliotece uniwersyteckiej w toruniu.ogg
Autor: Edward Renk, Licencja: CC BY 3.0
Koncert Orkiestry Symfonicznej oraz Zespołu Jazzowego ze Szkoły Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Toruniu, który odbył się w ramach Tygodnia Bibliotek 2010. Fragmenty Suity z baletu "Dziadek do orzechów" Piotra Czajkowskiego, muzyka z filmu "Piraci z Karaibów" oraz standardy jazzowe. Montaż i realizacja: Edward Renk. Film jest własnością Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Budowa biblioteki glownej umk torun 1970.jpg
Autor: Bohdan Olechnicki, Licencja: CC BY 3.0
Budowa Biblioteki Głównej UMK, Toruń maj 1970 r. – fot. Bohdan Olechnicki – sygn. f-1583;
Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu
Torun Ksiaznica.jpg
Książnica Kopernikańska w Toruniu
UMK logo 2015.svg
Ta grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Biblioteka glowna UMK widok ogolny filarow pod przyszly gmach torun maj 1969.jpg
Autor: Zygmunt Banach, Licencja: CC BY 3.0
Biblioteka Główna UMK – widok ogólny filarów pod przyszły gmach
SDC14902.JPG
Autor: Zywul, Licencja: CC BY 3.0
Modlitewnik księżnej Doroty, pierwszej żony księcia Albrechta Hohenzollerna z 1536 r. (sygn. Ob.6.II4489)
Biblioteka UMK - Bielany.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Biblioteka UMK - Bieleny