Biblioteka Wilanowska

Biblioteka Wilanowska
Ilustracja
Wygląd Biblioteki Wilanowskiej z ok. 1836 roku
(kopia zaginionej fotografii autorstwa Wincentego Kasprzyckiego, wykonana w 1933 roku przez Lidię Rumianzew)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wilanów

Data założenia

2. poł. XVIII wieku

Wielkość zbiorów

m.in. ok. 40 tys. rękopisów i 34 tys. druków, rycin i litografii

Biblioteka Wilanowska – biblioteka rodowa założona przez braci Ignacego i Stanisława Kostkę Potockich, obecnie w okrojonym stanie znajdująca się w Sali Wilanowskiej Pałacu Krasińskich w Warszawie.

Historia biblioteki

Biblioteka Wilanowska powstała na bazie księgozbioru Ignacego Potockiego. Przez wiele lat była powiększana przez jednego z twórców Konstytucji 3 maja i jego brata. Do 1833 roku zbiory były rozproszone, przechowywano je w Warszawie, Radzyniu, Klementowicach, Olesinie i innych miejscach. Dopiero syn Stanisława Kostki – Aleksander zebrał je i sprowadził do Wilanowa umieszczając w Wielkiej Sali Uczt Jana III na drugim piętrze korpusu głównego w centralnej części pałacu. Wnętrza biblioteki zostały zaprojektowane przez Piotra Aignera a jego wykonawcą był Fryderyk Bauman.

Na zbiory składały się rzadkiej wartości rękopisy, iluminowane starodruki, ryciny, wydawnictwa kartograficzne, numizmaty oraz inne cenne obiekty, między innymi z zakresu literatury, historii, kartografii, architektury i sztuk plastycznych[1]. W latach 1852–1855 zbiory zostały podwojone przez dołączenie do nich zbiorów Stanisława Septyma Potockiego i zakupienie innych kolekcji prywatnych. W 1892 roku pałac a wraz z nim i biblioteka przeszła w ręce rodziny Branickich, która w kolejnych latach systematycznie powiększała zbiory. 15 kwietnia 1932 roku Adam Branicki, aktem notarialnym spisanym w Warszawie ofiarował Państwu polskiemu Bibliotekę Wilanowską, która z kolei została wcielona do zbiorów Biblioteki Narodowej. Biblioteka liczyła wówczas ok. 50 tysięcy tomów i 2204 teki z ok. 15 tysiącami rycin[2].

Najważniejsze dzieła w bibliotece Wilanowskiej

II wojnę światową Biblioteka Wilanowska przetrwała w bardzo okrojonym stanie ale nadal stanowi bogaty i cenny zbiór dzieł: ok. 40 tys. rękopisów, 20 tys. druków, 14 tys. rycin i litografii, 2100 rysunków, 360 albumów i 15 atlasów oraz rękopiśmienne inwentarze i katalogi[3]

  • Psałterz wilanowski z XIII wieku
  • dokumenty Sejmu Czteroletniego
  • XVII wieczne globusy
  • część księgozbioru Jana III Sobieskiego

Literatura przedmiotu

  • Jadwiga Rudnicka Biblioteka Wilanowska. Dwieście lat jej dziejów (1741-1932), Biblioteka Narodowa, Warszawa 1967

Przypisy

  1. ↑ Opis ma wilanow-palac. [dostęp 2015-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-05)].
  2. ↑ opis na wilanow-palac
  3. ↑ Bieńkowska 2005 ↓, s. 345.

Bibliografia

  • Barbara Bieńkowska, Elżbieta Maruszak, Książka na przestrzeni dziejów, Warszawa: wyd. Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej im. Heleny Radlińskiej, 2005, ISBN 83-88581-21-X, OCLC 69448988.

Media użyte na tej stronie