Bielany (Toruń)

Bielany
Część urzędowa Torunia
Ilustracja
Fragment zabudowy wielorodzinnej przy ul. Gagarina
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miasto

Toruń

Data założenia

XVII w.

Populacja (2016)
• liczba ludności


5 793[1]

Strefa numeracyjna

(+48) 56

Kod pocztowy

87-100

Położenie na mapie Torunia
Położenie na mapie
Portal Polska
Fragment zabudowy wielorodzinnej przy ulicy św. Józefa
Fragment ul. Balonowej
Fragment linii tramwajowe na Bielanach, którą otwarto w czerwcu 2014 roku

Bielany (niem. Weißhof) – część urzędowa Torunia zlokalizowana na prawobrzeżu.

Przy podziale miasta dla potrzeb rad okręgów (jednostek pomocniczych gminy), teren Bielan współtworzy okręg „Bydgoskie”[2].

Lokalizacja

Bielany zlokalizowane są w zachodniej części miasta, od zachodu i północy graniczą z Barbarką, od wschodu z Wrzosami i Chełmińskim Przedmieściem, zaś od południa z Bydgoskim Przedmieściem[3].

Ulice

Do głównych ulic przecinających lub stanowiących granice Bielan zaliczyć należy: Gagarina, Fałata, Polną, Reja, Szosę Chełmińską oraz św. Józefa.

Demografia

Liczba ludności Bielan na przestrzeni lat[4][5]:

Historia

Od ok. połowy XVII wieku na Bielanach znajdowało się miejsce straceń przestępców (tzw. Wiesiołki, Galgenberg, Szubieniczne Wzgórze). Obecnie dokładnie w tym miejscu stoi budynek basenu, a grunt pochodzący ze splantowanego wzgórza stanowi podbudowę ulicy św. Józefa, biegnącej częściowo na nasypie. Po 1688 roku Bielany należały do przybyłego z Gdańska D. K. Janitzena, wówczas do Bielan przyłączone zostało Podborowno – folwark należący do Pawła Stranskiego (jego płyta nagrobna, przeniesiona ze zlikwidowanej części cmentarza św. Jerzego znajduje się w kościele pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w dzielnicy Mokre).

Już od końca średniowiecza Bielany były miejscem, z którego wodę pitną czerpał Toruń, w latach 1893-1894 powstała tu nowoczesna stacja wodociągów „Stare Bielany”.

W latach 20. XX wieku na Bielanach zostali osadzeni Redemptoryści, powstała kaplica, następnie zaś około 1960 roku kościół św. Józefa, wchodzący w skład Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W latach 60. XX wieku został oddany do użytku Wojewódzki Szpital Zespolony im. Ludwika Rydygiera.

Nazwa

Nazwa osiedla pochodzi prawdopodobnie od charakteru okolicznych gleb – piasków, Bielany położone są pośród lasów sosnowych porastających wydmy. Istnieje również hipoteza, że nazwa Bielany wywodzi się od istniejących tu niegdyś bielników – blichów, w których bielono wosk i płótno[6].

Osiedla

Historycznie dzielnica podzielona jest na dwie części: część północna (do ulicy Polnej włącznie) to Stare Bielany (Weißhof), część południowa (do ulicy Fałata) to Nowe Bielany (Neu Weißhof). Osiedla na Bielanach to:

  • Osiedle św. Józefa - teren pomiędzy ulicami św. Józefa, Osiedlową, Orzechową i Jesienną. Przylega do obszaru zajmowanego przez Wojewódzki Szpital Zespolony w Toruniu. Zabudowę osiedla stanowią domy jednorodzinne. Na osiedlu nie ma szkoły, jest jedno prywatne przedszkole, z placówek handlowych jedynie niewielkie sklepy[7]
  • Osiedle św. Klemensa - teren graniczący z zespołem budynków kościoła i klasztoru św. Józefa pomiędzy ulicami Grunwaldzką, Źródlaną, Św. Klemensa i Śniadeckiego. Jego zabudowę stanowią domy jednorodzinne. Samo osiedle nie ma przedszkola, szkoły podstawowej i gimnazjum[7]
  • Osiedle Uniwersyteckie - campus[7]
  • Osiedle Fałata[7]
  • Osiedle Łukasiewicza
  • Osiedle Przy Lesie - zgrupowanie czteropiętrowych bloków wielorodzinnych w pobliżu skrzyżowania ulicy Polnej z Szosą Chełmińską[7]
  • Brzezina - teren obejmujący zachodnią część Bielan, graniczący z lotniskiem. Od pozostałych osiedli oddzielony jest terenami leśnymi. Zabudowa osiedla składa się z domków jednorodzinnych oraz z zabudowy szeregowej. Samo osiedle nie ma przedszkola czy szkoły, jedynie niewielkie sklepy[7]

Infrastruktura

Instytucje

Instytucje znajdujące się w dzielnicy Bielany (stan z sierpnia 2016 roku)[8]:

Sport

Inne

Zabytki i atrakcje turystyczne

Na terenie dzielnicy znajduje się kilkanaście zabytków:

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Liczba osób zameldowanych na pobyt stały i czasowy w poszczególnych jednostkach urbanistycznych z podziałem na płeć. Urząd Miasta Torunia, 2016-12-31. [dostęp 2017-01-09]. (pol.).
  2. Toruń - podział na okręgi (jednostki pomocnicze gminy), www.google.com [dostęp 2016-09-18].
  3. Dzielnice i osiedla | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-09-12].
  4. http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Acta_Universitatis_Nicolai_Copernici_Nauki_Humanistyczno_Spoleczne_Historia/Acta_Universitatis_Nicolai_Copernici_Nauki_Humanistyczno_Spoleczne_Historia-r1977-t11_(74)/Acta_Universitatis_Nicolai_Copernici_Nauki_Humanistyczno_Spoleczne_Historia-r1977-t11_(74)-s133-155/Acta_Universitatis_Nicolai_Copernici_Nauki_Humanistyczno_Spoleczne_Historia-r1977-t11_(74)-s133-155.pdf
  5. Wayback Machine, web.archive.org, 10 stycznia 2017 [dostęp 2019-01-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-10].
  6. Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2019-01-11] (pol.).
  7. a b c d e f Toruń Plan Miasta. Toruń: Copernicus, 2007.
  8. Toruń - Spis instytucji. [dostęp 2010-03-11]. (pol.).
  9. Pływalnia ZSMEiE – basen Toruń [dostęp 2016-09-17].
  10. Wojskowi geografowie mają patrona | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-09-15].
  11. Toruń Przewodnik informator. Toruń: Literat, 2007, s. 142. ISBN 978-83-7527-023-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Torowisko na ulicy Sienkiewicza w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Torowisko na ulicy Sienkiewicza w Toruniu
Kościół św. Józefa w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Józefa w Toruniu
Ulica św. Józefa w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica św. Józefa w Toruniu
Torun dwor bielanski.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY 3.0
Toruń, ul. Grunwaldzka 64 - Dwór Bielański, później Prezydentówka, obecnie Hospicjum "Światło" (zabytek nr A/84/687)
Torun - czesci2.svg
Autor: Arvedui89, Licencja: CC BY-SA 3.0
Podział Torunia na części urzędowe.
Centrum Sportowe UMK.JPG
Autor: Tommmek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Centrum Sportowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Torun - czesci Bielany.svg
Autor: Praca własna, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lokalizacja części urzędowej Bielany na planie Torunia
Nowa linia tramwajowa na Bielanach w Toruniu. Otwarta w czerwcu 2014 roku.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowa linia tramwajowa na Bielanach w Toruniu. Otwarta w czerwcu 2014 roku
Wojewódzki szpital na Bielanach w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wojewódzki szpital na Bielanach w Toruniu
Fragment zabudowy wielorodzinnej przy ulicy św. Józefa w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fragment zabudowy wielorodzinnej przy ulicy św. Józefa w Toruniu
Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych TORUN.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych TORUN
Park na Bielanach w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park na Bielanach w Toruniu
Toruńskie Wodociągi.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruńskie Wodociągi
Ulica Balonowa w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ulica Balonowa w Toruniu
Aula UMK w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aula UMK w Toruniu
Torun Bielany wieza cisnien.jpg
Toruń, wieża ciśnień w stacji pomp na Bielanach.
Rektorat UMK w Toruniu1.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rektorat UMK w Toruniu1