Bieliczna
Bieliczna (j. łemkowski Білична) – wyludniona wieś łemkowska w Beskidzie Niskim u stóp Lackowej, której obszar włączono do wsi Izby.
Historia
Bieliczna została lokowana w 1595 roku, przez Iwana Izbiańskiego, przywilejem kardynała Jerzego Radziwiłła, ówczesnego biskupa krakowskiego[1]. Wieś znajdowała się wtedy w powiecie sądeckim w województwie krakowskim. Do 1782 roku wieś wchodziła w skład klucza muszyńskiego biskupów krakowskich, od 1634 roku stanowiąc majątek kościelny parafii w Tyliczu[2].
W 1796 roku w miejscowości wymurowano cerkiew greckokatolicką[3]. W 1928 roku, na fali schizmy tylawskiej, mieszkańcy zaczęli przechodzić na prawosławie, we wsi wybudowano drewnianą cerkiew prawosławną[1]. W 1936 roku w Bielicznej znajdowały się dwie świątynie chrześcijańskie (greckokatolicka i prawosławna) i 34 domy[4]. W 1939 roku wieś zamieszkiwało 225 Łemków i 7 Żydów[3].
W latach 1944–1946 na Wschód (w okolice Krzywego Rogu[1]) mniej lub bardziej dobrowolnie wyjechało 8 rodzin[5]. Pozostałych mieszkańców przymusowo wysiedlono w 1947 roku w ramach akcji „Wisła”[1]. Budynki rozebrali okoliczni mieszkańcy, ocalała tylko cerkiew greckokatolicka i stary cmentarz łemkowski. Obszar wsi włączono do sąsiednich Izb.
Teraźniejszość
Bieliczna leży w dolinie rzeki Białej, u podnóża północnych stoków Lackowej, najwyższego po polskiej stronie szczytu Beskidu Niskiego. Teren dawnej wsi, obecnie części Izb, nigdy nie został ponownie zasiedlony. Jedynym istniejącym budynkiem w Bielicznej jest dawna greckokatolicka zabytkowa cerkiew pod wezwaniem św. Michała Archanioła. Przez długi czas pozostająca w stanie ruiny, została poddana konserwacji w 1985 roku dzięki staraniom ks. Mirosława Czekaja, ówczesnego proboszcza rzymskokatolickiej parafii Świętych Kosmy i Damiana w Banicy. W otoczeniu cerkwi znajduje się stary cmentarz łemkowski, na którym przetrwały nieliczne nagrobki. We wsi zachowało się kilka krzyży i kapliczek przydrożnych. Sezonowo prowadzi się tu wypas owiec[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e Emil Bajorek, Bieliczna, Pokrakus, 6 maja 2020 [dostęp 2022-06-10] (pol.).
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
- ↑ a b Magdalena Dziadosz, Cerkiew w Bielicznej w Beskidzie Niskim, Zależna w podróży – blog podróżniczy z sensem, 25 września 2021 [dostęp 2022-06-10] (pol.).
- ↑ Mapa "Krynica" 1:100 000, Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa 1936
- ↑ Beskid Niski – kompendium wiedzy o Beskidzie Niskim; górach,ludziach,historii i architekturze, www.beskid-niski.pl [dostęp 2022-06-10].
Bibliografia
- Beskid Niski. Przewodnik. Wyd. III. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2007, s. 270.
- Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wyd. II. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2011.
Linki zewnętrzne
- Pełny opis, historia i fotografie
- Bieliczna w Beskidzie Niskim (nr 5 (14), Maj 2008, strony: 22-23)
- Bieliczna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 212.
- Siedziba gminy: Uście Gorlickie
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
| Nieistniejąca wieś |
Media użyte na tej stronie
Autor: Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa, Licencja: CC0
fragment mapy "Krynica" wydanej przez Wojskowy Instytut Geograficzny w 1936 roku w skali 1:100 000
Autor: Tomasz Kuran aka Meteor2017, Licencja: CC BY 2.5
Cerkiew w Bielicznej, Beskid Niski.