Bielnik Kopischa

Bielnik Kopischa
Symbol zabytku nr rej. 25/1/8 z 24.02.1964 i A/8 z 20.01.1971[1]
Ilustracja
Bielnik Kopischa (widok współczesny)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

ul. ks. bpa Wincentego Tymienieckiego 5
90‑365 Łódź

Styl architektoniczny

klasycyzm

Inwestor

Tytus Kopisch

Kondygnacje

2/3

Powierzchnia użytkowa

2179 m²

Rozpoczęcie budowy

1828

Ukończenie budowy

1829

Pierwszy właściciel

Tytus Kopisch

Kolejni właściciele

Henryk i Jakub Petersowie, Karol Wilhelm Scheibler, Bank Przemysłowy S.A., Getin Bank S.A., m. Łódź

Obecny właściciel

„Hocan Estate” Sp. z o.o.

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bielnik Kopischa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bielnik Kopischa”
Ziemia51°44′56,5″N 19°27′50,1″E/51,749028 19,463917
Strona internetowa
Dom Kopischa (zdjęcie archiwalne)

Bielnik Kopischa – najstarszy zachowany obiekt fabryczny w Łodzi, położony przy ul. ks. bpa Wincentego Tymienieckiego 5; zwyczajowa choć nieprawidłowa nazwa budynku przemysłowo-mieszkalnego należącego do Tytusa Kopischa[2][3].

Historia

Królestwo Polskie

Pierwotny budynek fabryczny został wzniesiony przez władze rządowe Królestwa Polskiego w 1825 roku z przeznaczeniem na manufakturę włókienniczą. Mieściły się tu: bielnik (oddział bielenia i uszlachetniania płótna), krochmalnia, suszarnia, folusz i magiel. Zakład przekazano w administrację najpierw Karolowi Mayowi, a następnie Danielowi Illowi, by w 1828 roku sprzedać go Tytusowi Kopischowi – przybyłemu z Kowar na Dolnym Śląsku kupcowi i przedsiębiorcy lniarskiemu. W latach 1828–1829 wybudowano w stylu klasycystycznym budynek gospodarczy mieszczący również mieszkanie właściciela zakładu. Ta druga budowla powstała na miejscu pierwszego budynku z wykorzystaniem jego zarysów i to ona nazywana jest „bielnikiem Kopischa”, chociaż nigdy zakładu bielnikowania nie mieściła. Pozostałości pierwszego bielnika znajdują się obok – w niewysokim, otynkowanym budynku. Kopisch rozbudował zakład korzystając z pomocy rządowej Królestwa i sprowadził tkaczy lnu ze Śląska, tworząc z manufaktury jeden z większych zakładów lniarskich w Królestwie. Po powstaniu listopadowym zakład podupadł i przestał liczyć się na łódzkim rynku. W 1874 roku został sprzedany Henrykowi i Jakubowi Petersom, od których odkupił go w roku 1878 Karol Wilhelm Scheibler.

II Rzeczpospolita

W 1933 roku mieściły się tu m.in. 8. i 16. Punkt Lekarski „Dzielnicy I”, Kasy Chorych m. Łodzi[4] a następnie, po reorganizacji systemu opieki zdrowotnej w Polsce, w 1937 roku, m.in. gabinet pediatryczny nr NS.III/2 Obwodu Południowego Ubezpieczalni Społecznej w Łodzi[5].

Polska Ludowa i współczesność

W okresie PRL w budynku mieściły się mieszkania zakładowe Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. Obrońców Pokoju „Uniontex”. W połowie lat 80., po remoncie, stał się on siedzibą Pracowni Konserwacji Zabytków, a następnie Banku Przemysłowego S.A., przejętego w 2004 roku przez Getin Bank S.A. W 2006 roku miasto odkupiło nieruchomość za 4,4 mln z przeznaczeniem na siedzibę biura Miejskiego Konserwatora Zabytków i Wydziału Architektury UMŁ[6]. Jesienią 2006 r. przeniósł się tam także Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa UMŁ[7]. W późniejszych latach budynek był również siedzibą EC1 Łódź – Miasto Kultury, Zarządu Nowego Centrum Łodzi i oddziału Muzeum Miasta Łodzi[8].

Od 2014 roku obiekt wraz z działką o powierzchni 1711 m² był kilkukrotnie wystawiany na sprzedaż (w 2015 za cenę wywoławczą 5,35 mln zł, w 2016 – za cenę wywoławczą 5,7 mln zł)[8][9]. Ostatecznie został sprzedany w końcu września 2017 roku warszawskiej spółce „Hocan Estate” za około 4 mln zł[10][11].

Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem 25/1/8 z 24.02.1964 oraz A/8 z 20.01.1971[1].

Architektura

Budynek zaprojektowany został w stylu klasycystycznym na planie prostokąta, nakryty jest czterospadowym mansardowym dachem. Jest dwukondygnacyjny, a w części środkowej posiada dodatkową, trzecią kondygnację zwieńczoną tympanonem. Powierzchnia użytkowa obiektu wynosi 2179 m²[8].

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2020-02-07].
  2. Mirosław Z. Wojalski: Bielnik Kopischa. [w:] Zabytki Łodzi na ekslibrisach. zabytkilodzi.cba.pl [on-line]. cba.pl. [dostęp 2015-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  3. Bielnik Kopischa. [w:] Portal Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi. pl.cit.lodz.pl > Atrakcje turystyczne [on-line]. Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi. [dostęp 2015-09-04].
  4. Informator i plan m. Łodzi. Wyd. Wojew. Zarz. Zw. Inwalidów Wojennych RP, Łódź [1933].
  5. Księga adresowa miasta Łodzi i województwa łódzkiego. Rocznik 1937 – 1939. Łódź 1937.
  6. (mp.): Miasto kupi bielnik Kopischa (za 4,4 mln zł). [w:] Portal Nasze Miasto. lodz.naszemiasto.pl [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2006-05-04. [dostęp 2015-09-04].
  7. sasza: Przeprowadzki w Urzędzie Miasta. [w:] Portal „Gazety Wyborczej”. wyborcza.pl > Miasta > Łódź > Wiadomości [on-line]. Agora SA, 2006-09-29. [dostęp 2015-09-04].
  8. a b c Agnieszka Magnuszewska: „Bielnik Kopischa” znowu na sprzedaż. [w:] Portal „Dziennika Łódzkiego”. dzienniklodzki.pl > Wiadomości > Łódź [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2016-11-16. [dostęp 2016-11-16].
  9. Marcin Bereszczyński: Rosną dochody Łodzi ze sprzedaży nieruchomości. Miasto wyprzedaje mienie za bezcen?. [w:] Portal „Dziennika Łódzkiego”. dzienniklodzki.pl > Aktualności [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2015-02-09. [dostęp 2015-09-04].
  10. Redakcja, informacje UMŁ: Magistrat sprzedał najdroższa działkę w 2017 roku! Nieruchomość w centrum miasta kupiono za 15 mln zł. [w:] Portal „TuŁódź.com”. tulodz.com > Zamieszkaj w Łodzi! Łódzki rynek nieruchomości mieszkaniowych 2017 [on-line]. tulodz.com (licencja: tupolska.com), 2017-09-29. [dostęp 2017-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-30)].
  11. Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Szymon Bujalski: Najdroższa nieruchomość w tym roku zlicytowana. Cena?. [w:] Portal „Gazety Wyborczej”. wyborcza.pl > Twoje miasto – Łódź > Wiadomości [on-line]. Agora SA, 2017-09-29. [dostęp 2017-09-30].


Bibliografia

  • Michał Domińczak. „Bielnik Kopischa” – uwagi na temat pierwszej manufaktury przemysłowej Łodzi. „Zeszyty Naukowe. Budownictwo”. Z. 52, s. 176–194, 2000. Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej. 
  • Krzysztof Stefański: Jak zbudowano przemysłową Łódź. Architektura i urbanistyka miasta w latach 1821–1914. Łódź: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, 2001. ISBN 83-86334-53-3.

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Dom Kopischa.jpg
Autor: HuBar, Licencja: CC BY-SA 2.5
Dom Kopischa w Łodzi