Bima

Bima w Starej Synagodze w Krakowie
Bima zrekonstruowanej synagogi w Gwoźdźcu w Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie

Bima, belmer (hebr. ‏בימה‎ dosł. „podwyższenie”, „wieża”; jid. ‏בימה‎ bime)[1], almemar[2] (jid. ‏באַלעמער‎, balemer), w nazewnictwie aszkenazyjskim bałemer, almejmar, a w nazewnictwie sefardyjskim tewa (hebr. ‏תבה‎ dosł. „skrzynia, arka”)[1] – podwyższone miejsce w centrum synagogi, z którego odczytywana jest Tora oraz księgi prorockie i prowadzone są modlitwy[1][3][4].

Bima ma zwykle kształt czworo- lub ośmioboczny i jest otoczona balustradą. Dostęp do niej jest zapewniony przez schodki, ulokowane z jednej lub z dwóch stron[1][5].

Rabini poszczególnych nurtów judaizmu nie wypracowali jednolitego miejsca sytuowania bimy[5][4]. Stosowane są zróżnicowane rozwiązania architektoniczne[1]:

  • w synagogach sefardyjskich bima jest lokowana pod zachodnią ścianą głównej sali, naprzeciw szafy ołtarzowej aron ha-kodesz,
  • w aszkenazyjskich synagogach ortodoksyjnych bima najczęściej umieszczana jest w środkowej części głównej sali modlitw,
  • w synagogach reformowanych bima jest lokowana przy ścianie wschodniej i wraz z szafą ołtarzową aron ha-kodesz stanowi jeden zespół.

Bimy altanowe, otoczone balustradą i zwieńczone baldachimem, pojawiły się w drugiej połowie XVI wieku[6].


Przypisy

  1. ↑ a b c d e Eleonora Bergman: Bima (pol.). W: Polski słownik judaistyczny [on-line]. Żydowski Instytut Historyczny. [dostęp 2021-10-17].
  2. ↑ Almemar. W: Wielki słownik wyrazów obcych. Red. Mirosław Bańko. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003-2014. (pol.)
  3. ↑ Bima (pol.). W: Słownik języka polskiego PWN [on-line]. Wydawnictwo Naukowe PWN. [dostęp 2021-10-17].
  4. ↑ a b Lewis N. Dembitz, Kaufmann Kohler, A. W. Brunner: The Jewish encyclopedia; a descriptive record of the history, religion, literature, and customs of the Jewish people from the earliest times to the present day (tom VIII). Isidore Singer (red.). Nowy Jork: Funk & Wagnalls, 1904, s. 430–431.
  5. ↑ a b The Editors of Encyclopædia Britannica: Encyclopædia Britannica: «Bema». Encyclopædia Britannica, Inc., 2021.
  6. ↑ Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Red. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz (koordynator), Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota, Margarita Kardasz, Waldemar Baraniewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. ISBN 83-01-12365-6.

Media użyte na tej stronie

Inside old synagogue Krakow.JPG
Autor: Bart Van den Bosch (Wintermute314), Licencja: CC BY 2.5
Inside of the Old Synagogue in Kazimierz in Krakow