Binarowa
wieś | |
Zabytkowy kościół parafialny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna | 13 |
Kod pocztowy | 38-340[3] |
Tablice rejestracyjne | KGR |
SIMC | 0344662 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
49°45′15″N 21°13′45″E/49,754167 21,229167 |
Binarowa – wieś w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Biecz.
W latach 1954-1972 wieś należała a była siedzibą władz do 1959 r. gromady Binarowa. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krośnieńskiego.
W Binarowej znajduje się zabytkowy parafialny kościół św. Michała Archanioła wpisany w 2003 roku na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, włączony do Szlaku architektury drewnianej w Województwie Małopolskim.
Położenie geograficzne
Sołectwo Binarowa jest największe obszarowo na terenie gminy Biecz i liczy 1525 ha. Wieś położona jest w dolinie potoku Sitniczanka i na wznoszących się nad nią wzgórzach Pogórza Ciężkowickiego. Sołectwo graniczy z Bieczem, ze Święcanami, z Szerzynami, Racławicami.
Integralne części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0344679 | Harendarzówka | część wsi |
0344685 | Jurusiowe Potoki | część wsi |
0344691 | Kamieniec | część wsi |
0344700 | Kurpiel | część wsi |
0344716 | Lechowe Potoki | część wsi |
0344722 | Maślakowice | część wsi |
0344739 | Nadole | część wsi |
0344745 | Nagórze | część wsi |
0344751 | Pola | część wsi |
0344768 | Strzegominy | część wsi |
0344774 | Wygon | część wsi |
0344780 | Zielona Ulica | część wsi |
Oprócz wykazanych integralnych części wsi w TERYT mieszkańcy wyróżniają części wsi Równia i Wielki Potok.
Historia
W 1348 roku król Kazimierz Wielki wręczył na Wawelu przywilej na lokację wsi poniżej Biecza na 60 łanach, na prawie niemieckim sołtysom Mikołajowi Vlosniczar i Hermanowi w obecności świadków. Akt lokacyjny uposażył sołectwo i określił przywileje oraz powinności sołtysów. Akt lokacyjny nie wymieniał nazwy wsi, a jedynie nazwę rzeki, nad którą wieś lokowano – Szczytnice, dziś Sitniczankę. Jeszcze w roku 1547 wieś funkcjonowała pod niem. nazwą Bynarhaw.
W Binarowej znajduje się na cmentarzu głównym cmentarz wojenny, gdzie zostali pochowani polegli żołnierze austriaccy.
W Binarowej, znajdującej się w czasie II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, zostali „osiedleni” mieszkańcy Poznania, przewiezieni do GG z obozu przejściowego w Poznaniu na ulicy Głównej. Wysiedleni spotkali się z dobrym przyjęciem w Binarowej.
W Binarowej urodził się Bronisław Kamiński.
Mieszkańcy, budynki użyteczności publicznej
Binarowa zajmuje trzecie miejsce w gminie pod względem liczebności mieszkańców.
Na terenie Sołectwa znajduje się szkoła, której pierwsza część została wybudowana w roku 1948 a druga została dobudowana w roku 1953. W roku 1999 rozpoczęto budowę nowego obiektu szkolnego, finansowaną przez Urząd Gminy Biecz.
Na terenie sołectwa działa ochotnicza straż pożarna, która w 2004 roku została włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.
Religia
W miejscowości ma swoją siedzibą parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła, należąca do dekanatu Biecz, diecezji rzeszowskiej z zabytkowym kościołem parafialnym. Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła z ok. 1500 roku; jednonawowy, konstrukcji zrębowej; wyjątkowo cenne malowidła z XVI-XVII w., gotyckie rzeźby z XIV wieku. W latach 1641–1650 świątynię gruntownie przekształcono: powstała m.in. kaplica pw. Aniołów Stróżów oraz wykonano nową polichromię. W kościele znajduje się ołtarz główny z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem, kamienna chrzcielnica z 1522 roku oraz gotycki dzwon z XV wieku. W lewym ołtarzu bocznym słynący łaskami obraz Matki Boskiej, będący darem króla Jana Kazimierza[6].
W 2003 r. kościół w Binarowej wraz z innymi kościołami Małopolski i Podkarpacia, z racji dużego znaczenia dla kultury i dziedzictwa ludzkości, wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
26 czerwca 2004, na „II Forum Polskich Miast i Miejsc UNESCO”, miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO. Siedzibą Ligi został Toruń, a jej pierwszym prezesem Marcin Zamoyski.
Zabytki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].
- Kościół św. Michała Archanioła,
- dzwonnica,
- cmentarz wojenny nr 110 z I wojny światowej.
Przypisy
- ↑ Wieś Binarowa w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-11-28] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-11-28].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 66 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-24].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce, Paweł Kutaś, Zakrzów, 2013 ISBN 978-83-60941-50-8, ss. 54-55
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .
Linki zewnętrzne
- Binarowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 230 .
- Bynarowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 506 .
- Binarowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 155 .
- Bynarowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 287 .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E